اگر دنبالکننده جدی فوتبال باشید، حتما شنیدهاید که رقم دستمزدها در این رشته ورزشی سر به فلک کشیده است. اصلا اعداد عجیب و غریبی به گوش میرسد که آدم را مات و مبهوت میکند. مثلا یک مدافع بسیار معمولی با صفر بازی ملی فقط برای یک فصل، قرارداد ۲۵ میلیارد تومانی بسته که با آپشنهای نه چندان دور از دسترس میتواند تا ۳۰ میلیارد تومان هم افزایش بیابد.
پرداخت این پولها باورنکردنی است اما وجود دارد و طبیعتا وقتی بازیکنی چنین مبلغی دریافت میکند، توقع سایر فوتبالیستها هم بالا میرود. این وضعیت غریب از جهات مختلف قابل بررسی است اما شاید جالب باشد بدانید محاسبههای سرانگشتی نشان میدهد ریختوپاش در فوتبال، حسابی از پرداخت دستمزد در سینما سبقت گرفته است.
این دو حوزه از آن جهت قابل مقایسه هستند که هر دو عامهپسند و تجاری به شمار میآیند و عنصر «شهرت» در آنها دخیل است. همیشه هم در سینما، همپای فوتبال بحث پرداخت دستمزدهای نجومی داغ بوده، اما حالا به نظر میرسد مستطیل سبز بهتندی از پرده نقرهای جلو زده است.
اخبار مربوط به دستمزدها در سینما حتی از فوتبال هم غیرشفافتر است. با این حال شنیدهها حکایت از آن دارد که یک سوپراستار سرشناس که گمان میرود نام و سابقهاش باعث فروش بیشتر فیلم شود، امروز برای بازی در یک اثر سینمایی چیزی حدود سه میلیارد تومان دریافت میکند.
سوپراستارهای سینمایی عقب از فوتبالیستهای معمولی
تعداد اینها زیاد نیست و شاید انگشتشمار باشند. با این حال همانها هم اگر در سال حداکثر سه فیلم بازی کنند یا درگیر سریال شوند که طولانیتر است و البته دستمزد بالاتری دارد، نهایتا چیزی حدود ۱۰ میلیارد تومان به دست خواهند آورد. البته که همه اینها در خوشبینانهترین حالت ممکن است. با این حال حتی اگر این عدد را دو برابر هم کنیم، باز دریافتی سوپراستارهای سینما به معمولیترین بازیکنان فوتبال هم نمیرسد.
شاید امروز بالای ۲۰ بازیکن در لیگ برتر فوتبال ایران بیش از ۲۰ میلیارد تومان دستمزد بگیرند؛ وضعیتی که با سینما قابل مقایسه نیست. از سوی دیگر کف قرارداد در لیگ برتر برای سطح پایینترین بازیکنان به چهار یا پنج میلیارد تومان رسیده است؛ در حالی که در سینما بسیاری از بازیگران کمنام و نشان یا پا به سن گذاشته پولی میگیرند که فقط ایاب و ذهاب آنها را کفاف میدهد.
استدلال فوتبالیها
ممکن است استدلال فوتبالیها این باشد که ورزش قهرمانی سختتر است و آنها تمرینات طاقتفرسا و احتمال بالای مصدومیت دارند. بله. شاید در ظاهر بازیگری کار آسانتری به نظر برسد اما آکتور حرفهای هم خیلی مواقع ناچار است وزنش را کم و زیاد کند یا یک گریم سنگین را در سختترین شرایط تاب بیاورد.
از سوی دیگر فوتبالیها عقیده دارند عمر مفیدشان برای کسب درآمد بالا ۱۰ یا حداکثر ۱۵ سال است. البته که اغلب آنها هم بعدتر به عناوین مختلف به عضویت کادرهای فنی درمیآیند و همچنان پول درشت میگیرند اما در مورد سینما نیز باید یادآوری کرد که در بسیاری از مواقع دوران فروغ سوپراستارها از یک دهه تجاوز نمیکند.
همه میدانند که سینمای ایران با بحران فیلمنامه برای میانسالها مواجه است. چه بسیارند ستارههایی که دیروز اسم و عکسشان بزرگ سر در سینماها بود اما حالا نقش کوتاه هم به آنها داده نمیشود. پس هر دوی این حوزهها امتیازات و دشواریهای خاص خودشان را دارند.
شاید تراز واقعی برای پرداخت دستمزدهای عادلانه تنها زمانی به دست بیاید که سمایههای دولتی از فوتبال و سینما حذف شوند. اگر هیچ باشگاه دولتی و شبهدولتی نداشته باشیم و اگر همه فیلمها به طور مستقل و با سرمایه بخش خصوصی حقیقی ساخته شود، آنگاه دستمزد واقعی بازیکنان فوتبال و بازیگران سینما کشف خواهد شد و دیگر جای اعتراضی باقی نمیماند.