از مهمترین اعمال عبادی ماه مبارک رمضان روزهداری است. در این عمل مستحبی که در این ماه شریف جزو اعمال واجب محسوب میشود، مسلمانان از اول وقت نماز صبح تا نماز مغرب باید از خوردن و آشامیدن و مبطلات روزه خودداری کنند. در واقع بر اساس احکام شرعی «نزدیک اذان صبح از طرف مشرق، سفیدهاى رو به بالا حرکت مىکند که آن را فجر اول گویند. موقعى که آن سفیده پهن شد، فجر دوم، و اولِ وقت نماز صبح است. و نیز دقیقاً از همان زمان باید امساک از مبطلات روزه داشت. همچنین مغرب شرعی، وقتى است که سرخى طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا مىشود، از بین برودکه این، اول وقت نماز مغرب و پایان زمان امساک برای روزه است».
لذا فهم مبطلات روزه برای هر فرد مسلمانی ضروری است تا در پرتو این احکام بتوانند حق روزهداری را ادا کنند. از جمله سؤالات شرعی مسلمانان در ماه مبارک رمضان، احکام مربوط به اخلاط سینه و بینی در هنگام روزهداری است که در ادامه میخوانید.
امام خمینی(ره):
من سینوزیت دارم به همین دلیل بیشتر عفونت سر از راه حلق به معده میرود. آیا این مشکل باعث باطل شدن روزه میشود یا خیر؟ اگر روزه مستحبی باشد چطور؟
1. فرو بردن آب دهان، اگر چه به واسطۀ خیال کردن ترشى و مانند آن در دهان جمع شده باشد، روزه را باطل نمىکند.[1]
2. اگر خِلط، وارد فضاى دهان نشود، فرو بردن آن موجب بطلان روزه نیست.[2] و این امر در روزه مستحبی و واجب فرقی نمیکند.
1) امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنیهاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج1، ص 894، م 1579، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق.
2) فاضل لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج 1، ص 146
مرحوم آیتالله بهجت
فرو بردن خلط سینه بدون اختیار
1347. روزهداری که خلط سینه به فضای دهانش آمده، آن را نگه میدارد تا پس از مدّت کوتاهی به بیرون دهان بریزد. امّا ناگهان بدون اختیار آن را فرو میدهد، آیا روزهاش صحیح است؟
جواب: صحیح است.
جمع شدن اخلاط در دهان در حال نماز
1341. اگر بین نماز در دهان روزهدار اخلاط سر و سینه جمع شود، به صورتی که اگر فرو دهد، روزهاش باطل میشود و اگر بخواهد بریزد، باید نماز را قطع کند. وظیفهاش چیست؟
جواب: اگر گرفتن آن به دستمال و مانند آن ممکن نباشد، قطع نماز برای ضرورت و عذر جایز است.
آیتالله مکارم شیرازی
پاسخ: اگر به فضای دهان برسد خوردن آن خلاف احتیاط است ولی در موارد عسر و حرج مانعی ندارد البته بهتر است دستمالی به همراه خود داشته باشد و اخلاط را در آن بریزد. البته در مورد روزه دار، هر گاه در حین نماز اخلاط سر و سینه به دهانروزه دار وارد شود باید آن را خارج کند و اگر ممکن نبود نماز را بشکند(البته می تواند نیت نماز را به نماز مستحب تغییر داده و نماز را رها کند) و پس از خارج کردن اخلاط، نماز را اعاده نماید.