هفته پیش هفتادو ششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل با سخنرانی آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد آغاز شد. حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان هم برای شرکت در نشست مجمع دوشنبه ۲۹ شهریور در رأس هیأتی به نیویورک رفت. او در حاشیه این نشست چهار روزه با مقامات کشور‌های مختلفی دیدار‌ها و رایزنی‌های فشرده‌ای داشت.
البته وزیر امور خارجه کشورمان در بدو ورود به نیویورک در جمع خبرنگاران هم گفته بود که با استفاده ار فرصت حضور همتایان و مقامات عالی رتبه کشور‌ها در این نشست، حدود ۵۰ ملاقات با همتایان و شرکت در جلسات مختلف از جمله برنامه‌هایی است که همکاران در نمایندگی تنظیم کردند و تدارک دیده‌اند.
وی ابراز امیدواری کرده بود که بتواند از این فرصتی که پیش آمده در راستای سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی فعال، پویا و هوشمند دولت سیزدهم در تنظیم و توسعه روابط خارجی با همه مناطق جهان و کشور‌هایی که هدف گذاری شده در جریان این سفر مشورت‌ها و گفت‌وگو‌هایی با همتایان استفاده کند.
گوشه‌ای از رایزنی‌های آقای دیپلمات در حاشیه نشست مجمع عمومی
وزیر امور خارجه کشورمان سه شنبه ۳۰ شهریور ماه در حاشیه هفتاد و ششمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد و در اولین روز نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با «سوبرامانیام جایشانکار» وزیر امور خارجه هند دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار امیرعبداللهیان ضمن اعلام آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای ارتقای همکاری و برگزاری کمیسیون‌های مشترک کنسولی و اقتصادی، بر ضرورت نهایی شدن موافقتنامه تجارت ترجیحی بین دو کشور و همکاری در حوزه انرژی تأکید کرد. جایشانکار وزیر امور خارجه هند نیز در این دیدار آغاز روند عضویت ایران در سازمان همکاری شانگ‌های را تبریک گفت و از وزیر امور خارجه کشورمان برای سفر به دهلی نو مجددا دعوت کرد. وی همچنین آمادگی دولت متبوع خود را برای ارسال فوری واکسن‌های تعهد شده و در حال مذاکره اعلام کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی در ادامه دیدارهای دوجانبه خود با جان آسلبورن وزیر خارجه لوکزامبورگ دیدار کرد. وزیر امور خارجه کشورمان در این دیدار گفت که ایران برای سال‌ها به همه تعهداتش ذیل برجام عمل کرد، اما طرف‌های مقابل به طرق مختلف از عمل به تعدادشان فاصله گرفته اند. آمریکا یک نقض دامنه دار و کامل داشته و تروئیکا اروپایی نیز دچار بی عملی و بی تفاوتی نسبت به تعهداتشان و همچنین منافع تعهد شده ایران ذیل برجام است. وزیر خارجه لوکزامبورگ نیز در این دیدار بر ظرفیت‌های بسیار زیاد برای ارتقاء همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین دو کشور تاکید کرد و آمادگی لوکزامبورگ برای توسعه رایزنی‌های دوجانبه را اعلام کرد و از احیاء برجام حمایت کرد.
امیرعبداللهیان در ادامه دیدارهای دوجانبه خود با بوی تان سون، وزیر امور خارجه ویتنام دیدار و روابط دوجانبه و موضوعات فی ما بین را مرور کردند. امیرعبداللهیان ضمن اعلام آمادگی ایران برای صادر کردن واکسن‌های تولید شده ایرانی جهت کمک به بهبود وضعیت کرونا در ویتنام، آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای همکاری در حوزه‌های صنعتی، کشاورزی و گردشگری را اعلام کرد و گفت: انتظار می‌رود کمیسیون مشترک اقتصادی دو طرف در اسرع وقت برگزار شود. وزیر خارجه ویتنام نیز در این دیدار از همکاری با کشورمان در حوزه‌های اقتصادی، سرمایه گذاری، علمی و فناوری استقبال کرد.
وزیر خارجه کشورمان همچنین در ادامه دیدارهای دوجانبه خود با هاویستو وزیر امور خارجه فنلاند دیدار و در خصوص آخرین وضعیت افغانستان، منطقه و دوجانبه تبادل نظر کردند. امیرعبداللهیان در این دیدار ضمن اعلام آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای گسترش همکاری‌های اقتصادی، تجاری، صنعتی و کشاورزی دو کشور و برقراری پرواز مستقیم تهران و هلسینکی، بر ضرورت حمایت لازم از فعالیت‌های بخش خصوصی دو کشور تاکید کرد. وزیر خارجه فنلاند همچنین آمادگی کشورش را برای هرگونه کمک به احیاء برجام بیان کرد. وی همچنین ضمن اشاره به سابقه گفت‌وگو‌های منطقه‌ای در چارچوب فرایند هلسینکی، از وزیر امور خارجه کشورمان برای شرکت در نشست آتی دعوت کرد.
از موضع قاطع ایران در برجام تا آمادگی وزیر خارجه انگلیس برای بازپرداخت بدهی ها
وزیر امور خارجه کشورمان در یکی از مهم‌ترین دیدارهای خود با «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار و در خصوص موضوعات مختلف از جمله برجام و تحولات افغانستان گفت‌وگو و تبادل نظر کرد. وزیر امور خارجه در این ملاقات با تاکید بر اینکه دولت رئیسی در چارچوب اصول، عملگراست و لذا به دنبال نتیجه عملی در مذاکرات است، گفت: همانطور که قبلا گفته شده ما با جدیت در حال بررسی سوابق مذاکراتی هستیم و دولت جدید مذاکرات را از سر خواهد گرفت.
وی تصریح کرد: ملاک ما عمل طرف‌های مقابل است و نه اظهارنظر آنها. دولت جدید در حال مرور و مطالعه پرونده مذاکرات انجام شده است. نه اتلاف وقت می‌کند، نه رفتار غیر سازنده آمریکا را می‌پذیرید و نه کشور را معطل وعده‌های توخالی سابقه‌دار خواهد کرد. متاسفانه رفتار و سیاست‌های دولت بایدن تاکنون در رابطه با ایران و برجام غیرسازنده بوده است. بایدن با وجود آنکه به صورت زبانی از سیاست‌های ترامپ انتقاد کرده، اما در عمل در قبال ایران همان سیاست‌ها را دنبال می‌کند. اگر دیگران به تعهدات خودشان برگردند و راستی آزمایی شود ما نیز آمادگی داریم اقدامات جبرانی خود را متوقف کنیم. این کار سختی نیست که آمریکایی‌ها به تعهدات خودشان بر اساس برجام عمل کنند و سه کشور اروپایی به بی عملی خود پایان دهند.
جوزپ بورل نیز در این ملاقات ضمن مرور اقدامات اتحادیه اروپا برای احیاء برجام اظهار کرد: موفقیت برجام نه تنها برای ایران و ۱+۴ بلکه برای منطقه و جهان بسیار مهم است. شکست برجام و مذاکرات برای هیچ طرفی خوب نیست. اتحادیه اروپا همواره از سیاست و اقدام مخرب ترامپ در خروج از برجام انتقاد کرده است و در این خصوص شفاف بوده، ولی تصمیم دولت جدید آمریکا فصل نوینی برای حفظ و احیاء برجام ایجاد کرده است
امیرعبداللهیان در ادامه رایزنی‌های خود چهارشنبه ۳۱ شهریور ماه با الیزابت تراس وزیر خارجه جدید انگلیس دیدار کرد. وزیر امور خارجه کشورمان در این نشست با بیان اینکه بازسازی روابط دوجانبه نیازمند اقدامات جدی است، بر لزوم عملیاتی شدن بازپرداخت بدهی چهار دهه‌ای انگلیس به ایران تأکید کرد.
حسین امیرعبداللهیان با بیان اینکه ایران در برجام حرف‌ها و وعده‌های زیادی شنیده، اما عملی ندیده است، گفت: متأسفانه انگلیس هم جزئی از این بی‌عملی بوده و این رویکرد باید تغییر کند. در این دیدار، وزیر خارجه انگلیس نیز عنوان کرد که این کشور برای بازپرداخت بدهی‌های خود به ایران آمادگی دارد. الیزابت تراس با اشاره به توافق هسته‌ای، عنوان کرد که در موضوع برجام، در حال حاضر موضوع اصلی توجه همه طرف‌ها به زمان آغاز فرآیند گفت‌وگوهاست.
از پیگیری ترور سردار سلیمانی تا انتقاد از بی عملی اروپایی ها
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ظهر پنج‌شنبه یکم مهر ماه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد با عبدالله شهید رئیس مجمع عمومی سازمان ملل دیدار و گفت‌وگو کرد. وزیر امور خارجه کشورمان در این دیدار ضمن تبریک انتصاب آقای شهید به ریاست مجمع عمومی، از وی برای سفر به تهران دعوت کرد.
امیرعبداللهیان ترور سردار شهید حاج قاسم سلیمانی سردار بزرگ صلح، توسط ایالات متحده در خاک عراق، یکی از بارزترین نمود‌های این تروریسم دانست و گفت که در داخل ایران یک کمیته حقوقی و بین‌المللی برای پیگری این ترور با هدف سپردن آمرین و عاملین این ترور به دست عدالت تشکیل شده است، اما قطعا سازمان ملل متحد هم در این زمینه نقشی مهم دارد.
در ادامه این نشست، رئیس مجمع عمومی سازمان ملل، سفر خود به تهران در سال ۱۹۹۶ برای شرکت در اجلاس سازمان همکاری اسلامی را فراموش‌ناشدنی توصیف کرد. رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد مجمع عمومی را بهترین مکانیسمی خواند که تاکنون در زمینه جندجانبه‌گرایی ساخته شده است. وی همچنین تأکید کرد که مجمع عمومی تمام تلاش خود را می‌کند تا در راستای مأموریت‌های خود موفق باشد.
وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه جمعه دوم شهریور ماه با ژان ایو لو دریان وزیر خارجه فرانسه دیدار کرد؛ وزیر خارجه فرانسه در این نشست با بیان اینکه پاریس نگران تأخیر در ادامه مذاکرات هسته‌ای بوده و علاقمند است که این گفت‌وگو‌ها هرچه زودتر از سرگرفته شود، گفت فرانسه همچنین خواستار همکاری کامل میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. لو دریان با یادآوری دعوت دولت این کشور در نشست بغداد از امیرعبداللهیان جهت سفر به پاریس، بار دیگر این دعوت را تجدید کرد و گفت دولت فرانسه در انتظار سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به این کشور است.
در ادامه این نشست، امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان با تشکر از دعوت طرف فرانسوی، متقابلا وزیر خارجه فرانسه را به تهران دعوت کرده و گفت دولت جدید جمهوری اسلامی ایران به گسترش همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای علاقمند است. ایران آماده بازگشت به مذاکرات است و به سرعت در حال مطالعه و مرور سوابق ادوار پیشین مذاکرات است. وزیر امور خارجه کشورمان در عین حال با ابراز تأسف از عدم اقدام جدی و عملی آمریکا و سه کشور اروپایی در عمل به تعهدات خود، گفت در بازگشت به مذاکرات، نتایج عملی و ملموس برای مردم ایران، از اهمیتی فوق‌العاده برخوردار است.
علاوه بر این امیرعبداللهیان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل با وزرای خارجه فنلاند، اتریش، لوکزامبورگ، آلمان، آلمان، اتریش، سوئیس و کرواسی، اسپانیا، ایرلند، بلاروس، ونزوئلا، سوریه، انگلیس، نامیبیا، مجارستان، ترکیه، جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا رئیس صلیب سرخ و رئیس‌جمهور عراق و ... دیدار و گفت‌وگو کرد.
احیاء برجام و روابط تهران ریاض دو مسئله مهم در حاشیه نشست مجمع عمومی
حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل بین الملل درباره اهمیت رایزنی‌های فشرده حسین امیرعبداللهیان در نیویورک، گفت که دیدارهای فشرده آقای امیرعبداللهیان در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد نشان از پویایی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد؛ حجم دیدار‌ها بسیار بالا بود. رایزنی وزیر خارجه کشورمان با بسیاری از همتایان اروپایی اش مسیری را می‌گشاید که در پرتو آن ایران بتواند تعامل سازنده‌ای با جامعه جهانی به ویژه کشور‌های اروپایی داشته باشد.
وی همچنین گفت که موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال برجام بسیار شفاف و صادقانه است و کشورمان با حفظ ارزش‌ها و الگو‌های ملی و اسلامی خود این آمادگی را دارد که با جامعه جهانی در چارچوب برجام تعامل داشته باشد، مشروط بر اینکه طرف‌های دیگر هم حسن نیت نشان دهند و نخواهند که مسئله مذاکرات را برای سال‌های دیگر بدون داشتن خروجی قابل قبول ادامه دهند.
هانی زاده درباره اهمیت نشست مجمع عمومی سازمان ملل هم گفت که نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل می‌تواند یک نگاهی را برای آینده سیاست خارجی همه کشور‌ها از جمله ایران ترسیم کند با توجه به باور‌های اشتباهی که کشور‌های اروپایی از دولت سیزدهم دارند، آقای امیرعبداللهیان در جریان دیدارهای خود با طرف‌های اروپایی در نیویورک موضع، سیاست خارجی و دورنمای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را تشریح کرد.
علی بیگدلی کارشناس مسائل بین الملل هم هم رایزنی‌هایی در خصوص تهران و ریاض در حاشیه نشست مجمع عمومی را از مهم ترین مسائل در حاشیه مجمع عمومی دانست و گفت که هر دو طرف ایران و عربستان به دنبال حل اختلافات خود هستند که مسئله مهمی از جهت موقعیت و حیثیت منطقه‌ای ما در حوزه خلیج فارس خواهد بود.
کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: احیاء روابط تهران و عربستان به دلیل اهمیت موضوع، کمی مشکل و زمانبر است، اما قدم‌های مناسبی برداشته شده است و امیدواریم که این اختلافات برطرف شود و ما از موقعیت‌های مناسب تری در منطقه برخوردار شویم. هر چقدر حوزه‌های مخالفت ما در منطقه افزایش پیدا کند این به زیان ما و به نفع آمریکا و رژیم صهیونیستی خواهد بود. این سیاست بسیار مهم است، اما باید با شدت بیشتری دنبال شود.
بیگدلی ادامه داد: مسئله بعدی هم برجام است که آقای امیرعبداللهیان در آخرین مذاکرات و ملاقات‌ها ابراز تمایل بیشتری کردند که مذاکرات را سریع‌تر آغاز شود، اما اکنون شرایط بین الملل در هم ریخته شده و برگزاری انتخابات در آلمان در پیش است، همچنین اختلافاتی بین فرانسه و آمریکا به وجود آمده و انتخابات ریاست جمهوری فرانسه شرایط خاصی به وجود آورده است، لذا با توجه به این شرایط زودتر وارد مذاکرات با غربی‌ها شویم به نفع ما خواهد بود و نباید این زمان را به هیچ دلیل و عنوانی از دست دهیم.
کارشناس مسائل بین الملل با تاکید بر اینکه جهان در حال پوست انداختن است، اظهار کرد: در این شرایط ممکن است که با مشکلاتی رو به رو شویم، اما، چون هدف اصلی ما مذاکره با آمریکاست حالا مستقیم یا غیر مستقیم، م از یک طرف با موقعیت بسیار حساس و از طرف دیگر با شرایط مناسبی رو به رو هستیم که نباید در آن تاخیر به وجود بیاید.
به گفته کارشناسان، نیویورک و اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد فرصت مناسبی برای همه کشورهاست تا از سیاست‌های آینده خود مطلع شوند؛ بعد از دیدارهای فشرده آقای امیرعبداللهیان با برخی وزرای خارجه کشور‌های اروپایی، مقامات این کشور‌ها به این نتیجه رسیدند که ایران صادقانه و به صورت شفاف قصد ادامه تعامل با جامعه جهانی را دارد و هیچ گونه نگرانی برای سیاست گذاری آینده ایران در رابطه با برجام وجود ندارد.
