بیماری‌های شبکیه بسیار متفاوت است، اما بیشتر آنها علائم بینایی را ایجاد می‌کنند. بیماری‌های شبکیه می‌توانند هر قسمتی از شبکیه (مثلا یک لایه نازک بافت در دیواره پشتی چشم شما) را تحت تاثیر قرار دهند.
شبکیه شامل میلیون‌ها سلول حساس به نور (میله‌ها و مخروط‌ها) و دیگر سلول‌های عصبی است که اطلاعات بینایی را دریافت و سازماندهی می‌کنند. شبکیه چشم شما این اطلاعات را از طریق عصب بینایی به مغز شما ارسال می‌کند و شما را قادر به دیدن می‌کند.
درمان برخی از بیماری‌های شبکیه در دسترس است. بسته به شرایط شما، اهداف درمان ممکن است متوقف یا کند کردن بیماری و حفظ، بهبود یا بازگرداندن بینایی شما باشد. بدون درمان، برخی از بیماری‌های شبکیه می‌توانند باعث از دست دادن شدید بینایی یا کوری شوند.
مگس پران چشم
مگس پران چشم ، شناورهای نقطه ای در چشم و بینایی شما هستند. آنها ممکن است از نظر شما مانند لکه‌ها، تارها یا تارهای عنکبوت مشکی یا خاکستری باشند که هنگام حرکت چشم‌ها به هم می‌ریزند و هنگامیکه سعی می‌کنید مستقیماً به آنها نگاه کنید، به نظر می‌رسد که دور می‌شوند.
بیشتر شناورهای چشم ناشی از تغییرات مربوط به سن هستند که با مایع شدن ماده ژله مانند (زجاجیه) داخل چشم شما ایجاد می‌شود. الیاف میکروسکوپی درون زجاجیه تمایل به جمع شدن دارند و می‌توانند سایه‌های کوچکی روی شبکیه ایجاد کنند. سایه‌هایی که می‌بینید شناور یا مگس پران نامیده می‌شوند.
اگر متوجه افزایش ناگهانی شناورهای چشم شدید، فوراً با یک متخصص چشم و شبکیه تماس بگیرید. به ویژه اگر حس می‌کنید کم کم چشمک می‌زنید یا بینایی محیطی خود را از دست می‌دهید. اینها می‌توانند علائم یک اورژانس باشند که نیاز به توجه فوری دارد.
علائم مگس پران چشم
علائم مگس پران چشم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اشکال کوچکی در بینایی شما که به صورت لکه‌های تیره یا رشته‌های شفاف از مواد شناور ظاهر می‌شوند.
- نقاطی که هنگام حرکت چشمان شما حرکت می‌کنند، بنابراین وقتی سعی می‌کنید به آنها نگاه کنید، به سرعت از میدان دید شما خارج می‌شوند
- نقاطی که وقتی به یک زمینه ساده و روشن مانند آسمان آبی یا دیوار سفید توجه می‌کنید بیشتر به چشم می‌آیند.
- اشکال یا رشته‌های کوچکی که سرانجام ته نشین شده و از خط دید خارج می‌شوند.
پارگی شبکیه
شبکیه یک لایه نازک از بافت حساس به نور است که در پشت حفره چشم مانند کاغذ دیواری قرار دارد.
پارگی و سوراخ شبکیه بسیار شایع است. در حقیقت، آنها در حدود 10 درصد از جمعیت یافت می‌شوند. شبکیه سالم و بی نقص برای داشتن یک بینایی واضح و روشن ضروری است. هنگامیکه تَرَک در این بافت نازک ایجاد می‌شود، به آن پارگی شبکیه می‌گویند.
در بیشتر موارد، پارگی شبکیه خود به خود رخ می‌دهد، اما عوامل دیگری مانند ضربه یا جراحی قبلی چشم نیز می‌توانند باعث پارگی شبکیه شوند.
بیشتر پارگی‌های شبکیه چشم با کشش ژل زجاجیه که به شبکیه کشیده می‌شود، مرتبط است. زجاجیه یک ماده ژله ای شفاف است که داخل چشم شما را پر می‌کند و شبیه سفیده تخم مرغ است.
با افزایش سن (و چشم شما)، ژل زجاجیه کاملاً از پشت چشم جدا می‌شود. این پدیده به عنوان جدا شدن زجاجیه خلفی یا PVD شناخته می‌شود. این شرایط یک روند طبیعی است که در هر چشمی‌رخ می‌دهد.
در برخی از افراد، ژل بیشتر از دیگران چسبناک است و وقتی از شبکیه خارج می‌شود، می‌تواند بیش از حد به بافت زیرین شبکیه فشار وارد کرده و باعث پارگی شبکیه شود.
علائم پارگی شبکیه چشم
پارگی شبکیه به خودی خود بدون درد است و گاهی اوقات می‌تواند خاموش باشد (به این معنی که بدون علامت است) و فقط در طول یک معاینه معمول چشم کشف می‌شود. اما علائم هشدار دهنده تقریباً قبل از بروز یا پیشرفت آن ظاهر می‌شوند، علائم بصری مانند:
- شروع ناگهانی شناورها، اینها می‌توانند شبیه لکه‌های کوچک متحرک یا ابرها، نقاط کوچک یا تارهای عنکبوت باشند.
- لرزش‌هایی از نور یا چشمک زدن نور (فوتوپسی) در یک یا هردو چشم که در طول روز باقی می‌مانند.
- اگر پاره شدن شبکیه با مقداری خونریزی همراه باشد، بینایی شما ممکن است مبهم شود.
- اگر پارگی منجر به جدا شدن شبکیه شده باشد، ممکن است سایه ثابت یا نقطه تاریکی در میدان دید شما وجود داشته باشد.
- به تدریج بینایی جانبی (محیطی) کاهش می‌یابد .
- وجود سایه ای شبیه پرده بر میدان دید شما
چه زمانی به متخصص شبکیه مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده موارد زیر، فوراً با متخصص شبکیه تماس بگیرید:
- شناورهای چشم بیشتر از حد معمول شده اند.
- شروع ناگهانی شناورهای جدید
- چشمک زدن نور در همان چشم شناورها
- تاریکی در یک طرف یا دو طرف بینایی شما (از دست دادن بینایی محیطی)
این علائم بدون درد می‌تواند ناشی از پارگی شبکیه، با یا بدون جدا شدن شبکیه باشد. پارگی شبکیه یک وضعیت اورژانس پزشکی و تهدید کننده بینایی است که نیاز به توجه فوری دارد.
متخصص شبکیه چشم چه می‌کند؟
متخصص شبکیه، بیماری‌های شبکیه و زجاجیه )ژل آبکی بین عدسی و شبکیه) را از طریق معاینه دقیق چشم با استفاده از تجهیزات و آزمایش‌های بسیار دقیق و فنی تشخیص می‌دهند. آنها در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها کار می‌کنند و انواع مختلف بیماری‌های چشمی را در بزرگسالان و کودکان درمان می‌کنند.
روش‌های پزشکی و جراحی که توسط متخصصان شبکیه استفاده می‌شود بسیار دقیق است. جراحان ویترئو رتینال (Vitreoretinal) روی بافت‌های بسیار ظریف در فضاهای فوق العاده کوچک حفره چشم کار می‌کنند. میکروسکوپ و لیزر از ابزارهای حیاتی هستند که توسط متخصصان شبکیه چشم برای انجام اقدامات در مطب و بیمارستان استفاده می‌شود.
متخصصان شبکیه چشم بیماری‌هایی از جمله دژنراسیون ماکولا وابسته به سن تا جدا شدن و پارگی شبکیه، مگس پران چشم و سرطان‌های چشم را درمان می‌کنند.
درصورت داشتن علائم بینایی به خصوص علائم مربوط به شبکیه چشم، شما می‌توانید با مراجعه به موقع به متخصص شبکیه با تشخیص و درمان به موقع، از بروز مشکلات جدی چشمی پیشگیری نماید. اقدامات به موقع برای درمان مشکلات چشمی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا با گذشت زمان، علائم دائمی می‌شود و ممکن است فرد بینایی خود را به طور کامل از دست بدهد.
