امیر شهریاری اظهار کرد: اینکه با توجه به تحریمهای اقتصادی آمریکا، دولت ایران تصمیم بگیرد در مصرف ارز صرفه جویی کرده و واردات برخی محصولات و کالاها را محدود یا ممنوع کند سیاستی است که باید در سطح کلان در رابطه با آن تصمیم گیری شود و کارشناسان و مسئولان در آن حوزه صحبت کنند اما آنچه که در حوزه کشاورزی مطرح شده این است که آیا اساسا میتوان جلوی واردات یک میوه را گرفت؟
وی ادامه داد: موز در سالهای گذشته همواره بخشی از سبد غذایی و سفره مردم بوده و همین موضوع که دستورالعملی برای ممنوعیت واردات آن اعلام شده نشان میدهد که تقاضا برای این محصول بالا بوده و با توجه به ارزبری حکم به ممنوعیت واردات آن دادهاند اما آیا میتوان برای سبد غذایی مردم تصمیم گرفت که حذف یک میوه مشکلی ایجاد نمیکند و مردم باید به جای موز، میوه دیگری مصرف کنند؟
عضو اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه در حوزه کشاورزی کارها در میان شرکتهای مختلف به شکل تخصصی انجام میشود، بیان کرد: وقتی ایران برای مدت طولانی موز وارد کرده، یعنی تعداد زیادی از شرکتهای واردکننده میوه بخش زیادی از تمرکز خود را بر واردات موز قرار دادهاند و در چنین بستری ممنوع کردن ناگهانی این موضوع، بسیاری از این شرکتها را نیز با مشکل و ابهام مواجه کرده است.
شهریاری با بیان اینکه شرط واردات موز در ازای صادرات سیب شرطی عجیب و غیرمنطقی است، توضیح داد: امروز دیگر کسی شک ندارد که نمیتوان برای بازارهای اقتصادی تعیین تکلیف کرد و این عرضه و تقاضای واقعی است که در نهایت مشخص میکند یک محصولی چگونه به فروش رفته یا چگونه خریداری شود. از سوی دیگر هرجا محدودیتی ایجاد شده، قطعا رانت و فرصت طلبی و سودجویی نیز به وجود میآید و در این حوزه نیز بعید نیست شاهد چنین اتفاقاتی باشیم.
وی ادامه داد: در این که ایران سیب درختی قابل توجهی تولید میکند که درصدی از آن به عنوان مازاد نیاز داخلی باید صادر شود تردیدی نیست. حتی کشورهایی در آمریکای جنوبی که صادرکننده موز هستند و واردکننده سیب نیز از چنین موضوعی استقبال میکنند اما این اتفاق باید در فضای واقعی بازار رخ دهد و نمیتوانیم به یک تاجر خارجی بگوییم که اگر موز بخریم، باید در ازایش سیب صادر کنیم.
عضو اتاق بازرگانی ایران با اشاره به امکان ایجاد فضای غیرواقعی در چنین بازاری اظهار کرد: نمیتوان انتظار داشت که هیچ واردکننده موزی، صادرکننده سیب شود، زیرا این دو حوزه کاملا با یکدیگر متفاوت هستند. پس واردکننده یا باید از مجوز صادرکننده سیب استفاده کند که خود این موضوع باعث ایجاد رانت در میان دارندگان این مجوز و احتمال سودجویی میشود یا باید در اقدامی فریبنده مثلا سیبی را از یک مرز زمینی کشور خارج کند و بدون صادرات واقعی آن، هزینه آن را روی موز وارداتی بکشد و به کشور بازگرداند که باز به ضرر مردم خواهد بود. از این رو باید به طور دقیق مشخص شود که این سیاست چگونه بناست اجرایی شود و نفع مردم از آن چه خواهد بود.
از اردیبهشت امسال موز نیز در میان کالاهایی قرار گرفت که واردات آنها به شکل مستقیم به کشور ممنوع است اما در صورتی که یک صادرکننده سیب درختی صادر کند، میتواند در ازای آن موز به کشور بیاورد.
تحت تاثیر محدود شدن واردات موز، در طول روزهای گذشته قیمت این محصول در بازار بسیار بالا رفته و حتی از مرز هر کیلو ۵۰ هزار تومان نیز گذشته است.