نامزد اصلی اصلاح طلبان برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 یکی از دغدغه ها و جنگ های درون جناحی میان طیف اصلاح طلب است.
به گزارش افکارنیوز، هر چه به انتخابات 1400 نزدیک تر می شویم گمانه زنی ها رسانه ای و تحلیل های مختلفی از درون اصلاح طلبان برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 بیشتر می شود و حالا اسامی مختلفی از سید حسن خمینی تا علی لاریجانی،محمد جواد ظریف،اسحاق جهانگیری و ... شنیده می شود.
برای رسیدن به تحلیلی واقع بینانه باید در ابتدا شناختی کافی از احزاب و شاخه های مختلف جریان اصلاح طلب داشت تا نتیجه گیری صحیحی از رفتارهای سیاسیون لیبرال در کشور به دست آورد.
هر چند پیدایش جبهه اصلاح طلبان در کشور را عده ای از دوم خرداد 1376 می دانند اما در واقع اصلاح طلبان امروز و چپ های سابق با جدایی بخشی از روحانیون جامعه روحانیت مبارز در سالهای 60 و تشکیل مجمع روحانیون مبارز باید دانست.
تشکلی که تا به امروز یکی از اصلی ترین تشکل های تصمیم گیرنده در جریان اصلاح طلبی به شمار می آید و پدرخوانده های این جریان برای جوانان طرفدار لیبرال تصمیم گیری می کنند.
به همین دلیل هم هست که در سالهای بعد و پس از روی کار آمدن سید محمد خاتمی به عنوان رئیس دولت اصلاحات و تشکیل احزاب دیگری مانند مشارکت و کارگزاران و ... اصلاح طلبان به حیات سیاسی خود ادامه دادند و با فراز و فرودهای مختلفی روبرو شدند.
در سال 1388 این جریان سیاسی با حمایت از دو نامزد خود پس از اعلام نتایج انتخابات با کلید واژه تقلب در انتخابات کشور را به هرج و مرج و آشوب کشاندند و چهره های اصلی این جریان سیاسی و فعالان سیاسی احزاب مختلف آن به شکلی هماهنگ مقابل نظام جمهوری اسلامی ایستادند.
پس از ماجراهای سال 88 در سال 92 جریان اصلاح طلبی با یک نامزد در ابتدا وارد عرصه رقابت های انتخابات ریاست جمهوری شد و محمدرضا عارف بع عنوان معاون اول دولت اصلاحات نامزد اصلی اصلاح طلبان به شمار می آمد اما در کنار او چهره ای متمایل به راست سنتی با نام حسن روحانی نیز ثبت نام کرده بود اما با ثبت نام اکبر هاشمی رفسنجانی در ساعات پایانی ثبت نام نامزدهای انتخابات 1392 استراتژی اصلی انتخاباتی اصلاح طلبان و جریان لیبرال و تکنوکرات مشخص شد.
هاشمی رفسنجانی در آن انتخابات به علت کهولت سن رد صلاحیت شد اما حمایت وی و کارگزاران از حسن روحانی بقیه اصلاح طلبان نیز مجاب به حمایت از این نامزد انتخاباتی شدند و عملا محمدرضا عارف مجبور به انصراف شد.
حسن روحانی با حمایت کامل جریان اصلاح طلب و در مقابل به دلیل تشتت آرای رقیب خود یعنی اصولگرایان با شعار اعتدال گرایی رئیس جمهور ایران شد .
در دوران زمامداری حسن روحانی در قوه مجریه بخش زیادی از اصلاح طلبان به مدیریت های کلان کشور دست پیدا کردند تا جایی که می توان نتیجه عملکرد روحانی را عملکرد اصلاح طلبان دانست.
در سال 1392 نیز با "تکرار می کنیم" رئیس دولت اصلاحات بار دیگر حسن روحانی توانست رئیس جمهور شود اما از فردای همان روز اصلاح طلبان که حامی اصلی روحانی بودند به یکباره با خود را منتقد دولت نشان دادند تا بتوانند برای انتخابات 1400 سبد رای خود را از دست ندهند.
تنها چند ماه به پایان دولت حسن روحانی باقی مانده و همچنان استراتژی اصلاح طلبان جدایی از حسن روحانی است تا از پاسخگویی درباره عملکرد وی و دولتش فرار کنند اما مردم به خوبی می دانند که اگر روحانی رئیس جمهور خوب و یا بدی برای ملت ایران بوده حاصل تلاش اصلاح طلبان و شیوه مدیریتی جریان لیبرال است.
اما اگرچه اصلاح طلبان درباره جداسازی خود از دولت روحانی امروز به اتفاق نظر رسیده اند اما اختلافات سیاسی آنها برای نامزد اصلی انتخابات 1400 کاملا مشهود است. اینکه چه کسی نامزد اصلی اصلاح طلبان خواهد شد را باید در میان اسامی مختلف جست و جو کرد.
حجت الاسلام سید حسن خمینی
سید حسن خمینی نوه امام خمینی(ره) از چهره هایی است که رابطه بسیار خوبی با اصلاح طلبان دارد. چندی پیش بود که خبری منتشر شد مبنی بر اینکه عده ای از اصلاح طلبان با سید حسن خمینی دیدار کرده اند.
جلال جلالی زاده عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت درباره نامزدی سید حسن خمینی معتقد است که او خودش تمایلی به حضور در عرصه انتخابات ندارد، مگر اینکه اصلاح طلبان او را راضی به ورود به صحنه کنند، این در حالیست که مسئله مهم این است که آیا با حضور سید حسن خمینی قرار است اوضاع از زمان ریاست جمهوری حسن روحانی بهتر شود؟
همچنین روزنامه اصلاح طلب شرق نیز در مقاله ای درباره نامزد شدن سید حسن خمینی برای انتخابات 1400 نوشت که مشکلی مهم هم بر سر راه ریاست‌جمهوری سیدحسن خمینی دیده می‌شود؛ او هیچ‌گاه سابقه کار اجرایی کلان نداشته است و شاید شورای نگهبان که در سال ۹۴ مرجعیت او را احراز نکرد، به مراتب اولی رجل‌سیاسی‌بودن او را احراز نکند؛ از سوی دیگر، مواضع سیاسی او ممکن است دستمایه رد صلاحیت شدنش شود.
در واقع به نظر می رسد همان طور که خود اصلاح طلبان نیز اذعان دارند سید حسن خمینی سابقه اجرایی برای سمت ریاست جمهوری را ندارد و احتمالا در انتخابات حتی با ثبت نام تایید صلاحیت نشود البته بررسی این موضوع در اختیار شورای نگهبان است .
علی لاریجانی
علی لاریجانی چهره ای شناخته شده در صحنه سیاسی کشور است، شخصیتی که سه دوره ریاست مجلس شورای اسلامی را بر عهده داشت و در انتخابات سال 1384 که محمود احمدی نژاد رئیس جمهور شد به عنوان نامزد اصولگرایان سنتی مانند حزب موتلفه اسلامی در انتخابات حضور داشت.
علی لاریجانی اگرچه برخواسته از جریان راست می باشد اما گویا حالا بشدت به جریان اصلاح طلبی نزدیک است و می توان او را یکی از نامزد های احتمالی ریاست جمهوری 1400 دانست. عملکرد علی لاریجانی در مجلس چه در زمان اکثریت مطلق اصولگرایان و چه در زمان مجلس دهم با حضور اکثریت اصلاح طلبان مشهود است. وی رابطه بسیار خوبی با حسن روحانی در دوران مسئولیتش داشت و تصویب برجام و تلاش های وی در مجلس برای امضای اینقرارداد همواره مورد نقد اصولگرایان بوده است.
علی لاریجانی اما در سبد رای خود با مشکلی جدی روبرو است، بدنه اصلاح طلبان و تندروهای لیبرال او را نامزدی اصلاح طلب نمی دانند و حتی حمایت کارگزارانی ها از علی لاریجانی نیز در هاله ای از ابهام قرار دارد.
لاریجانی آنقدر در صحنه سیاسی کشور حضور داشته که به خوبی می داند با اندک طرفداران وی که از نمایندگان مجلس های سابق هستند نمی تواند پیروز انتخابات شود و هنوز تکلیف کاندیدا شدن وی نیز مشخص نیست.
محمد جواد ظریف
یکی از راهبردهای انتخاباتی اصلاح طلبان برای انتخابات 1400 مدل " ظریف-بایدن" بود که در برخی محافل این مدل برای مذاکرات مجدد میان ایران و آمریکا مطرح می شد و بسیاری قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا معتقد بودند که با روی کار آمدن جو بایدن در آمریکا ظریف نیز می تواند رئیس جمهور ایران شود تا دوباره مذاکرات از سر گرفته شود.
اگر چه اهداف برخی ها برای مذاکرات دوباره ایران و آمریکا در این مقال نمی گنجد اما غربگرایان لیبرال در کشور این مدل را در حالی در ذهن خود طراحی کرده بودند که باید بدانیم هیچ نوع مذاکره ای مجددا میان ایران و آمریکا شکل نخواهد گرفت و این موضوع را رهبر معظم انقلاب اسلمی با صراحت اعلام فرموده اند.
محمد جواد ظریف در میان طیف اصلاح طلب جایگاه خوبی دارد اماوی به شکل قطعی اعلام کرده که قصد حضور در انتخابات ریاست جمهوری را ندارد.
حتی برخی رسانه ها از جلسات انتخاباتی محمد صدر از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام با ظریف داده بودند که محمد صدر اعلام کرد: ما پنج سال است که با دکتر ظریف و اعضای وزارت امور خارجه جلسات متعدد داریم اما موضوع هیچ کدام از این جلسات انتخاباتی نیست و در رابطه با شورای راهبردی و مسائل روز سیاست خارجه صحبت می کنیم.برخی رسانه ها این جلسات و تشدید آنهارا ناشی از نزدیکی به انتخابات ۱۴۰۰ عنوان کردند اما به جد می گویم که کذب است و این جلسات موضوع انتخاباتی ندارد.
در هر حال باید دید آیا ظریف اگر با اقبال کامل اصلاح طلبان و حمایت 100 درصدی آنها روبرو شود آیا تصمیمش را عوض می کند؟
محسن هاشمی رفسنجانی
محسن هاشمی فرزند بزرگ اکبر هاشمی رفسنجانی از اعضای فعال حزب کارگزاران سازندگی است که حامی اصلی دولت حسن روحانی به شمار می رود. محسن هاشمی اگر چه نامش در میان نامزدهای احتمالی اصلاح طلبان برای انتخابات 1400 دیده می شود اما به وی باید نام فرزند هاشمی داد تا رئیس شورای شهر.
وی قبلا اعلام کرده بود که قصد کاندیدانوری در انتخابات 1400 را ندارد اما مواضع حاشیه ساز اخیر خواهرش فائزه هاشمی و پاسخی که به وی داد باعث شد در برخی محافل سیاسی عنوان شود که محسن هاشمی قصد نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری را دارد اما وی سابقه اجرایی بالایی در کشور ندارد و مطمئنا نمی تواند نقش کاندیدای نهایی اصلاح طلبان را بازی کند.
همچنین به نظر می رسد محسن هاشمی همانند دیگر اعضای حزب متبوعش به دنبال یک نیروی میانه رو مانند علی لاریجانی و حمایت از وی در انتخابات آینده باشد.
اسحاق جهانگیری
معاون اول حسن روحانی که در انتخابات سال 1396 نیز حضور داشت تا بتواند ظرفیت پاسخگویی دولت به منتقدان را در مناظرات انتخاباتی بالا ببرد گفته می شود یکی از کاندیداهای اصلاح طلبان خواهد بود.
اما مهمترین مشکل اسحاق جهانگیری در انتخابات آینده این است که وی نامزد جریانی خواهد بود که مسئول وضعیت فعلی کشور است.
کلیپ صحبت های جهانگیری با عنوان " مردم یادتان هست" که در نقد دولت احمدی نزاد از سوی وی مطرح می شد در فضای مجازی دست به دست می شود و مطمئنا شخص اسحاق جهانگیری به خاطر کارنامه غیر قابل قبول دولت حسن روحانی می داند پایگاه اجتماعی در میان مردم نخواهد داشت اما همچنان در محافل سیاسی از وی به عنوان یکی از نامزد های اصلی اصلاح طلبان نام برده می شود.
محمدرضا عارف
معاون اول سید محمد خاتمی که در سال 92 مجبور به انصراف در انتخابات ریاست جمهوری به نفع حسن روحانی شد گفته می شود قصد دارد در انتخابات 1400 حضور پیدا کند .
محمدرضا عارف در مهرماه امسال بود که گفت: من اگر باید بیایم میدان، راحت می‌آیم و اگر نباید بیایم تا بر اساس خرد جمعی شخص بهتری بیاید، نمی‌آیم... همیشه در ذهنم این بوده که اگر فردی مناسب‌تر از خودم پیدا کردم، بکشم کنار. بنابراین من از حالا نمی‌توانم بگویم که برای ۹ ماه دیگر چه کار می‌خواهم بکنم. من برای خودم در هر دوره از انتخابات راهبردی را مشخص کرده‌ام و به نظرم مهمترین راهبرد همه جریان‌های سیاسی کشور برای انتخابات آتی ریاست‌جمهوری، مسئله مشارکت در انتخابات است. اگر خدای ناکرده مشارکت ۴۰درصدی در انتخابات مجلس برای مثال به ۳۷ درصد برسد، برای کشور فاجعه است.
در این میان عارف نیز یک مشکل و سد بزرگ را در مقابل خود می بیند" علی لاریجانی"
همان رقیبی که باعث شد رئیس مجلس نشود و حالا نیز احتمال دارد با حمایت کارگزاران بخواهد در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند. به همین دلیل هم هست که حزب کارگزاران با دیگر احزاب اصلاح طلب اختلاف نظر جدی دارد. عارف نیز در این میان اگرچه از سید محمد خاتمی یکبار برای کنار کشیدن از انتخابات 1392 زخم خورده اما باز هم نگاهش به سمت رئیس دولت اصلاحات است تا تکلیفش برای انتخابات 1400 مشخص شود.
کاندیداهای دیگری نیز در میان اصلاح طلبان نام برده می شود که جایگاه زیادی در میان خود جریان لیبرال نیز ندارد و به نظر نمی رسد نامزدهای جدی باشند اما اصلاح طلبان با تمام اختلافاتی که در میان خود دارند بارها نشان داده اند که در بزنگاه انتخابات می توانند با ائتلاف کردن سبد رای خود را یکی کرده و در صورت تشتت آرای اصولگرایان مانند سال 1392 پیروز انتخابات شوند.
از سوی دیگر تندروهای جریان اصلاح طلبی معتقد به تحریم انتخابات با ژست مظلوم نمایی هستند و حضور نیافتن اصلاح طلبان در انتخابات را بهتر از معرفی یک نامزد اجاره ای می دانند. همچنین باید منتظر ماند و دید پدرخوانده های اصلاح طلب مانند خاتمی و موسوی خوئینی ها چه نقشه ای برای اصلاح طلبان در سر دارند.
