تمایل کشورها از جمله ایران برای استفاده از انرژی خورشیدی و سایر انرژی‌های تجدیدپذیر در سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است، به باور کارشناسان، انرژی خورشیدی بهتر و پاکتر از انرژی های تجدیدناپذیر و سنتی است و اثرات زیست محیطی بسیار کمتری دارد.
به دنبال افزایش تعطیلی کسب و کارها در جهان برای مهار شیوع ویروس کرونا، میزان تقاضا برای برق با کاهش روبرو شده و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان رو به افزایش گذاشته است.
۱۰ کشور برتر در تولید تجدیدپذیر
نتایج تحقیقات گروه محیط زیستی انگلیسی امبر نشان می دهد میزان تولید برق در ۴۸ کشوری که در ۸۳ درصد از تولید برق جهانی نقش دارند و نیروی بادی و خورشیدی در نیمه اول سال ۲۰۲۰ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۱۴ درصد افزایش یافته است.
آمارها نشان می‌دهد چین ، آمریکا، ژاپن، هند، آلمان، ایتالیا، انگلیس، فرانسه، استرالیا و پاکستان به ترتیب از نظر تولید انرژی خوشیدی در جایگاه اول تا دهم قرار دارند. چین در حال حاضر از نظر تولید پنل‌های خورشیدی در جایگاه نخست در جهان قرار دارد. این درحالیست که این کشور در سال ۱۹۹۹ حتی یک پنل خورشیدی هم نداشت.
از دیگر سو بنابر اعلام آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر، وضعیت انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۱۹، رکورد جدیدی را به ثبت رساند و ظرفیت تولید برق نصب شده این بخش بیش از ۲۰۰ گیگاوات رشد کرده است.
آمارها نشان می‌دهد در این میان چین و دیگر اقتصادهای نوظهور سهم بالاتری نسبت به اقتصادهای توسعه‌یافته برای سرمایه‌گذاری کلی در انرژی‌های تجدیدپذیر طی پنج سال اخیر داشته‌اند. همچنین بازار برق خورشیدی در سال ۲۰۱۹ با رشد ۱۲ درصدی به رکورد ۱۱۵ گیگاواتی رسیده است. انرژی‌های تجدیدپذیر بیش از یک سوم ظرفیت نصب شده برای تولید برق و بیش از ۲۶ درصد برق تولید شده در جهان را برعهده دارند.
وضعیت تجدیدپذیرها در خاورمیانه
ظرفیت جهانی برق حرارتی خورشیدی در سال ۲۰۱۹ به ۴۷۹ گیگاوات گرمایی رسید که ۶۹ درصد از آن سهم چین بود. با نگاهی اجمالی به این آمار می توان دریافت که کشورهای خاورمیانه در این زمینه نقش بسزایی را در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر دارا نیستند.
طبق اعلام بلومبرگ، نیروگاه‌های بادی و خورشیدی تنها حدود پنج درصد از برق در خاورمیانه و شمال آفریقا را تولید می‌کنند. از دیگر سو، کشورهای تولیدکننده نفت در منطقه خلیج فارس در میان بزرگترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه ای در جهان قرار دارند.
همچنین با شیوع بیماری کرونا، روند ساخت تاسیسات خورشیدی در ابوظبی، اردن و قطر به تاخیر افتاده است. عربستان سعودی که در حال حاضر حدود ۵۰۰ مگاوات ظرفیت انرژی تجدیدپذیر دارد، افزایش ۱۲۰ برابری آن به ۶۰ گیگاوات را تا سال ۲۰۳۰ هدف گرفته است که عمده آن خورشیدی خواهد بود.
امارات نیز تصمیم دارد بزرگترین مزرعه انرژی خورشیدی جهان را در صحرای عربی احداث کند. قطر نیز که سرشار از نفت و گاز طبیعی است، از سال ۲۰۱۷ تصمیم گرفته است که میزان وابستگی به منابع طبیعی را کاهش دهد و شروع به استفاده از انرژی های تجدیدپذیر کرده است.
قطر همچنین به تازگی یک پروژه خورشیدی ۸۰۰ مگاواتی بزرگ را آغاز کرده است که استفاده از انرژی خورشیدی را با سرعت بیشتری امکانپذیر می کند.
ایران چه کرد؟
در ایران نیز اقداماتی جهت استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در حال انجام است. محمد ساتکین - معاون وزیر نیرو در امور انرژی‌های تجدیدپذیر به تازگی با اشاره به ظرفیت نصب شده انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: در حال حاضر ۸۲۴ مگاوات انرژی تجدیدپذیر در ایران نصب شده و با توجه به سرعتی که در این سال‌ها برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر داشته‌ایم، می‌توانیم بگوییم که روند چندان کند نبوده و توانسته‌ایم طی چند سال اخیر حمایت‌های تشویقی برای سرمایه گذاران بخش خصوصی انجام دهیم به طور مثال برق ۸۰ تا ۱۰۰ تومانی را هر کیلووات ۱۰۴۰ تومان خریداری می‌کنیم تا مردم تشویق به سرمایه گذاری در این بخش شوند.
به گفته معاون وزیر نیرو در امور انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۱۳۹۹ نیز ۳۲۰ مگاوات دیگر به این ظرفیت اضافه خواهد شد و به این ترتیب از مرز ۱۰۰۰ مگاوات عبور خواهیم کرد. وی همچنین در باره تحقق توسعه تجدیدپذیرها به ۵۰۰۰ مگاوات گفت: رسیدن به این عدد به سرعت قابل تحقق نیست اما این‌که در عرض یک سال، صدها مگاوات وارد مدار می‌شود، با توجه به شرایط تحریم یک کار قابل توجه است. علاوه بر این در حال حاضر ۸۸۰ مگاوات پروژه نیز برای احداث وارد شده است که از این میزان بین ۳۲۰ تا ۴۰۰ مگاوات تا پایان سال ۱۳۹۹ یا اوایل سال ۱۴۰۰ و مابقی نیز تا نهایتا ۱۴۰۱ انجام خواهد شد.
امسال؛ نخستین گام صادرات برق از تجدیدپذیرها برداشته می‌شود
ساتکین درباره آخرین وضعیت صادرات برق از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر اعلام کرد که تا این لحظه حتی یک مگاوات برق از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر صادر نشده است اما در سال جاری اولین گام صادرات برق از طریق تجدیدپذیرها برداشته خواهد شد. وزیر نیرو اجازه صادرات برق تجدیدپذیرها را صادر کرده است تا برای سرمایه‌گذاران این بخش تشویق محسوب شود، اما معتقدم که باید اختیار صادرات در دست توانیر باشد، چرا که باید برنامه‌ریزی‌ها به گونه‌ای پیش رود که بتوان به توانیر به عنوان یک منبع مطمئن برق حساب کرد، گفت.
