فیلم سینمایی «آرگو» ساخته بنافلک در اولین برنامه «تاریخ و سینما» ساخته خسرو معتضد مورد بررسی قرار گرفت و این کارشناس، ایرادات تاریخی این فیلم را تحلیل و بررسی کرد.
اولین قسمت از برنامه «تاریخ و سینما» با اجرای خسرو معتضد، شب گذشته (شنبه ۱۲ فروردین) از شبکه آیفیلم روی آنتن رفت تا این کارشناس تاریخی که مخالفانش کمتر از موافقانش نیستند، بار دیگر در قاب تلویزیون دیده شود. معتضد در ابتدای این برنامه از بررسی تاریخی تعداد زیادی از فیلمهای تازه و قدیمی هالیوود خبر داد که خطاهای تاریخی بسیاری درباره ایران دارند.
با همین رویکرد، اولین قسمت این برنامه به بررسی فیلم سینمایی «آرگو» ساخته بن افلک که به عنوان فیلمی ضدایرانی نامش مطرح شده است، اختصاص داشت؛ فیلمی که از نظر معتضد با واقعیات تاریخی فاصله زیادی دارد و سازندهاش مطالعهای برای بیان و روایت نداشته است.
«آرگو» فیلم جنجالی هالیوود
ماجرای تسخیر لانه جاسوسی (سفارت آمریکا در تهران) در سال ۱۹۷۹، یکی از جنجالیترین اتفاقات میان ایران و ایالات متحده به حساب میآید. در حاشیه این رویداد مهم که تا مدتها تیتر خبرگزاریها و رسانههای جهان بود، اتفاقی دیگر هم به وقوع پیوسته بود که در آن دوران، به صورت وسیع به آن پرداخته نشد و آن این بود که تعداد ۶ نفر از کارمندان سفارت آمریکا در هنگام تسخیر این سفارت به دست دانشجویان خط امام، موفق به فرار شده، خود را به محل اقامت سفیر کانادا در تهران رسانده و برای مدت ۲ ماه در آنجا مخفی شده بودند؛ همین موضوعی شد تا بنافلک جرقه ساخت «آرگو» به ذهنش برسد و در سال ۲۰۱۲ این اثر را کارگردانی کند.
«آرگو» در زمان اکرانش با نقدهای تندی مواجه شد و خیلیها واقعی بودن داستان و نوع روایت آن را پر از اشتباه دیدند، البته این حساسیتها به این دلیل بود که این فیلم بر واقعی بودن داستانش تاکید زیادی داشت و همین باعث شده بود تا حجم حمله و انتقادها به آن بیشتر شود.
بنافلک، متهم اصلی
برنامه «تاریخ و سینما» که به بررسی «آرگو» پرداخت، اتفاقا بیشترین تمرکزش را روی همین غیرواقعی بودن داستان و اشکالات تاریخی این اثر جنجالی هالیوودی گذاشت و بن افلک را در مقام کارگردان این اثر به دلیل بیاطلاعیاش از وقایع تاریخی زیر سوال برد.
البته این نکته که اساسا ساخت چنین برنامهای با این رویکرد و ویژگیهایی که در اولین قسمت آن دیدیم، تا چه اندازه میتواند مورد توجه مخاطبان و بینندگان تلویزیون قرار بگیرد، خود بحثی مفصل و جداگانه است که باید منتظر بمانیم و چند قسمت بیشتر از این برنامه را ببینیم و بعد دربارهاش حکمی صادر کنیم.
عمرخیام را یک ایرانی بیسواد ساخته
معتضد در ابتدای این برنامه با اشاره به اینکه فیلمهای زیادی هستند که دچار اشکالات تاریخیاند گفت: «من وقتی بعضی از این فیلمها را میبینم دچار شگفتی میشوم مثلا فیلم عمرخیام را میبینم واقعا تعجب میکنم، این فیلم را یک ایرانی ساخته و ایرانی بیسوادی هم بوده است. از نتیجه برخی فیلمها میتوان فهمید کارگردان یا نویسندهاش هیچ کتاب مهمی را درباره وقایعی که به آن میپردازند نخوانده است.»
او همچینین بیان کرد: «این فیلمها پر از غلط است، غلطهایی که ممکن است برای یک آفریقایی، آمریکایی یا ژاپنی مهم نباشد، چون او فقط میخواهد یک فیلم تماشا کند، اما من به عنوان یک ایرانی خجالت میکشم و نسبت به این مسائل حساس هستم.»
کارگردان «آرگو» کتابهای تاریخی را نخوانده است
او در ادامه صحبتهایش به موضوع برنامه که نقد و بررسی تاریخی فیلم «آرگو» بود پرداخت و گفت: «فیلم «آرگو» سه جایزه اسکار گرفته، بن افلک کارگردان و هنرپیشه اول این فیلم است و من تعجب میکنم که چرا مثلا کتاب «بحران» را قبل از ساخت این فیلم نخوانده بوده، این کتاب نوشته همیلتون جردن مشاور آقای کارتر است و اطلاعات بسیار زیادی درباره اتفاقی که در فیلم روایت میشود در خود دارد؛ و یا مثلا کتاب «امریکا در بند» یا بسیاری کتابهای دیگر درباره جریانات سفارت آمریکا وجود دارد که به این مسائل و اتفاقات پرداختهاند، اما مورد استفاده کارگردان قرار نگرفتهاند و از همین روست که این فیلم دچار اشکالهای زیاد تاریخی است.»
معتضد همچنین در بخش دیگری از برنامه، به یاوهسرایی کارتر اشاره کرد و به مرور وقایعی پرداخت که در تاریخ اتفاق افتاده، اما در فیلم به آنها اشارهای نشده است و یا برعکس مواردی که در فیلم وجود دارند، اما از نظر معتضد و با توجه به مدارک و اطلاعاتی که او در دست دارد، به لحاظ تاریخی صحت ندارند.