اگر چه مسیر انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ در یک سکوت کامل و به صورت چراغ خاموش طی می‌شود و علیرغم اینکه چند ماه بیشتر به شروع رقابت نمانده، هنوز هیچ صدایی از جریانات مختلف بلند نشده، اما در عوض بازار حدس و گمان‌ها داغِ داغ است.
یکی از این حدس و گمان‌ها احتمال ورود دو تن از مردان دیپلماسی به بازار رقابت است، مردانی که البته در جناح هایی کاملا متفاوت با یکدیگر گام برمی‌دارند؛ مردانی با نام های آشنای سعید جلیلی و محمد جواد ظریف.
سعیدی که شاید بیاید، شاید نیاید
سعید جلیلی که عضو شورای راهبردی روابط خارجی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده رهبر معظم انقلاب در شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است در سال ۹۲ با شعار "حیات طیبه" در انتخابات ریاست جمهوری نامزد شد و با کسب بیش از چهار میلیون رأی توانست به رتبه سوم دست پیدا کند و حالا هم نامش به عنوان مرد کارزار ۱۴۰۰ در بین برخی مطرح است؛ برای مثال سید حسن نقوی حسینی نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی درباره کاندیداتوری سعید جلیلی گفته است: او جایگاه خوبی در جریان اصولگرایی دارد و نسبت به نام‌هایی که الان مطرح می‌شوند، از وضع خیلی بهتری برخوردار است. نام او جزو سه نفر اول مطرح در جریان اصولگرایی قرار دارد.
علاوه بر این محمدحسن قدیری ابیانه تحلیلگر مسائل سیاسی در این باره گفته است: این احتمال وجود دارد که جلیلی نامزد شود و اعلام حمایت از او توسط دیگران هم بستگی به عوامل دیگری دارد، مثلا اینکه چه افراد دیگری از میان اصولگرایان نامزد شوند و شانس رای آوردن کدام یک بیشتر باشد. او در ادامه گفته است که عملکرد جلیلی در بسیاری از حوزه‌ها به خصوص مذاکرات ۱+۵ بسیار خوب بوده و طبیعتا شانس بیشتری هم برای رای آوردن دارد.
جبهه پایداری در انتخابات مجلس از جلیلی حمایت کرد؛ در انتخابات ریاست جمهوری چطور؟
امیرحسین قاضی زاده هم فرد دیگری بود که با اشاره به جلسه کمیته پنج نفره جبهه پایداری با سعید جلیلی، گفته است: «جبهه پایداری حرکتی را از یک سال قبل در عرصه سیاسی با هدف ورود به انتخابات ریاست جمهوری شروع کرد. ما بر اساس معیارها و شاخص های کلان و مقایسه افراد به گزینه اصلح رسیدیم، ما بعد از آن نیز به تدوین برنامه مشخص در فصول متعددی برای دولت پرداختیم.
قاضی زاده همچنین از رایزنی های شورای مرکزی جبهه پایداری با بزرگان نظام و عناصر حزب اللهی عرصه سیاست خبر داد و گفت: ما در جلساتی که در قم و تهران داشتیم به جمع بندی هایی رسیدیم که سعید جلیلی و غلامعلی حداد عادل افرادی در درون گفتمان انقلاب هستند و در جلسه قم نیز تصمیم گرفته شد که به صورت نهایی با جلیلی صحبت شود. این تصمیم به سمع و نظر شورای فقها رسیده و تصویب شد.
بسیاری از جلیلی به‌عنوان یکی از افرادی که می‌توانست با حضور در انتخابات مجلس راه ریاست مجلس را هم پی بگیرد، یاد می‌کردند؛ اما او در آن انتخابات هم نیامد تا گمانه‌زنی‌ها بر عزم برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ تقویت شود و اکنون‌که خبرهایی مبنی بر رایزنی برخی نیروهای پایداری با آیت‌الله مصباح به گوش می‌رسد این احتمال بیش‌ازپیش تقویت می‌شود که این عضو سابق جبهه پایداری نامزد طیف مهمی از اصولگرایان در انتخابات سال آینده باشد.
اما این تمام داستان نیست چرا که این مرد سیاست خارجی روزهای دور کشورمان یک رقیب سرسخت دارد و اوکسی نیست جز محمد جواد ظریف .
گزینه‌ای « ظریف »روی میز اصلاح طلبان
صحبت امروز و دیروز نیست، بلکه مدت‌هاست که نام ظریف برای ریاست جمهوری مطرح است؛ او که سابقه وزارت امور خارجه در دولت‌های یازدهم و دوازدهم را در کارنامه خود دارد حالا اتفاقات بسیاری را رغم زده که باعث شده نام او برای ریاست جمهوری تقویت شود؛ یکی از این اتفاقات عدم حضور او در جلسات هیات دولت بود و دیگری حضور او در کنگره حزب ندا که برخی مدعی شدند این حضور نشانگر آن است که او سعی دارد تحرکاتی در عرصه سیاست داخلی داشته باشد تا برای سال ۱۴۰۰ زمینه را فراهم کند.
موضوعی که باعث شد تا تحلیلگران سیاسی واکنش‌های مختلفی به آن نشان دهند؛ برای مثال محمدصادق جوادی حصار فعال اصلاح طلب طی گفت‌وگویی در این باره گفته است: «ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که آقای ظریف کاملا پتانسیل حضور در جایگاه ریاست جمهوری را دارند. زیرا به هر حال وقتی فردی در جایگاه وزارت امور خارجه قرار می‌گیرد، نشانگر آن است که این فرد تسلط کافی به مسائل بین المللی و منطقه‌ای را دارد. ضمن اینکه آقای ظریف تا حدودی هم به مسائل اقتصادی، بازرگانی و سرمایه گذاری واقف هستند و به مسائل داخل کشور هم اشراف دارند؛ بنابراین من بعید می‌دانم با توجه به خصوصیات آقای ظریف کسی تردیدی در این داشته باشد که صلاحیت ریاست جمهوری را دارند.»
او در ادامه درباره اینکه آیا او کاندیدای جریان اصلاحات است تاکید کرده که از الان نمی‌توان با قطعیت گفت آقای ظریف گزینه مورد حمایت اصلاح‌طلبان است یا خیر، اما می‌توان گفت که ایشان یکی از گزینه‌هایی هستند که شرایط لازم برای حمایت اصلاح‌طلبان را دارند. زیرا به هر حال اصلاح‌طلبان شخصیت‌های با تجربه و کاردان مثل آقای ظریف کم ندارند؛ اما باید صبر کرد و دید فضای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ به کدام سمت و سو می‌رود.
علاوه بر این علی صوفی وزیر تعاون دولت اصلاحات احتمال حضور ظریف در عرصه ریاست‌جمهوری به عنوان کاندیدای اصلاح طلب را رد نکرده و گفته بود: هر چند دیپلمات‌ها از ورود به جناح‌بندی‌های سیاسی منع هستند، اما گرایشات سیاسی آقای ظریف اصلاح‌طلبانه محسوب می‌شود. آقای ظریف با آقای روحانی کاملا فرق دارد؛ چون آقای روحانی پیشینه اصولگرایی دارد، اما این ویژگی در کارنامه آقای ظریف دیده نمی‌شود.
عباس سلیمی‌نمین تحلیلگر اصولگرا و مدیر دفتر مطالعات و ثبت تاریخ ایران و مدیر سابق روزنامه کیهان هوایی هم کسی بود که ظریف را مناسب‌ترین گزینه برای اصلاح‌طلبان می‌داند و می‌گوید: «در بین آقایان محسن هاشمی، اسحاق جهانگیری، علی لاریجانی و محمدجواد ظریف، به نظرم آقای ظریف بیشترین شانس را دارد که از طرف اصلاح طلبان در انتخابات سال ۱۴۰۰حمایت شود چون حوزه کاری‌اش سیاست خارجی بود و عملکرد دولت در حوزه داخلی زیاد تاثیر منفی بر دیدگاه عمومی از او برجای نگذاشت.
تا چه پیش آید زین پس ...
با این حال تجربه نشان داده که گذر زمان همواره آبستن اتفاقات دور از ذهن است که نمی‌توان از قبل آنها را پیش بینی کرد، اینکه جلیلی و ظریف دو تن از مردان سیاست خارجی با رویکردهایی کاملا متفاوت بر کرسی‌های مناظره انتخاباتی تکیه خواهند زد یا خیر اتفاقی است که همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و باید منتظر ماند و دید که آیا انتخابات ۱۴۰۰ عرصه رقابت مردان سیاست خارجی خواهد بود یا سرنوشت دیگری رقم می خورد؛ اَلخِیرُ فی ما وَقَع...
