دومین مقصد محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در اولین دور از سفرهای اروپایی پس از لهستان، هلسینکی پایتخت فنلاند کشور دریاچه و جنگل بود.
ظریف به همراه هیات سیاسی و اقتصادی ساعت ۲۲ روز دوشنبه(۱۰ خرداد ماه) وارد فرودگاه شهر وانتا، شهری در اطراف هلسینکی شد. تلالو آفتاب آسمان بندر هلسینکی را در ساعت ۲۲ همچنان روشن نگاه می‌داشت و ساعت ۲۳ نیز زمان اذان مغرب بود.
فنلاند به دلیل طول و عرض جغرافیایی‌اش، پس از ایسلند شمالی‌ترین کشور جهان محسوب می‌شود یعنی روزهای بسیار بلندی در تابستان و شب‌های طولانی در زمستان دارد؛ تا جایی که در شمالی ترین نقطه فنلاند تابستان‌ها خورشید برای ۷۳ روز غروب نمی‌کند و تمام شبانه روز هوا روشن است. در زمستان‌ها نیز مردم شمال فنلاند، ۵۱ روز طلوع خورشید را نمی‌بینند.
طبق برنامه از پیش تعیین شده برنامه‌های محمدجواد ظریف از صبح روز سه‌شنبه(۱۱ خرداد ماه) با سخنرانی در «هلسینکی پالیسی فروم» آغاز می‌شد. اجلاس سیاسی هلسینکی، نشستی برای بررسی مسائل امنیتی و صلح در منطقه غرب آسیا است و برگزار کنندگان آن قصد دارند مقامات و شخصیت های سیاسی کشورهای منطقه را در این اجلاس دعوت کنند. اولین مقام سیاسی دعوت شده به این اجلاس، وزیر امور خارجه ایران بود.
اجلاس سیاسی هلسینکی بدون حضور خبرنگاران برگزار شد. اما در این فاصله از سوی میز ایران در وزارت خارجه فنلاند جلسه ای با عنوان بررسی روابط اقتصادی و تجاری ایران و فنلاند برای خبرنگاران برپا شد و دکتر آنتی لوکاس مشاور اقتصادی وزیر خارجه فنلاند به بیان نکاتی در این خصوص پرداخت.
صادرات فنلاند به ایران ۴۰ میلیون و ایران به فنلاند ۲ میلیون یورو است
طبق آمارهایی که در این جلسه ارائه شد، حجم مبادلات تجاری فنلاند در سال به ۱۵۴ میلیارد یورو می‌رسد که از این میزان بیش از ۴۰ میلیون یورو مربوط به صادرات فنلاند به ایران می‌شود. این درحالی است که صادرات ایران به فنلاند در سال تنها ۲ میلیون یورو است.
البته از سال ۲۰۰۸ تاکنون بیشترین حجم واردات از فنلاند به ایران مربوط به همان سال و بیشترین حجم صادرات از ایران به فنلاند مربوط به سال ۲۰۱۱ می‌شود. امروز ایران کمترین میزان حجم صادرات به فنلاند را دارد.
نرخ تورم در فنلاند منفی ۰.۰۲ درصد و از سوی دیگر نرخ بیکاری ۴/۹ درصد است.
ظریف بعد از سخنرانی در هلسینکی پالیسی فروم، به دیدار مارتی آهتیساری رئیس‌جمهور اسبق فنلاند و یکی از شخصیت های سیاسی پرنفوذ این کشور رفت. آهتیساری که برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۰۸ است، در دورانی نماینده دبیر کل سازمان ملل برای حل و فصل بحران‌های بین‌المللی بود.
کنایه طنزآمیز وزیر خارجه فنلاند به ظریف
برنامه بعدی ظریف ملاقات با وزیر خارجه فنلاند بود. شاید حاشیه سازترین اتفاق سفر وزیر امور خارجه به اروپا در دیدار با «تیمو سوئینی» وزیر خارجه فنلاند رخ داد؛ زمانی که ظریف، همتای خود را ندید.
ظریف پیش از دیدار با سوئینی در ساختمان وزارت خارجه فنلاند، در جلسه‌ای با وی شرکت کرده بود بنابراین این فرضیه که «ظریف همتای خود را نشناخت» کان لم یکن خواهد شد. وزیر خارجه فنلاند به دلیل برخی مشکلات فیزیکی برای راه رفتن از «عصا» استفاده می‌کند به همین دلیل یکی از شاخصه های شناسایی وی، عصای در دست اوست.
تیمو سوئینی در هنگام دیدار با ظریف به دلیل اینکه قصد داشت در جمع خبرنگاران حاضر شود و عکس یادگاری بگیرد، عصای خود را به فرد دیگری سپرد به همین دلیل وزیرخارجه کشورمان هنگامی که خواست به طرف محل دیدار با وی برود مستقیم به سمت فردی رفت که عصای سوئینی در دست او بود.
وزیر خارجه فنلاند که از این اتفاق متعجب شده بود در کنایه‌ای طنزآمیز خطاب به ظریف گفت: «آیا من انقدر کوچک هستم که تو مرا نمی‌بینی؟!»
پاسخ قاطع ظریف به ادعای خبرنگار رادیو فرانسه
پس از این دیدار، نشست خبری ظریف و سوئینی برگزار شد. در این نشست خبرنگار رادیو فرانسه ادعا کرد که در ایران برای اقلیت های کرد، ترک و عرب دموکراسی وجود ندارد و گروهای کرد نیز همواره تحت فشار جمهوری اسلامی هستند.
ظریف نیز در پاسخی قاطع به این خبرنگار گفت: «شما صرفا نظر خودتان را گفتید و سوال نپرسیدید. برای اینکه وضعیت در ایران را ببینید به ارومیه و مهاباد بروید و ببینید امروز چگونه رئیس‌جمهور ایران با مردم کرد و آذری بود و آنها هم چطور از او استقبال کردند. اگر این واقعیت ها را مشاهده کنید سپس در جمله ای که گفتید تجدیدنظر خواهید کرد»
تجمع اکراد ضدانقلاب مقابل محل برگزاری اجلاس ایران و فنلاند
بنظر می‌رسید سوال خبرنگار رادیو فرانسه درواقع بیانیه ای بود که جمعی از کردهای ضدانقلاب مقیم فنلاند به وی داده بودند تا آن را در مقابل ظریف بیان کند چراکه همزمان با حضور وزیر امور خارجه کشورمان، حامیان تروریست‌های پژاک و اکراد ضدانقلاب در مقابل هتل «اسکاندیک مارینا» هلسینکی که محل برگزاری اجلاس اقتصادی ایران و فنلاند بود تجمع کم تعداد کرده بودند.
این عده در مقابل هتل مارینا شعارهای نژادپرستانه سرمی‌دادند و حتی در چند مورد به برخی بازرگانان هیات اقتصادی ایران حمله ور شده و گوجه و تخم مرغ به سوی آنها پرتاب کرده بودند.
دیدار بعدی ظریف با خانم «ماریا لوهلا» رئیس مجلس نمایندگان فنلاند بود. پارلمان فنلاند از سه حزب «مرکز، فنلاندی‌ها و ائتلاف ملی» تشکیل شده است.
وزیر امور خارچه کشورمان در پارلمان فنلاند ضمن دیدار و گفتگو با خانم لوهلا، دفتر یادبود پارلمان فنلاند را نیز امضا کرد.
به گفته برخی اعضای اتاق بازرگانی، اجلاس اقتصادی ایران و فنلاند می‌تواند برای اقتصاد ایران سازنده و مثبت باشد. ارزش تفاهم نامه‌هایی که توسط بازرگانان ایرانی در لهستان و فنلاند به امضا رسید، نزدیک به یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بود.
امروزه دو شاخصه مهم درآمدی فنلاند جنگلداری و فرآورده های آن یعنی چوب و کاغذ و صنایع از جمله الکترونیک، مخابرات صنایع فلزی و صنایع انرژی است. فنلاند یکی از کشورهای پیشرفته اتحادیه اروپا به لحاظ اقتصادی است که این پیشرفت‌ها ناشی از توسعه اقتصاد آزاد و واگذاری امور به بخش خصوصی است.
«نوکیا» از جمله محصولاتی است که برای همه ایرانیان شناخته شده است. نوکیا در فنلاند نام یک شهر است. این شرکت در سال های گذشته، امتیاز تولید تلفن‌های هوشمند خود را به شرکت مایکروسافت داد که به غلط این تلقی پیش آمد که نوکیا ورشکسته شده و امتیاز خود را کلا واگذار کرده است؛ در صورتی که امروزه نوکیا همچنان تلفن‌های با سیستم عامل Symbian تولید می‌کند و بازار تلفن‌های این شرکت هم بیشتر کشورهای حوزه اتحادیه اروپاست.
آنچه در خیابان‌های بندر هلسینکی که در کنار خلیج فنلاند قرار گرفته دیده می‌شود، تعداد بالای توریست از نقاط مختلف جهان است. ساحل هلسینکی، کلیسای پروتستان با نام کلیسای روز قیامت، کلیسای ارتدوکس و طراحی ساختمان‌های شهر که اکثرا متعلق به طراحان روس است، ازجمله جاذبه های گردشگری این شهر است.
امروزه فرهنگ مسلط بر فنلاند و کشورهای حوزه اسکاندیناوی، بالتیک و نوردیک، فرهنگ سوئدی است. تمام مردم فنلاند دو زبانه هستند؛ فنلاندی و سوئدی. همه خیابان‌ها و کوچه های هلسینکی نیز دو اسم با دو زبان سوئدی و فنلاندی دارند. البته مردم فنلاند ترجیح می‌دهند به سوئدی صحبت کنند چراکه زبان فنلاندی بسیار پیچیده بوده و ریشه آن زبان ترکی است.
این روزها در ماه ژوئن، مردم فنلاند و همچنین مردم سوئد بهترین ایام خود را سپری میکنند چراکه وضعیت جوی و آب و هوای کشورهای حوزه بالتیک شرایط مطلوبی دارد و به دلیل تعطیلات مدارس، خانواده ها به سفرهای تابستانی می‌روند.
در بندر هلسینکی کشتی‌های غول پیکری وجود دارند که مردم هلسینکی را طی ۱۲ تا ۱۳ ساعت به سوئد می‌برند. این کشتی ها ظرفیت دو هزار مسافر دارد و بلیط اتاق های موجود در آن از ۱۰۰ تا هزار یورو به فروش می‌رسند.
سفر محمدجواد ظریف به کشور دریاچه و جنگل با سخنرانی در اجلاس اقتصادی ایران و فنلاند به پایان رسید. در این سفر برخلاف لهستان، سوئد و لتونی، یادداشت تفاهم همکاری های سیاسی و رایزنی های دوجانبه میان دو کشور به امضا نرسید اما باید گفت روابط دو کشور در ۱۰ سال اخیر در بهترین روزهای خود قرار دارد چراکه فعلا سیاست اتحادیه اروپا در قبال ایران تعامل مثبت بوده و فنلاند نیز تابع محض سیاست های اتحادیه اروپا است.
