کمتر از یک ماه قبل بود که خبری در خصوص وجود قلعه ای در شهر عنبرآباد در جنوب استان کرمان منتشر شد که در مالکیت بخش خصوصی قرار داشت و به شدت تخریب شده بود بعد از گذشت روزها از انتشار این خبر، نه تنها کاری برای بازسازی این بنا انجام نشده است که این روزها خبری جدید از وجود قلعه ای دیگر در شهر رابر در مالکیت بخش خصوصی حکایت دارد که این قلعه نیز ۹۰ درصد تخریب شده است.
نکته جالب در خصوص هر دو بنا این است که به دلیل عدم نظارت در سال های گذشته در کنار این آثار خشت و گلی از معماری و مصالح جدید استفاده شده و درب این مکان ها نیز آهنی است.
شهر رابر در جنوب غرب استان کرمان یکی از مناطقی است که به مناظر طبیعی بی نظیرش شهرت دارد، این شهر اقلیمی همچون شهرهای شمالی کشور دارد و مملو از رودخانه ها در جنگل های انبوه است.
تنها اثر تاریخی رابر قلعه ای بجا مانده از عصر قجر است که سال ها به حال خود رها شده است و گفته می شود ۹۰ درصد این بنا تخریب شده است
در مقابل این شهر در زمینه آثار تاریخی غنی نیست و تنها اثر تاریخی این شهر قلعه ای بجا مانده از عصر قجر است که سال ها به حال خود رها شده است و گفته می شود ۹۰ درصد این بنا تخریب شده است.
دلیل مالکیت خصوصی این بناها موروثی بودن این قلعه ها است اما در کنار وضعیت تملک بنا به نظر می رسد میراث فرهنگی در زمینه ثبت ملی و حراست و حفاظت از آن ها در سال های گذشته کم کاری کرده است.
محمد شمس الدینی یکی از ساکنان شهر رابر و فعال حوزه میراث فرهنگی در گفتگو با مهر اظهارداشت: شهرستان رابر در واقع از تعداد بسیار محدودی بنای تاریخی مشهود برخوردار است در حالیکه این شهرستان از مهمترین کانونهای تمدنی استان کرمان و تمدن ایران محسوب می شود.
وی افزود: از تمدن «ارت» در جنوب کرمان به عنوان مبدا خط و یکی از کهن ترین تمدن های بشری یاد می شود اما رابر خواستگاه تمدن ارت است.
وی ادامه داد: تپه های و محوطه های تاریخی متعددی در رابر وجود دارد که از غنی بسیار بالایی برخوردار هستند که کمتر مورد توجه قرار گرفته اند که امیدواریم مسئولان میراث فرهنگی برای حراست و مطالعه در این خصوص اقدام عملی انجام دهند.
وی به قلعه تاریخی رابر در این شهر نیز اشاره کرد و افزود: این قلعه دارای برج و باور می باشد و قدیمیترین بنای موجود در شهر است اما متاسفانه ۹۰ درصد این بنا تخریب شده است.
برای بازسازی قلعه رابر میراث فرهنگی باید ورود کند
شمس الدینی در خصوص مرمت این بنا گفت: مسلما بخش خصوصی نمی تواند برای مرمت این بنا ورود کند زیرا کاری تخصصی و هزینه بر است و برای حفاظت و نگهداری از چنین بناهایی باید دولت وارد عمل شود.
مدیر کل میراث فرهنگی استان کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: متاسفانه در بازدیدی که از این بنا داشتیم مشخص شد که بخش قابل توجهی از این بنا در سال های گذشته از بین رفته است اما سعی می کنیم قسمت های باقیمانده از این قلعه را مرمت و بازسازی کنیم.
کمبود شدید بودجه در میراث فرهنگی
محمود وفایی افزود: هم اکنون در میراث فرهنگی با کمبود شدید اعتبار مواجه هستیم و از بخش خصوصی برای همکاری در زمینه مرمت بناهای تاریخی دعوت می کنیم و امیدواریم در سال آینده با افزایش اعتبار بتوانیم طرح های مرمت و بازسازی را نیز گسترش دهیم.
وی ادامه داد: هم اکنون در شهر کرمان با ورود بخش خصوصی بسیاری از بناهای تاریخی از جمله باغ فتح آباد، حمام باغ لله، باغ بیرم آباد درحال بازسازی هستند و یا بازسازی شده اند که این الگو باید در شهرستانها نیز اجرا شود.
مدیر کل میراث فرهنگی استان کرمان همچنین از همکاری فرمانداری رابر برای اختصاص اعتبار برای مرمت این بنا قدر دانی کرد و گفت: در این مرحله ۲۰۰ میلیون ریال اعتبار اختصاص یافته و کارشناسان میراث فرهنگی به زودی مرحله نخست بازسازی قلعه رابر را آغاز می کنند.
وی گفت: قلعه رابر مربوط به دوران قاجاریه می باشد و هم اکنون در مالکیت بخش خصوصی قرار دارد که امیدواریم به زودی این قلعه از وضعیت کنونی خارج شود و به قطب گردشگری شهرستان تبدیل شود.
در واقع یکی از مشکلات موجود در استان کرمان مالکیت خصوصی برخی از بناهای تاریخی است، ما در واقع انتظار داریم بخش خصوصی با جدیدت بیشتری با میراث فرهنگی همراهی کنند
وفایی ادامه داد: در واقع یکی از مشکلات موجود در استان کرمان مالکیت خصوصی برخی از بناهای تاریخی است، ما در واقع انتظار داریم بخش خصوصی با جدیدت بیشتری با میراث فرهنگی همراهی کنند.
وی افزود: هم اکنون سرمایه گذاران در کرمان با عقد قراردادهایی بناهای تاریخی را مرمت و بهره برداری می کنند و انتظار داریم بخش خصوصی که این بناها را در اختیار دارند خودشان در این خصوص فعال باشند و کسب درآمد کنند و میراث فرهنگی نیز نهایت همکاری را در این خصوص انجام می دهند.
وی با اشاره به تخصیص اعتبار شهرستانی برای مرمت بنا گفت: تلاش می کنیم از اعتبارات استانی نیز در راستای مرمت این بنا استفاده کنیم تا شهر رابر بتواند در زمینه جذب گردشگر تاریخی نیز همچون طبیعت گردی موفق عمل کند.
وفایی گفت: کاربری چنین بناهایی باید متناسب با گردشگری باشد و در این زمینه از صاحبان بناهای تاریخی انتظار داریم همکاری کنند و در حریم چنین بناهای ساخت و ساز نکنند و کاربری متناسب با بناهای تاریخی را نیز تعریف کنند.
کاووش در تپه های تاریخی کوشک آغاز می شود
وی به وجود تپه های تاریخی کوشک در رابر اشاره کرد و افزود: مطالعه دقیق بر روی این تپه ها می تواند گره های زیادی از تاریخ منطقه را باز کند.
وی قدمت این تپه ها را نیز ۲۵۰۰ سال عنوان کرد و ادامه داد: قدمت این تپه ها نیز به دوران ساسانی باز می گردد.
وفایی افزود: کاووش ها روی این تپه ها از سال آینده آغاز می شود و امیدواریم در این فصل از کاووش ها شاهد نتایج قابل توجهی باشیم.
فرماندار رابر نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: شهرستان رابر از جمله شهرستان هایی است که به دلیل شرایط خاص اقلیمی به شدت مورد توجه گردشگران است اما باید به گونه ای برنامه ریزی کنیم که بتوانیم از این پتانسیل در راستای درآمد زایی برای استان استفاده کنیم.
علیجان سلیمانی ادامه داد: در شهر رابر شاهد وجود قلعه تاریخی هستیم که درصد قابل توجهی از آن تخریب شده است که برای مرمت و نگهداری از این بنا با دعوت از مدیرکل میراث فرهنگی مراحل بازسازی این بنا را مورد بررسی قرار دادیم و امیدواریم کار بازسازی بنا به زودی آغاز شود.
وی با دعوت از سرمایه گذاران برای حضور در شهرستان افزود: ما از سرمایه گذاران استقبال می کنیم و زمینه سرمایه گذاری نیز در شهرستان با توجه به اکوتوریسم و وجود تپه های باستانی و قلعه تاریخی فراهم است.
سلیمانی ادامه داد: بناهای تاریخی متعددی در سطح شهرستان وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد و در چرخه اقتصادی و جذب گردشگر قرار گیرند.
وی تاکید کرد که در مرحله نخست اعتبار شهرستانی برای مرمت قلعه تاریخی در نظر گرفته ایم و در آینده نیز در صورت همکاری بخش خصوصی این کمک ها ادامه خواهد یافت و در مقابل انتظار داریم این بنا به عنوان نمادی از تاریخ شهر رابر معرفی شود.
شهرستان رابر به عنوان خواستگاه تمدن بزرگ ارت در جنوب کرمان شناخته می شود در حالیکه تاکنون کاووش های قابل توجهی در این منطقه انجام نگرفته است، مردم شهر رابر امیدوارند با توجه به محوطه های تاریخی این شهرستان بتواند گام موثری در راستای توسعه صنعت گردشگری بردارند.
