مشکلات کارگران معدن کرمان در معادن بزرگ زغال‌سنگ باوجوداینکه بارها مطرح و در جلسات مختلف دولت و مجلس بررسی و راهکار ارائه‌شده اما همچنان پابرجاست.
شمال کرمان به‌خصوص شهرستان‌های راور، زرند و کوهبنان عمده‌ترین تولیدکنندگان زغال‌سنگ در کشور محسوب می‌شوند این معادن چند دهه قبل کار خود را آغاز کردند و طی مدت‌زمان سپری‌شده شهرهای شمالی کرمان ساختاری کارگری یافتند و اکثر زیرساخت‌های این مناطق برمبنای فعالیت معادن شکل گرفت در این مدت شرکت زغال‌سنگ به صنعت پایین‌دستی شرکت ذوب‌آهن اصفهان تبدیل شد.
همچنین مدت سنگ‌های معدن گل گهر سیرجان و جلال‌آباد زرند نیز به‌عنوان بزرگ‌ترین سایت‌های سنگ‌آهن کشور راهی کارخانه‌های فولاد استانهای مختلف ازجمله ذوب‌آهن اصفهان شد.
اما حالا پس از گذشت سال‌ها رکود و بیکاری بر معادن استان کرمان سایه افکنده است.
اکثر معادن زغال‌سنگ شمال کرمان تعطیل و یا با دپوی زغال‌سنگ مواجه هستند کارگران معادن بارها از مسئولان درخواست کرده‌اند برای حل این معضل چاره‌اندیشی شوداکثر معادن زغال‌سنگ شمال کرمان تعطیل و یا با دپوی زغال‌سنگ مواجه هستند کارگران معادن بارها از مسئولان استان درخواست کرده‌اند برای حل این معضل چاره‌اندیشی شود و اگر سری به آرشیو رسانه‌ها بزنید مملو از وعده‌هایی است که هیچ‌گاه رنگ واقعیت به خود نگرفته‌اند.
امروز ظهر نیز صدها کارگر معدن زغال‌سنگ کرمان با تجمع مقابل شرکت زغال‌سنگ کرمان خواستار توجه مسئولان برای حل مشکلاتی شده‌اند که رفع آن‌ها نیاز به تصمیم مسئولان فرا استانی دارد.
فروش نرفتن سنگ‌های استخراج‌شده از معادن، افت قیمت، تأخیر در پرداخت حقوق و بیکار شدن کارگران هم‌اکنون به مشکلات اصلی کارگران تبدیل‌شده‌اند.
و درحالی‌که نیاز به سیاستهای برنامه ریزی شده و مدون برای رفع این مشکلات وجود دارد اما همچنان افت جهانی قیمت زغال‌سنگ، واردات زغال‌سنگ از استرالیا و چین، عدم پرداخت مطالبات معادن زغال‌سنگ که عمدتاً از سوی شرکت ذوب‌آهن اصفهان است و عدم حمایت از کارگران همچنان این صنعت را در پیچ و خم مشکلات اسیر کرده است.
کار در عمق ۴۰۰ متری و حقوق های پرداخت نشده
از سوی دیگر قدمت بالای معادن زغال‌سنگ کرمان و تونل‌های طولانی معادن موجب شده کارگران با روش‌های ابتدایی اقدام به استخراج سنگ کنند که هزینه های بالایی در برداشته و جان کارگران را نیز به خطر می اندازد.
عدم تجهیز به امکانات روز و بروز حوادث متعدد در معادن نیز ازجمله مشکلاتی است که خبرنگار مهر امروز از کارگرانی که در تجمع امروز شرکت کرده بودند شنید، مشکلاتی که باوجود وعده‌ها اما برطرف نشده است.
احمد یکی از کارگران معادن زغال‌سنگ کرمان است که شش ماه حقوق دریافت نکرده است. وی که از ابتدای جوانی به کار در معدن مشغول بوده است حالا دو پسرش را نیز به همین شغل مشغول شده اند اما برای تأمین نیازهای مالی خود با مشکل مواجه هستند.
وضعیت ایمنی معادن نسبت به گذشته بهتر شده اما هنوز هم شاهد ریزش معادن و به خطر افتادن جان کارگران در اعماق زمین هستیموی می‌گوید: برای کار در معادن باید در عمق ۳۰۰ تا ۴۰۰ متری زمین فعالیت کنیم اما به دلیل عدم پرداخت معوقات از سوی خریداران ما هم حقوق نگرفته‌ایم و از کمترین امنیت شغلی برخورداریم.
وی به کار سخت و طاقت‌فرسای کارگران در معادن اشاره می‌کند و می‌افزاید: وضعیت ایمنی معادن نسبت به گذشته بهتر شده اما هنوز هم شاهد ریزش معادن و به خطر افتادن جان کارگران در اعماق زمین هستیم.
وی افزود: کار معدن یکی از سخت‌ترین کارهای جهان است اما ما هیچ ضریب سختی کاری دریافت نمی‌کنیم و مانند سایر کارگران به ما حقوق پرداخت می‌شود.
محمد کارگر دیگری است که از عدم اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل در کرمان سخن می‌گوید و از مسئولان می‌خواهد خود را به‌جای کارگری بگذارند که در تونل‌هایی در اعماق زمین که باید به حالت سینه‌خیز از آن‌ها بگذرد کاری می‌کند و آخر ماه هم حقوق نمی‌گیرد این در حالی است که نفس کشیدن هم در آن فضا برای یک فرد عادی در چنین مکانی سخت است.
تجهیزات معادن فرسوده است
وی گفت: وضعیت بیمه تکمیلی کارگران هنوز مشخص نیست این در حالیست که به دلیل تنفس در گردوغبار زغال اکثر کارگران در انتهی دوران کار با مشکل مواجه می‌شوند.
محمد افزود: در زمان بازنشستگی هم پرداخت حقوق با تأخیر مواجه است در ماه‌های اخیر حقوق بازنشستگان با تأخیر پرداخت شده است.
وی به قراردادهای کاری اشاره کرد و افزود: امنیت شغلی وجود ندارد چون ما قرارداد دائمی نداریم
وی همچنین به عدم تجهیز معدن زغال‌سنگ اشاره کرد و افزود: تجهیزات بسیاری از معادن فرسوده است و در معادن کار استخراج با بیل و کلنگ و واگن‌های باربر انجام می‌شود.
سؤال این است چرا باوجود کار شبانه‌روزی در چنین وضعیتی زغال‌سنگ از کشورهای دیگر وارد می‌شود و زغال‌سنگ استخراجی معادن داخلی دپو می‌شودوی گفت: سؤال ما این است چرا باوجود کار شبانه‌روزی ما در چنین وضعیتی زغال‌سنگ از کشورهای دیگر وارد می‌شود و سنگ استخراجی ما دپو می‌شود.
یکی دیگر از کارگران معدن زغال‌سنگ کرمان که خود را محمد محسن معرفی می‌کند می‌گوید: از زمان خصوصی‌سازی معادن مشکلات ما افزایش‌یافته است.
وی افزود: چرا معادن به افرادی واگذار می‌شود که توان مدیریت معدن را ندارند و درنهایت حقوق و دستمزد و شرایط استاندارد کار را نیز نمی‌توانند تأمین کنند.
این کارگر معدن ادامه داد: زغال‌سنگ کرمان به ذوب‌آهن فروخته می‌شود اما این شرکت مدت‌هاست در پرداخت معوقات بدقولی می‌کند چرا نباید این مسئله مدیریت شود و هر زمان که حقوق ما به تعویق می‌افتد همین بحث مطرح می‌شود.
وی گفت: از زمانی که معدن خصوصی شده است مشکلات کارگران چند برابر شده است و کارفرماها در مقابل کارگران احساس مسئولت نمی‌کنند.
توضیحات رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس
اما رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در خصوص تجمع امروز کارگران معدن استان کرمان اظهار داشت: تمام تلاش خود را برای رفع مشکلات موجود باید به کار ببریم.
نماینده مردم کرمان و راور گفت: در نشست کمیسیون اقتصادی مجلس خریداران زغال از ذوب‌آهن تبدیل به خریداران متعدد شده و یکی از آن‌ها شرکت میدکو است که اعلام کرده هرچقدر کرمان تولید زغال داشته باشد، می‌خرد.
طی یک ماه گذشته چند نشست در این زمینه داشتیم و کمک کردیم شرکت بتواند مطالباتش و وام دریافت و پرداخت تعهدات را داشته باشد اما شرکت آنچه باید وظیفه خود را انجام بدهد، عمل‌نکرده و ادعا کرده به دلیل عدم همکاری دیگران نمی‌تواند تعهداتش را انجام بدهدمحمد رضاپورابراهیمی درباره اعتصاب کارکنان معدن همکار و هشونی در مقابل شرکت زغال‌سنگ کرمان اظهار کرد: یکی از دلایل این مسئله، عدم بازپرداخت مطالبات کارکنان از سوی شرکت است و شاید طی یک ماه گذشته چند نشست در این زمینه داشتیم و کمک کردیم شرکت بتواند مطالباتش و وام دریافت و پرداخت تعهدات را داشته باشد اما شرکت آنچه باید وظیفه خود را انجام بدهد، عمل‌نکرده و ادعا کرده به دلیل عدم همکاری دیگران نمی‌تواند تعهداتش را انجام بدهد.
پور ابراهیمی تصریح کرد: این شرکت باید مجموعه دارایی‌های غیرمولدش را که هزینه ایجاد می‌کند، تعیین تکلیف کند و نخستین مجموعه‌ای که باید تعیین تکلیف شود، معادن غیرفعال است.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: اخیراً با پیگیری‌هایی که انجام دادیم، مشخص‌شده شرکت به‌جای اینکه معادن غیرفعال را عملیاتی کند، قصد واگذاری معادنی که کار می‌کنند را دارد و بخشی از اعتراض کارکنان معادن نیز به همین مسئله هست و می‌گوییم شرکت باید اولویت واگذاری را با معادن غیرفعال بگذارد.
وی افزود: در نشست کمیسیون اقتصادی مجلس خریداران زغال از ذوب‌آهن تبدیل به خریداران متعدد شده و یکی از آن‌ها شرکت میدکو است که اعلام کرده هرچقدر کرمان تولید زغال داشته باشد، می‌خرد.
پور ابراهیمی تصریح کرد: در حال حاضر شرکت میدکو مواد اولیه موردنیاز خود را از طبس وارد می‌کند و اگر ظرفیت تولید شرکت زغال‌سنگ به سه تا ۵ برابر افزایش یابد، ظرفیت مصرف وجود دارد و دلیلی ندارد محصولات به ذوب‌آهن فروخته شود که شش ماه یا یک سال یک بار پول ندهد و دچار مشکل شود.
وی بیان کرد: انحصار در خرید را شکستیم و این در حالی است که از سویی معادن زغال‌سنگ استان غیرفعال بوده و از سوی دیگر شرکت میدکو از طبس زغال می‌آورد و این از عجایب است.
بخشی از مطالبات پرداخت شده است
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: در آخرین جلسه در کمیسیون که با حضور معاون وزرای صنعت و معدن و رفاه و مسئولان دیگر، فرمانداران راور، زرند و کوهبنان و نمایندگان برگزار شد، یکی از مصوبات پرداخت مطالبات ذوب‌آهن به زغال‌سنگ بود و مقرر شد بر اساس برنامه زمان‌بندی تسویه را انجام بدهد و ظاهراً در چهار قسط قرار شده مطالبات پرداخت شود و بخشی هم طی دو روز گذشته پرداخت‌شده است.
نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: همچنین تعهد شد ۱۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به صندوق بازنشستگی فولاد و شرکت زغال‌سنگ پرداخت شود تا نسبت به سرمایه در گردش و افزایش تولیدات اقدام کرده و مطالبات کارکنان نیز پرداخت شود زیرا مردم به‌شدت نگران هستند و پیگیری کردیم.
بخش خصوصی باید با تمام توان فعالیت کنند
وی در گفتگویی با خبرگزاری مهر خواستار توجه مسئولان استان کرمان برای حل مشکلات معادن شد و افزود: بسیاری از معادن کرمان تعطیل هستند و برخی هم پایین‌تر از ظرفیت کار می‌کنند.
وی افزود: برخی از معادن هم به افرادی واگذارشده که توان اداره معادن را ندارند و چندین سال قبل واگذاری انجام شده است.
پور ابراهیمی گفت: در این خصوص پیگیری‌های زیادی انجام دادیم و جلسات مختلفی توسط نمایندگان مردم در استان گذاشته شده است و امیدواریم مسئولان اقدامات لازم را انجام دهند.
نماینده مردم کرمان در مجلس ادامه داد: ما ظرفیت‌های بالایی درزمینهٔ تولید زغال‌سنگ داریم اما شاهد واردات هستیم.
کرمان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان زغال‌سنگ در کشور است و همواره رفع مشکلات کارگران در دستور کار نماینده‌های مجلس بوده و در سال‌های اخیر اقداماتی نیز در این خصوص انجام‌شده استوی خواستار توجه به ظرفیت‌های جدید درزمینهٔ فروش زغال‌سنگ شد و افزود: برای حل مشکلات همه مسئولان باید هماهنگ عمل کنند و باید کارگروهی برای حل مشکل تشکیل شود و سیاست‌ها هماهنگ شود.
وی گفت: باید ظرفیت‌های موجود در این زمینه استفاده کنیم تا بار دیگر اقتصاد زغال‌سنگ در کرمان پویا شود.
رئیس مجمع نمایندگان استان کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهار داشت: کرمان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان زغال‌سنگ در کشور است و همواره رفع مشکلات کارگران در دستور کار نماینده‌های مجلس بوده و در سال‌های اخیر اقداماتی نیز در این خصوص انجام‌شده است.
امیری افت قیمت زغال‌سنگ در سطح جهانی را یکی از مشکلات این صنعت عنوان کرد و افزود: این امر در کنار مشکلات دیگری ازجمله عدم پرداخت مطالبات، قدیمی بودن معادن و مشکلات کارگری در دستور کار بوده است.
وی تأکید کرد پیگیری‌های لازم ادامه خواهد یافت و امیدواریم مشکلات در آینده کاهش یابد.
به نظر می‌رسد در صورت برنامه‌ریزی راهبردی در سطح ملی می‌توان معادن زغال‌سنگ کشور و به‌خصوص استان کرمان را به یکی از پتانسیل‌های غیر قابل‌انکار درزمینهٔ اقتصاد غیرنفتی تبدیل کرد.
اما برای رسیدن به این وضعیت همکاری دستگاه‌های مختلف و سیاستهای حمایتی در کنار مدیریت صحیح و جلوگیری از روزمرگی نیاز است.
