جدیدترین فیلم سینمایی علیرضا رئیسیان «مردی بدون سایه» است که به اکران رسیده ، ما با این کارگردان در خصوص فیلمش و حواشی اطراف سینما و مدیریت آن گفت و گویی داشتیم که در ادامه می خوانید.
«مردی بدون سایه» اکران فوق العاده ای در رکود شهری دارد
مهمترین مولفه موجود در فیلم «مردی بدون سایه» که با موضوع روز مطابقت دارد، چیست؟
اخبار چهره ها - بحران عاطفی در شرایط امروز جهان برای انسان ها در هر طبقه و شغل و موقعیتی یکسان است. یعنی مردم به تدریج از لحاظ عاطفی دچار مشکلات جدی تری می شوند و حضور ابزار تکنولوژی مثل موبایل و فضای مجازی به این بحران کمک کرده است. من سعی کردم با نگاهی به یک حکایت کهن از عطار نیشابوری که دقیقا مضمون آن همین است یک حرف امروزی بزنم که تجربه سختی هم است. بازتاب آن اشعار، حکایت و فضاها در شکل امروزی بسیار سخت است اما من از این چالش و سختی کار لذت می برم و همین هم مورد توجه بوده و بیننده های فیلم راضی هستند. نمونه آن هم اکران های فوق العاده ای است که در این چند روزه در شرایط رکود شهری داشتیم و من راضی هستم. در عین حال که فکر نمی کردم فیلم پرفروشی ساخته باشم، اما می دانستم فیلمی نیست که در اکران شکست بخورد.
فیلم های دارای استاندارد هنری مظلوم واقع می شوند
دلیل بهتر شدن روز به روز اکران این فیلم چیست؟
این دستگاه عریض و طویل سازمان سینمایی در پردازش اطلاعات و داده ها کار نمی کند و هیچ خروجی برای فیلمساز ها ندارد و فیلمساز ها همه به صورت شخصی موضوعات را می سازند. موضوع مسلم این است که با تعطیل شدن همه عناصر هنری در جامعه مثل نقاشی، کتاب، فیلم و تئاتر، دو نوع فیلم در سینمای ایران بیشترین مخاطب را دارد، یک مورد بعضا فیلم های کمدی بی ارزش و دومی فیلم های ملتهب و عصبانی و خشن است. اگر از بین فیلم های پرفروش چند سال گذشته آمار بگیریم، ده فیلم پرفروش سال همین دو موضوع هستند، حالا یا ارگان ها و نهاد ها این فیلم های خشن را تهیه کرده اند یا خود فیلمسازها که احتمال قطعیت مورد اول بیشتر است.
این موضوع نشان می دهد که این جامعه از نظر روانی جامعه بحران زده ای است و این هشداری است که همه روانشناس ها و جامعه شناس ها نیز می گویند که این موضوع در سینما هم نمود دارد و فیلم هایی که سعی کنند هم استاندارد هنری داشته باشند و هم فضای روانی جامعه را بیش از این بیمار نکنند مظلوم واقع می شوند. چون اکنون عدد و رقم فروش مهمترین میزان کارکرد فیلم است و همه دنبال این هستند.
این بحرانی است که مدیریت ایجاد کرده و به وزارت ارشاد و فارابی و جاهای دیگر باز می گردد. در بخش منتقدان هم همین است و نقد ها از این دو چهارچوب خارج نیست؛هیچکس متوجه نیست که این مشکل روانی چقدر حاد است. من با روش و دیدگاه خودم فیلمی را می سازم که از سلامت برخوردار باشد جذابیت داشته و در عین حال هنری و به روز هم باشد. این نوع فیلم سازی یک نوع انتحار است و همه علائم و نشانه ها نشان می دهد ادامه این نوع کار غیر ممکن است اما چیزی که برای من مسلم شد این است که به دلیل ضد فرهنگ بودن فضای مدیریت جشنواره های داخلی در هیچ جشنواره داخلی شرکت نخواهم کرد.
ممکن است در نمایش خانگی کاری را شروع کنم اما باز هم پیگیر موضوعات اصلی جامعه خواهم بود که نشان داده مخاطب خودش را هم دارد اما شرایط، شرایط نا امید کننده ای است.
آقای رئیسیان در فیلم هایش نشان داده که عاشقانه ای در خلال یک داستان ملتهب روایت می کند که این عاشقانه کاملا لب مرز حرکت می کند که در فیلم«مردی بدون سایه» هم شاهد آن هستیم. این از کجا نشات می گیرد؟
اگر به فرهنگ گذشته ما نگاه بکنید، حلقه مفقوده آن در امروز فقط عنصر عشق است. این عشق هم مفهوم متعالی دارد و هم مفاهیم کاملا ملموس و زمینی و انسانی که در واقع از این عشق انسانی هم می شود بالاتر برویم و به عشق متعالی برسیم. به نظرم تا وقتی که فیلم می سازم این مضمون را رها نخواهم کرد چرا که احساس می کنم موضوع و بیماری اصلی این جامعه فقدان عشق،انسان دوستی و ارتباط برقرار کردن است. تا وقتی وضع جامعه این چنین است من این موضوعات را دست مایه کارم قرار می دهم و کسانی که این نوع فیلم ها را می بینند همین نگاه و نظر را دارند که جامعه چقدر از مسیر متعادل خودش خارج شده است و دلیل آن هم فقدان عشق و نبود رابطه درست عاطفی بین آدم هاست.
در پایان اگر حرف ناگفته‌ای باقی مانده بفرمایید.
حرف آخر من این است که به شدت به وضعیت فرهنگی و مدیریتی در ارشاد معترض هستم و نمی دانم این اعتراض را چگونه باید ابراز کرد و به چه کسی باید گفت که این شرایط عادلانه و رو به سامان نیست و کاملا در مسیر ضد ارزش های فرهنگی حرکت می کنند. امیدوارم این اعترض ها به گوش آن ها برسد و به خودشان بیایند.
