گویندگی خبر از آن حرفه‌های پُردغدغه و پُردردسری است که در عین حال شیرینی‌های خاص خودش را دارد؛ به ویژه اگر در رسانه رسمی و ملی کشور، آخرین اخبار و اتفاقات را به سمع و نظر مخاطبان برسانی.
فنون بیانی و آوایی، احساس و صدای گوینده در توصیف اخبار و حوادث مربوط به آن برای مخاطبان تلویزیونی، حیاتی است و اگر همه این‌ها در کنار همدیگر بنشیند و نتیجه اش بشود یک گوینده تمام قد حرفه ای، آن وقت مخاطب هم با اجرا‌های او ارتباط برقرار می‌کند.
«سوسن حسنی‌دخت» یکی از آن مجریان خبری است که به همراه خواهرش، سال هاست گوش و چشم مخاطبان رسانه ملی را با آخرین تحولات روز جهان و ایران آشنا می‌کند. اجرای او را مخاطبان سیما در بخش‌های مختلف خبری آن به تماشا نشسته اند. او دارای مدرک کارشناسی ارشد ژورنالیسم تلویزیونی است و گفتنی‌های زیادی از فرار و فرود‌های این حرفه دشوار، اما شیرین دارد. گفت وگوی ما را با این گوینده توانمند بخوانید.
گام‌های دشوار گوینده شدن
اول صحبت مان از «سوسن حسنی‌دخت» درباره چگونگی ورودش به صدا و سیما می‌پرسیم، در پاسخ برایمان توضیح می‌دهد: در دانشگاه شهید بهشتی به عنوان کارشناس امور مامایی استخدام بودم و در حوزه‌های برنامه ریزی، اجرا و نظارت فعالیت می‌کردم، به واسطه علاقه ام به گویندگی برای آزمون به صدا و سیما مراجعه کردم، اما اعلام نتایج آن آزمون حدود پنج سال طول کشید، اما همان بهانه‌ای شد تا پای من به رسانه ملی باز شود. البته بگویم که خواهرم سودابه زودتر از من وارد این عرصه شد، حضور او در صدا و سیما مصادف بود با افتتاح شبکه خبر و هفت یا هشت سال بعد هم من این فرصت را پیدا کردم.
وی ادامه می‌دهد:، چون از یک محیط دانشگاهی وارد سازمان شدم، هیچ تجربه‌ای در عرصه خبر نداشتم پس این دغدغه در من شکل گرفت که اطلاعاتم را در حوزه رسانه افزایش دهم. بعد از آن بود که در رشته ژورنالیسم تلویزیونی وارد دانشکده صدا و سیما شدم.
از این گوینده صدا و سیما در خصوص اولین بخش خبری می‌پرسیم که اجرای آن را عهده دار شد و او نیز توضیح می‌دهد: مسئولان سیما می‌خواستند بخش اقتصادی خبر ۱۹ را در شبکه یک ایجاد کنند و پیشنهاد داده شد تا اجرای آن را من بر عهده بگیرم. آن روز اصلا استرس نداشتم. سعی می‌کردم به چیزی فکر نکنم. (با خنده) اعتماد به نفسم هم بالا بود و فکر می‌کردم لابد در من توانمندی دیده اند که کار را به من سپرده اند، اما حالا پس از گذشت سال‌ها از آن روز می‌گویم که نخستین اجرایم را خوب ارزیابی نمی‌کنم. فکر می‌کنم مدیرانی که افراد را بدون هیچ تجربه روی آنتن زنده می‌فرستند، جسارت و شهامت زیادی دارند.
حسنی دخت تصریح می‌کند: چنین ریسکی می‌تواند نتایج مختلفی داشته باشد. دقیقا مثل این است که برای آموختن شنا چند نفر را در دریای عمیقی بیندازند و آن‌ها نیز مدام برای نجات خود دست و پا بزنند تا بتوانند خود را روی آب نگه دارند. اگر این وصف را بپذیرید، می‌گویم که خدا را شکر من نجات پیدا کردم و توانستم خود را به ساحل برسانم. از او درباره فرایند فعلی جذب گویندگان خبر سوال می‌کنیم که در جواب بیان می‌کند: از روند فعلی اطلاع دقیقی ندارم، اما می‌دانم چند سالی می‌شود که دیگر همچون گذشته فراخوانی برای جذب نیرو نمی‌دهند. در واقع نیرو‌ها از حوزه خبر شهرستان‌ها یا از باشگاه خبرنگاران جوان جذب سازمان می‌شوند که در واقع این نگاه وجوه تربیتی را نشانه می‌رود.
گاف‌ها و تپق‌های یک مجری
حسنی دخت که علاوه بر شبکه‌های یک و ۲ سیما در «رادیو اقتصاد» و «رادیو گفتگو» نیز فعالیت دارد، گویندگی در رادیو را آسان‌تر می‌داند و معتقد است: اجرای تلویزیونی استرس‌های خاص خودش را دارد، چرا که توامان باید مواظب صدا و تصویر بود و این مسئله قدری تمرکز گوینده را کم می‌کند.
وی می‌افزاید: علاوه بر این در رادیو فضا برای انتقاد و چالش بازتر است، از این نظر فضای رادیو را بیشتر دوست دارم، چون راحت‌تر می‌توانم انتقادات را بیان کنم، اما در تلویزیون به دلیل فراگیری و برد وسیع اش حساسیت‌های بیشتری وجود دارد و باید ملاحظات بیشتری اعمال شود.
این مجری خبر صدا و سیما اظهار می‌کند: خیلی زیاد پیش آمده که خبری را، چون پیشتر مرور نکرده بودم، در اجرا تپق زده ام. در واقع گاهی خبر ناگهانی به دست گوینده می‌رسد و اگر از آن حوزه اطلاع کافی نداشته باشد، ممکن است اشتباهات و گاف‌هایی رخ دهد. لغتی را اشتباه تلفظ کند. گاهی هم در خود متن اشتباهاتی وجود دارد که گوینده باید این مهارت را داشته باشد تا در لحظه اشتباه را اصلاح و متن را به درستی بیان کند.
مشکل خاصی با شهرت ندارم
برای مخاطبان تلویزیون او چهره‌ای نام آشناست و در صفحات اجتماعی اش نیز با مخاطبانش ارتباط خوبی دارد؛ اما شهرت حتی اگر در وادی خبر و اطلاع رسانی هم باشد، چالش‌های خودش را دارد. حسنی دخت در این خصوص می‌گوید: شهرت، آن طور که بخواهد آزاردهنده و دردسر ساز باشد، برای من رخ نداده است. مردم را خیلی دوست دارم، اغلب مرا که می‌بینند و می‌شناسند، ابراز محبت می‌کنند یا در موضوعات خبری سوال طرح می‌کنند. ارتباطم با مخاطبان از این شکل خودش فراتر نمی‌رود. در مجموع با شهرت مشکلی ندارم.
از او در خصوص شیرین‌ترین و تلخ‌ترین خبر‌هایی می‌پرسیم که برای مخاطبان خوانده است. مکثی می‌کند و سپس در جواب می‌گوید: به شیرین‌ترین و تلخ ترین، اعتقادی ندارم هر خبر حس و حال خودش را دارد و این مخاطبان هستند که بنا به مواجهه شان با اخبار، از آن خشنود یا کام شان تلخ می‌شود، اما گوینده نمی‌تواند موضعی داشته باشد.
حسنی دخت درباره تاثیر حرفه گویندگی خبر بر زندگی شخصی اش نیز چنین بیان می‌کند: قطعا شرایط و حس و حال خبر در زندگی شخصی ام تاثیر داشته است به طور مثال گویندگی خبر از من آدم عجول‌تر و به همان میزان شخصیت دقیق تری ساخته است. البته این بدین معنا نیست که آدم عجولی باشم، ولی این حرفه در بسیاری از موارد شتابی عجیب به زندگی ام بخشیده است.
دلم می‌خواهد همه خبر‌ها مردم را شاد کند
این مجری خبر سیما از حال و هوای مخاطبانش می‌گوید: دلم می‌خواهد مردم همیشه شاد باشند و کاش همه خبر‌ها خوش بودند تا دل آدم‌ها شاد می‌شد. من اغلب در فضای مجازی پست‌هایی منتشر می‌کنم که به نوعی امید را ترویج می‌کنند. جامعه ما به حس و حالی خوش نیاز دارد و همه ما باید مروج خوبی‌ها باشیم. چه چیزی شیرین‌تر از آن که بر لب مردمانی که دوست شان داری، لبخندی بنشانی.
ویژگی‌های یک گوینده خوب
حسنی دخت که علاوه بر گویندگی دستی نیز به قلم دارد، به تازگی کتابی تحت عنوان «مهارت‌ها و فنون اجرا» را به رشته تحریر در آورده است. او در باب ویژگی‌های یک گوینده خوب، می‌گوید: به این فکر افتادم حالا که سال هاست در عرصه گویندگی مشغول فعالیت هستم و تجربیاتی را در این زمینه کسب کرده ام، بهتر است این تجربیات، دانش و اطلاعاتی را که به دست آورده ام، در مجموعه‌ای گردهم بیاورم تا کسانی را که به تازگی وارد این عرصه شده اند به صورت کاربردی با فنون گویندگی آشنا کنم.
این گوینده مطرح صدا و سیما بیان می‌کند: تالیف این کتاب سه سال زمان برد، در مقدمه کتاب گفته ام که آن برهه‌ای که بنده به عرصه گویندگی خبر وارد شدم، نه سیستم سازمان دهی شده برای آموزش وجود داشت و نه کسی که بتواند به ما کمک کند تا بتوانیم راهی را که پیش رو داریم، با دشواری کمتری طی کنیم.
وی ادامه می‌دهد: یک گوینده خوب باید دارای ویژگی‌های خاص مهارتی و ظاهری باشد، افراد باید بتوانند خودشان را از منظر این شاخص‌ها ارزیابی کنند. در کنار آن نوع بیان، سطح اطلاعات و کیفیت و مهارت اجرا و کنترل صحنه نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.
برخلاف تصور مردم، درآمد گویندگی خبر خوب نیست
حسنی دخت درباره وضعیت درآمدی حرفه گویندگی نیز چنین می‌گوید: یکی از سوال‌های رایج در صفحه اینستاگرام از من این است که؛ چند میلیون حقوق می‌گیری؟ (با خنده) در حالی که این حرفه درآمد خوبی ندارد و اگر پای آن ایستاده و ادامه داده ام بیشتر از باب عشقم به آن بوده است.
وی می‌افزاید: ناگفته نماند که فقط در کشور ما وضعیت این گونه است، در واقع در همه جای دنیا کسانی که به فعالیت رسانه‌ای مشغول اند، حقوق‌های خوبی دریافت می‌کنند و زندگی شان از سطح رفاه مطلوبی برخوردار است، اما متاسفانه این موضوع در کشور ما مصداق ندارد. به رغم تصور و ذهنیت مردم، گویندگان خبر حقوق زیادی دریافت نمی‌کنند و همچون کارمندان عادی یا شاید حتی در سطحی پایین‌تر از آن ها، حقوق می‌گیرند.
