نامزد‌های بهترین بازیکن سال آسیا در سال ۲۰۱۹ اعلام شدند و نام علیرضا بیرانوند در کنار توموکی کامینو و اکرم عفیف قرار گرفت. به همین بهانه نگاهی انداخته‌ایم به تاریخچه این جایزه و نکات مهم آن.
از ۱۹۸۴ تا امروز
اخبار ورزشی-انتخاب بهترین بازیکن سال آسیا از سال ۱۹۸۴ شروع شده و هدف آن انتخاب بهترین بازیکن آسیایی در طول یک سال (و نه یک فصل) بود. این جایزه در آغاز از سوی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال اعطا می‌شد و مجلات و خبرنگاران ورزشی در انتخاب فرد برتر نقش داشتند تا اینکه AFC از سال ۱۹۹۴ مسئولیت اهدای این جایزه را بر عهده گرفت و هنوز هم برگزاری آن را بر عهده دارد. تا قبل از این تاریخ به صورت مقطعی– مثلاً جایزه بهترین بازیکن جام ملت‌های ۱۹۷۲ آسیا- جوایزی به نفرات اهدا می‌شد، اما عنوان مرد سال و برای یک فعالیت یک‌ساله را نداشت.
سهم ایرانی‌ها
دوره اول
ایران تا ششمین دوره این جوایز هیچ نماینده‌ای نداشت تا اینکه در سال ۱۹۹۰، فرشاد پیوس که عضو پرسپولیس بود، در این مراسم در رده دوم قرار گرفت. یک سال بعد صمد مرفاوی، بازیکن وقت استقلال سوم شد و در سال ۱۹۹۳ نیز مهدی فنونی‌زاده یک بار دیگر از استقلال جایگاه سوم را کسب کرد.
دوره فعلی
بعد از اینکه AFC مسئولیت برگزاری این مراسم را بر عهده گرفت، ایران در دو دوره اول نماینده‌ای نداشت تا اینکه در سال ۱۹۹۶ خداداد عزیزی، بازیکن وقت بهمن جایزه بهترین بازیکن آسیا را فتح کرد و علی دایی در همان سال و در حالی که در السد بود، دوم شد. سال بعد خداداد که حالا در کلن بود دوم شد و کریم باقری، بازیکن آرمینیا بیله‌فلد سوم شد. سال ۱۹۹۸ ایران نماینده نداشت، اما سال ۹۹ علی دایی که حالا به هرتا برلین رفته بود یک بار دیگر به عنوان یک ایرانی برنده این جایزه شد. تا سال ۲۰۰۳ مجدداً خبری از ایرانی‌ها نبود تا اینکه مهدی مهدوی‌کیا بازیکن وقت هامبورگ در این سال اول شد و یک سال بعد نیز علی کریمی بازیکن الاهلی به توپ طلا رسید.
آغاز دوم شدن‌ها
در ۶ سال بعد مجدداً اثری از ایرانی‌ها در مراسم بهترین‌ها نبود تا اینکه از سال ۲۰۱۰ به بعد روند دوم شدن ایرانی‌ها شروع شد. اول فرهاد مجیدی، بازیکن استقلال در سال ۲۰۱۰ دوم شد. یک سال بعد هادی عقیلی که در العربی توپ می‌زد، دوم شد، سال ۲۰۱۲، علی کریمی که به پرسپولیس برگشته بود، جایگاه دومی را به خود اختصاص داد و سال بعدش نیز جواد نکونام که بازیکن استقلال بود دوم شد تا آخرین برنده ایرانی این جایزه باشد.
پایان دادن به طلسم
از سال ۲۰۱۳ به بعد نام هیچ بازیکن ایرانی در لیست نبوده و حالا نام علیرضا بیرانوند در این لیست دیده می‌شود تا ایران یک بار دیگر در این جایزه سهمی داشته باشد. امیدواریم رتبه او در این رده‌بندی اول باشد تا بعد از سال ۲۰۰۴ یک بار دیگر یک ایرانی به عنوان بهترین بازیکن آسیا برسد.
کدام کشور‌ها بیشترین برنده را داشتند؟
در میان برندگان این جایزه بازیکنان عربستانی بیشترین سهم را داشته‌اند. تا به حال هشت بازیکن عربستانی برنده این جایزه شده‌اند، سه بازیکن در رده دوم و سه بازیکن نیز در رده سوم ایستاده‌اند. بعد از عربستان، ژاپنی‌ها با ۶ جایزه بهترین بازیکن سال در رتبه دوم هستند. سه بار ستاره‌های این کشور در رده دوم و چهار بار نیز در رده سوم ایستاده‌اند. بعد از ژاپن نیز بازیکنان کشورمان در رده سوم قرار دارند. تا به حال ۴ بازیکن ایرانی برنده بهترین بازیکن سال شده‌اند، ۷ بازیکن در رده دوم ایستاده‌اند و ۴ بازیکن نیز سوم شده‌اند. بعد از ایران نیز کشور‌های کره جنوبی، چین، امارات، ازبکستان، قطر، استرالیا، سوریه و... در رده‌های بعدی قرار دارند.
سهم باشگاه‌ها چقدر است؟
در میان تیم‌های باشگاهی نیز تیم‌های عربستانی طلایه‌دار هستند و در میان چهار تیم برتر سه باشگاه عربستانی دیده می‌شود. تا به حال ۴ بازیکن باشگاه الاهلی در این جایزه اول شده و ۲ بازیکن نیز در رده سوم قرار گرفته‌اند. النصر عربستان با ۳ بازیکن اول، دو بازیکن دوم و یک بازیکن سوم در رده دوم است، دوو رویال کره در رده سوم است و الشباب عربستان، السد قطر، الاهلی امارات، العین امارات و... در رده‌های بعدی هستند. نکته جالب در لیست باشگاهی این است که با وجود کسب ۴ باره این جایزه توسط بازیکنان ایرانی، تنها باشگاه بهمن در این لیست قرار دارد که خداداد عزیزی در آن توپ می‌زده و سایر بازیکنان ایرانی در زمان حضور در باشگاه‌های خارجی این جایزه را کسب کرده‌اند.
پرافتخارترین بازیکنان
در این قسمت هم یک بازیکن عربستانی در صدر است. ماجد عبدالله تا به حال سه بار برنده این جایزه شده، یک بار در رده دوم قرار گرفته و یک بار هم سوم شده است. بعد از او کیم جو سونگ کره‌ای با سه بار اولی و یک بار دومی در رده دوم است. ناکاتا از ژاپن با دو بار اولی و یک دومی سوم است و سرور جپاروف، ژنگ ژی، عمر عبدالرحمن، خداداد عزیزی، علی دایی، فان ژی، علی کریمی و... در رده‌های بعدی ایستاده‌اند.
