پس از انتشار جزئیات بدهی 170 میلیاردی باشگاه استقلال در همشهری ورزشی و بازتاب گسترده این خبر در محافل ورزشی، تراز نامه مالی باشگاه پرسپولیس را بررسی کرده ایم. برخلاف ترازنامه استقلال، در تراز نامه پرسپولیس توضیح شفافی در مورد میزان بدهی به هر فرد، نهاد، شرکت یا سازمان وجود ندارد. حساب رسی که این تراز نامه را تنظیم کرده، توضیح مشخصی در مورد دلیل افزایش هزینه های پرسپولیس نداده و به همین دلیل برخی نکات مبهم در این گزارش وجود دارد.
* بدهی های نامعلوم
همانطور که عنوان شد در ترازنامه باشگاه پرسپولیس هیچ نامی از بازیکنان، مربیان و سایر طلبکاران به میان نیامده اما با این وجود به میزان دقیق بدهی های باشگاه تا پایان آبان ماه سال 96 اشاره شده است. بر اساس اطلاعات ثبت شده، پرسپولیس 146 میلیارد بدهی دارد یعنی 24 میلیارد کمتر از استقلال. این در حالی است که پیش از این عنوان می شد باشگاه پرسپولیس بدهی های به مراتب بیشتری نسبت به استقلال دارد. شاید برایتان جالب باشد در سال 82، میزان بدهی پرسپولیسی ها یک میلیارد و 657 میلیون تومان بود. نکته مهم تر این که در سال 86 رقم بدهی ها به 9 میلیارد افزایش پیدا می کند اما سال بعد با کاهش 2 میلیارد و 500 میلیون تومانی روبرو می شود! بیشترین رشد بدهی هم به سال 92 مربوط است که به رقم 96 میلیارد می رسد. پرسپولیس سال بعد از آن 33 میلیارد بدهی داشت و در سال 94 با حضور طاهری این رقم به 129 میلیارد تومان رسید.
در دوران طاهری بدهی پرسپولیس به یک باره افزایش یافت. دلیلش: چون آن سال برای اولین بار بدهی های مالیاتی (همه سال ها) منتشر شد و به همین خاطر بدهی پرسپولیس ناگهان نجومی شد.
* سال بلوا
بی سابقه ترین میزان رشد زیان انباشته باشگاه پرسپولیس، به سال 1393 مربوط می شود. در این سال زیان انباشته باشگاه ناگهان 96 میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است. زیان انباشته پرسپولیس در سال 92 مبلغ 29 میلیارد تومان بوده و ناگهان در سال 1393 به 125 میلیارد تومان رسیده است. به نظر می رسد بخشی از این زیان انباشه، مربوط به دوران محمد رویانیان باشد. رشد باورنکردنی ضررهای باشگاه در دوران رحیمی اتفاق افتاده اما تنها به این دوران تعلق ندارد. در حساب های مالی ارائه شده از سوی باشگاه پرسپولیس دلیل این رشد ناگهانی مشخص نشده و این بزرگترین ضعف ترازنامه مالی قرمزها به شمار می رود.
توضیح ورزش سه: زیان انباشه در آمار به معنای ضرر سال های قبل یک شرکت یا مجموعه است. به عبارتی کارشناس آمار در پایان سال پس از احتساب بدهی جاری یک سال، بدهی های سال قبل را با عنوان بدهی انباشته در جدول می آورد. نکته مهم این است که یک شرکت عملا نباید بیش از سه سال زیان انباشته داشته باشد اما باشگاه های ایرانی سال های سال چنین چیزی را با خود یدک می کشند.
* بدهی صد برابری
رقم زیان انباشه باشگاه در 14 سال گذشته، 100 برابر شده است. در سال 1382 زیان انباشته باشگاه مبلغ یک میلیارد و 300 میلیون تومان بود اما حالا این رقم به 132 میلیارد تومان رسیده است. البته که مبلغ یک میلیارد نیز در سال 82 قابل توجه به نظر می رسید اما میزان رشد آن در 14 سال به شدت غیر منطقی است. در تراز نامه باشگاه پرسپولیس، اظهارنظرهای حسابرس و بازرس قانونی در مورد تخلفات مالی باشگاه در سال های گذشته نیز دیده نمی شود.
* تشکیلات پرهزینه
هزینه های اداری باشگاه پرسپولیس رشدی به مراتب سریع تر از قرارداد بازیکنان این تیم داشته اند. این هزینه ها در بازه زمانی بین سال های 90 تا 96، 10 برابر شده اند. در سال 1390 هزینه های لازم برای اداره تشکیلات مدیریتی پرسپولیس 670 میلیون تومان بود و این رقم در سال 1396 به عدد سرسام آور 7 میلیارد و 200 میلیون تومان رسیده است! آیا باشگاه پرسپولیس در این سال ها کارمندان بیشتری استخدام کرده است؟ آیا بین سال های 90 تا 96 حقوق کارکنان باشگاه به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرده است؟
* هزینه های تیمداری
مجموع هزینه های تیمداری پرسپولیس در 12 سال گذشته با افزایش 10 برابر همراه شده است. خلاصه صورت وضعیت سود و زبان باشگاه پرسپولیس نشان می دهد که هزینه های لازم برای اداره باشگاه به مراتب بیشتر از گذشته شده است. در سال 1384 رقم 3 میلیارد و 200 میلیون تومان برای خرید بازیکن ها، جذب سرمربی، هزینه اردوها و... کافی بوده است اما در سال 96 این هزینه به 32 میلیارد تومان رسیده است. میزان تورم و شرایط اقتصادی در کشور نیز در این رشد چشمگیر سهم عمده ای دارند اما نمی شود تاثیر ضعف مدیریتی را نیز در این مسئله نادیده گرفت. تنها نکته مثبت در مورد ترازنامه باشگاه شاید این باشد که پرسپولیس هزینه های تیمداری را در سال های 95 و 96 تقریبا در یک سطح حفظ کرده و میان رقم های هزینه شده این تیم در دو سال، فقط یک میلیارد تومان تفاوت وجود داشته است.
* درآمدها
میزان درآمدهای باشگه پرسپولیس از محل فعالیت های ورزشی، اسپانسرها و سایر کمک های دریافتی در 4 سال گذشته 7 برابر شده است. شاید یک دهه قبل، تنها مبلغ ناچیزی از سوی حامیان مالی و دولت به باشگاه می رسید اما اسپانسرهای جدید رقم های به مراتب بیشتری را در اختیار پرسپولیس قرار داده اند. درآمد پرسپولیس در 4 سال گذشته از 100میلیارد تومان هم فراتر رفته که در تاریخ باشگاه بی سابقه به نظر می رسد. البته مفهوم درآمدزایی در باشگاه های حرفه ای، بیشتر بودن درآمد از هزینه استاما باتوجه به هزینه 32 میلیاردی قرمزها در هر فصل، تراز مالی باشگاه همچنان منفی به نظر می رسد. اجرای طرح های اسپانسری – پیامکی تاثیر زیادی در رشد درآمد پرسپولیس داشته اما این درآمد همچنان باید افزایش پیدا کند تا کفاف همه هزینه های تیم را بدهد.
* خرج های دادگاهی
اسناد مالی باشگاه پرسپولیس نشان می دهد مبالغ بسیار زیادی را به عنوان هزینه های دادرسی جرائم و پرونده حقوقی هزینه کرده است. در فاصله سال های 85 تا 95، پرسپولیس ناچار شده مبلغ 2.5 میلیارد تومان را در دادگاه های ورزشی خرج کند. این هزینه ها تنها مربوط به برگزاری دادگاه است و ارتباطی با نتیجه و رای نهایی دادگاه ندارد. پرسپولیس تقریبا در همه پرونده ها شکست خورده و جریمه های بسیار زیادی را به بازیکنان و [مربیان] سابقش پرداخت کرده است. این جریمه 2.5 میلیاردی در مقابل ارقام پرداخت شده به بازیکنانا خارجی شاکی، کاملا ناچیز به نظر می رسد. در مورد جریمه های ناشی از دیرکرد در پرداخت دستمزد بازیکنان، هیچ اشاره ای در ترازنامه پرسپولیس وجود ندارد.
توضیح ورزش سه: همشهری تنها یک جدول با عنوان بدهی های پرسپولیس با تفکیک سال منتشر کرده و چه بهتر بود که جداول دیگر که در دسترس بودند هم منتشر می شد.
