با نزدیک شدن به جام جهانی ۲۰۱۸ گمانه‌زنی درباره ترکیب تیم ملی ایران بالا می‌رود ولی حتی هنوز نمی‌توان پیش‌بینی کرد کارلوس کی‌روش چه سیستم و تاکتیکی برای خلق شگفتی در این رقابت‌ها دارد و آرایشی با دو مهاجم به میدان می‌فرستد یا مثل بیشتر بازی‌ها به بهره‌مندی از یک نفر در راس خط حمله بسنده می‌کند.
با وجود اینکه کارلوس کی‌روش همواره نشان داده جایگاه هیچ ملی پوشی ثابت نیست و هر بازیکنی می‌تواند پیراهن ایران را بر تن کند اما نگاهی به مسابقات مرحله انتخابی جام جهانی و چهار دیدار تدارکاتی اخیر تیم ملی ایران مشخص می‌کند تعدادی از بازیکنان توانسته‌اند نظر مثبت کارلوس کی‌روش را به دست آورند و جایگاه آنها نسبت به دیگر نفرات مستحکم‌تر است.
* مرتضی پورعلی‌گنجی
بدون شک او را می‌توان صدرنشین لیست نفراتی که کی‌روش می‌خواهد آنها را در جام جهانی بازی دهد، دانست چراکه این مدافع بلند قامت بیشتر فاکتورهای لازم در قالب تفکرات مرد پرتغالی دارد و در تمام مسابقاتی که به میدان رفته تاثیرگذاری مثبت خود را به نمایش گذاشته است؛ مرتضی پورعلی‌گنجی که با وجود هم‌بازی بودن با ژاوی و دیگر ستاره‌های السد، بهترین بازیکن ماه اخیر این تیم هم شده مثل باشگاهش، در تیم ملی نیز شرایط بسیار مطلوبی دارد.
پورعلی گنجی از دومین تا آخرین مسابقه مرحله انتخابی جام جهانی از قلب دفاع تیم ایران تکان نخورده و در سه مسابقه از چهار دیدار تدارکاتی اخیر نیز به میدان رفته است که عملکرد بدون نقص او نشان داده می‌توان از حالا این مدافع را جزو ۱۱ مرد ثابت جام جهانی دانست
ملی‌پوش ایرانی السد با قطع کردن توپ‌ها، برتری در بیشتر نبردهای تن به تن، زدن ضربات سر جلوتر از دیگر مدافعان و تکل‌های صحیح استحکام زیادی به خط دفاعی ایران بخشیده است و همچنین بارها اجازه نداده فرصت‌های آن چنانی روی دروازه ایران شکل بگیرد اما در کنار آن، بازی‌سازی پورعلی‌گنجی از عقب زمین هم جزو خصوصیات مثبت او محسوب می‌شود؛ پورعلی‌گنجی با چهار پاس و دریافت، آغاز کننده حمله ایران برابر پاناما که منجر به گل دوم توسط سامان قدوس شد، بود؛ ضمن اینکه او زمان زدن ضربات ایستگاهی و کرنر تا محوطه جریمه حریف پیش می‌آید و با دو گلی که در این فصل لیگ ستارگان زده نشان داده در فاز هجومی نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد.
* میلاد محمدی
پس از جام جهانی ۲۰۱۴ بزرگترین ضعف در خط دفاعی ایران به سمت چپ مربوط می‌شد اما با حضور میلاد محمدی که طی کمتر از دو سال خود را اثبات کرد و از نیمکت‌نشینی به ترکیب اصلی رسید، این مشکل برطرف شد و کاری کرد که کمتر حمله‌ای از جناح او روی دروازه ایران شکل بگیرد.
میلاد محمدی همراه با پورعلی‌گنجی در ۱۰ بازی مرحله مقدماتی جام جهانی در ترکیب ایران قرار گرفته و دومین بازیکنی بود که در این رقابت‌ها بیشترین میزان حضور در زمین را داشت تا نشان دهد توانسته اعتماد ویژه کارلوس کی‌روش را به خود جلب کند و به نظر هم نمی‌رسد مصدومیت از ناحیه کتف دست و دوری از چهار مسابقه تدارکاتی تیم ملی آن چنان روی جایگاهش تاثیر بگذارد.
نکته جالب توجه دیگر برای این ملی‌پوش ایرانی اخمت گروزنی این است که او در تمام مسابقاتی که برای تیم کی‌روش در مقدماتی جام جهانی به میدان رفته، ایران هیچ گلی دریافت نکرده است.
محمدی که خونسردی بالایی در بازی خود دارد، در تمام تقابل‌های رو در رو با مهاجمان حریف هم بدون ترس عملکرد درخشانی داشته و از سوی دیگر با وجود قامت نه چندان بلند روی ارسال‌ها نیز با پرش‌های بلند موفق کار کرده است؛ تکل‌های صحیح نکته بارز در بازی میلاد محمدی است و در کنار آن می‌توان به سرعت فوق‌العاده بالای او نیز اشاره کرد که در حملات ایران می‌تواند بسیار موثر باشد و در جام جهانی حریفان را آزار دهد.
* سعید عزت‌اللهی
با اینکه از نخستین مسابقه تیم ایران در جام جهانی محروم است، اما کارلوس کی‌روش از بازی دادن به او حتی در دیدارهای تدارکاتی هم دریغ نمی‌کند تا نشان دهد به غیر همان مسابقه اول، او را قطعا در پست هافبک دفاعی استفاده خواهد کرد؛ سعید عزت‌اللهی نیز از اعتمادی که به او شده به نحو احسن استفاده کرده و همواره تاثیرگذاری مثبتی داشته است.
عزت‌اللهی که غیبتش در آخرین بازی مرحله انتخابی جام جهانی برابر سوریه که ایران به تساوی ۲ بر ۲ رسید بیشتر از همیشه به چشم آمد، در هر چهار مسابقه دوستانه اخیر تیم ملی جزو ترکیب ثابت بوده ولی تعویض شده تا کی‌روش دیگر زوج‌های دو هافبک دفاعی ایران را مورد آزمایش قرار دهد.
این هافبک دفاعی ایران که بعد از نیمکت‌نشینی در چهار هفته ابتدایی فصل لیگ روسیه در روستوف به طور قرضی راهی آمکار شد اکنون خود را در این تیم اثبات کرده تا در سال جام جهانی از شرایط مسابقه دور نباشد و بتواند با تاثیرگذاری و بازی‌های بیشتر کمک حال تیم ملی ایران شود؛ او با بهره‌مندی از قدرت بدنی بالا در بیشتر نبردهای میانه زمین برنده بوده و با توپ‌گیری و قطع ارتباط پاس‌ها و کار تیمی حریفان علاوه بر جلوگیری از موقعیت، بعضا پایه‌گذار ضد حملات هم بوده است.
عزت‌اللهی استحکام زیادی به خط میانه زمین ایران بخشیده و در کارهای دفاعی مشارکت بالایی دارد و بازی او آنقدر در قالب تیم ملی جا گرفته که تقریبا بدون جانشین است و کی‌روش در هافبک دفاعی به دنبال یک زوج برای او می‌گردد؛ با تعداد بازی‌ها و نمایشی که عزت‌اللهی در ترکیب ایران بر جای گذاشته می‌توان او را یکی از ۱۱ مرد اصلی کی‌روش در جام جهانی دانست.
* احسان حاج‌صفی
احسان حاج‌صفی که در جام جهانی ۲۰۱۴ وینگر چپ ایران بود با اتمام مسابقات جام ملت‌های آسیا و عدم اجازه بازی به مهرداد پولادی برای تیم ملی، به پست تخصصی دفاع چپ خود برگشت و تا مسابقات انتخابی جام جهانی نیز بیشتر در این منطقه از زمین به کار گرفته شد اما نمایش درخشان میلاد محمدی موجب شد کی‌روش کاپیتان سوم تیمش را در پست دیگری استفاده کند.
حاج‌صفی نیز همواره یکی از نفرات مورد اعتماد کارلوس کی‌روش بوده و با توجه به کیفیت بالای فنی، عملکرد کم اشتباه، توانایی بازی در چند منطقه از زمین و حضور به موقع در کارهای دفاعی و هجومی به نظر می‌رسد جزو بازیکنان ثابت تیم ملی ایران در جام جهانی باشد که البته نباید از این نکته چشم‌پوشی کرد که او در پست هافبک دفاعی رقبایی همچون امید ابراهیمی، احمد عبدالله‌زاده، علی کریمی، اکبر ایمانی و کمال کامیابی‌نیا دارد.
او که برای جلب اعتماد بیشتر کی‌روش قید قراردادهای میلیاردی داخلی را زد و در سال جام جهانی راهی پانیونیوس یونان شد، توانسته به مهره ثابت و تاثیرگذار این تیم تبدیل شود و مثل ایران در چند منطقه از زمین مثل دفاع چپ، هافبک چپ و هافبک راست بازی کند اما با این وجود به نظر نمی‌رسد سرمربی تیم ملی میلاد محمدی که جزو بهترین‌ها بوده را نیمکت‌نشین و حاج‌صفی را به‌عنوان مدافع چپ به کار بگیرد.
از سوی دیگر شانس حاج‌صفی برای قرار گرفتن در وینگر چپ کم است چراکه در آن پست وحید امیری و مهدی طارمی در اولویت هستند و بعید به نظر می‌رسد کی‌روش به غیر از این دو بازیکن انتخاب دیگری در این منطقه از زمین داشته باشد ولی در کنار این مسائل سرمربی ایران اعتقاد ویژه‌ای به حاج‌صفی دارد و می‌توان مثل رقابت‌های مقدماتی جام جهانی او را در کنار عزت‌اللهی در میانه زمین دید.
* سامان قدوس
زمانی که کار سوئد برای رفتن به جام جهانی به اما و اگر کشیده شده بود، سامان قدوس برای آخرین مسابقه مرحله انتخابی این رقابت‌ها حاضر به همراهی کشوری که زادگاهش بود، نشد و تیم ملی کشور پدر و مادر خود را انتخاب کرد و این اتفاق برای تیم ایران بسیار خوش یمن بود و تیم کارلوس کی‌روش را قوی‌تر از قبل برای مسابقات ۲۰۱۸ روسیه کرد.
سامان قدوس با اینکه اجازه بازی در دو بازی آخر ایران در مرحله انتخابی جام جهانی برابر کره جنوبی و سوریه را پیدا نکرد اما پس از این مسابقات با حضور در اولین اردو خیلی زود جایگاهش را در ترکیب تیم ملی به اثبات رساند و نشان داد رقیب سرسختی برای مهاجمان و هافبک‌های هجومی ایران است؛ قدوس در نخستین بازی برای تیم ملی ایران نمایش درخشانی مقابل توگو ارائه داد و گل اولی که کریم انصاری‌فرد زد، روی ریباند شوت محکم این لژیونر استرشوند به ثمر رسید ولی نتوانست این عملکرد را در دیدار با روسیه که ۳۰ دقیقه در زمین بود داشته باشد.
اما قدوس با پوشیدن پیراهن شماره ۷ که قبلا به مسعود شجاعی تعلق داشته در اردوی جدید تیم ملی فوق‌العاده حاضر شد و کلاس اروپایی بازی خود را به نمایش گذاشت؛ او که بعد از انتخاب به‌عنوان بهترین مهاجم لیگ آلسونسکان سوئد با روحیه مضاعفی وارد اردوی تیم ملی شد، با استفاده از دید مناسبش پاس‌های در عمق چشم نوازی به بازیکنان داد و فرصت‌های زیادی خلق کرد و موجب تغییر تاکتیک ایران هم شد.
قدوس با پاس‌های تک ضرب و موقعیت‌سازی پایه‌گذار حملات ایران در دیدار با پاناما شد و با پرسینگ درست روی مدافعان حریف از پاس اشتباه آنها استفاده کرد، به انصاری‌فرد پاس داد تا او یک پنالتی بگیرد و دقایقی بعد هم با پاس بیرون پا در شرایط نامتعادل یک- دو زیبایی با انصاری‌فرد داشت تا نخستین گل ملی خود را به پاناما بزند؛ شماره ۷ جدید ایران با وجود اینکه مقابل ونزوئلا از ابتدای نیمه دوم وارد زمین شد اما باز هم با یک انتقال توپ سریع از میانه زمین به وحید امیری، عامل ایجاد حمله و رسیدن ایران به گل بود.
با این بازی‌های درخشان قدوس در اردوی آماده‌سازی تیم ملی ایران و تاثیری که او روی هر سه گل دیدار با پاناما و ونزوئلا داشت، می‌توان جایگاه ثابتی برای او در ترکیب ایده‌آل کی‌روش برای جام جهانی ۲۰۱۸ در نظر گرفت؛ قدوس با بازی‌هایی که به نمایش گذاشته انتظارات را از خود بالا برده ولی با توجه به عملکرد خوب او در اروپا می‌توان متصور بود او توانایی تکرار و عملکردی بهتر از این را هم خواهد داشت.
* علیرضا جهانبخش
این وینگر سرعتی و تکنیکی آلکمار سال گذشته ۱۱ گل زد و ۸ پاس گل داد اما فصل جدید را بسیار بهتر آغاز کرده و در ۱۰ مسابقه ۳ گل به ثمر رسانده و با ۵ پاس گل، بهترین پاسور حال حاضر لیگ اردیویسه است تا با این عملکرد نوید آن را بدهد در سال جام جهانی بسیار آماده‌تر می‌تواند کمک حال ایران باشد.
علیرضا جهانبخش هم مثل دیگر پست‌های تیم ملی رقبای خود را برای حضور در ترکیب دارد اما خیلی بعید است کارلوس کی‌روش از این بازیکن با کیفیت که مورد توجه ناپولی ایتالیا هم هست چشم‌پوشی کند و فرد دیگری را در سمت راست زمین برای خلق موقعیت قرار دهد؛ جهانبخش از آن دست بازیکنانی است که در حالت سرعتی و پا به توپ دریبل می‌زند، پاس دقیق می‌دهد و شوت‌زنی‌های ناگهانی و خطرناکی می‌کند که می‌تواند ایران را به گل برساند.
بدون شک جهانبخش آماده‌ترین فصل فوتبالی خود را پشت سر می‌گذارد و با این شرایط فنی و بدنی بی‌نظیر در ترکیب ایران هم جایگاه ثابتی دارد؛ او با خستگی‌ناپذیری و رفت و آمدهای زیاد از سمت راست زمین بارها ایجاد موقعیت کرده و زمینه‌ساز گل و موقعیت‌های خطرناک شده که موجب می‌شود بیشتر روی او حساب باز کنیم و چشم انتظار درخشش این لژیونر در جام جهانی باشیم.
او علاوه بر بازی‌های مقدماتی جام جهانی که جزو مردان اصلی تیم ملی بوده در دو بازی حساس تدارکاتی مقابل روسیه و ونزوئلا نیز به میدان رفت که توانست تک گل پیروزی بخش ایران برابر ونزوئلا را هم با فرار از بین دو مدافع حریف و دریافت پاس وحید امیری، تبدیل به گل کند تا قابلیت گلزنی خود را در کنار بهترین پاسور بودنش به نمایش بگذارد.
* سردار آزمون
بهترین گلزن حال حاضر تیم ملی که با گل‌های خود نقش زیادی در راهیابی ایران به جام جهانی داشته ماه‌هاست از شرایط آرمانی به دور شده و با اینکه در دیدار مرحله مقدماتی هر ۲ گل را برابر سوریه را زد و همچنین در دیدار تدارکاتی مقابل سوریه گلزنی داشت اما در باشگاهش وضعیت مناسبی ندارد.
سردار آزمون آخرین گل باشگاهی‌اش را هفته بیست و نهم فصل گذشته زد و در ۱۶ هفته اخیر لیگ یک روسیه و دو دیدار جام حذفی نتوانست برای روبین کازان گلزنی کند تا با همین عملکرد از ترکیب تیم ملی ایران هم دور شود و در دو دیدار تدارکاتی اخیر مقابل پاناما و ونزوئلا به‌عنوان تعویضی به زمین برود اما در دو زمان ۳۰ دقیقه‌ای که فرصت بازی داشت در باز کردن دروازه حریفان ناکام بود اما با این حال نباید کیفیت فنی او را نادیده گرفت.
کارلوس کی‌روش با وجود بهره‌مندی از مهاجمان لژیونر با کیفیت نیاز دارد سردار آزمونی آماده در اختیار داشته باشد و قطعا این بازیکن هم می‌تواند با تمرکز بیشتر روی بازی و گل کردن فرصت‌هایی که به دست می‌آورد دوباره چهره اول تیم ملی لقب بگیرد و مثل نقل و انتقالات یکی، دو فصل اخیر این بار با درخشش در جام جهانی سر زبان‌ها بیافتد و تصویرش روی جلد نشریات خارجی برود.
آزمون نشان داده شم بالایی در گلزنی و حمله به دروازه حریفان دارد و ضربات سر، بغل پا و شوت‌های دقیقی می‌زند و چهره تاثیرگذاری در تیم ملی ایران محسوب می‌شود اما نیاز است با بازنگری در عملکردش دوباره به شرایط ایده‌آل برگردد و خواسته‌های کی‌روش را در زمین پیاده کند تا ایرانیان هم در جام جهانی ۲۰۱۸ حداقل از نظر گلزنی خیالشان راحت باشد.
- نفرات زیر در چه شرایطی می‌توانند جزو ترکیب ایران باشند:
* علیرضا بیرانوند
کی‌روش طی سالیانی که در ایران بوده نشان داده حتی دروازه‌بان هم جایگاه ثابتی ندارد؛ بیرانوند با اینکه با کلین‌شیت‌های متوالی رکورددار شد اما در چهار مسابقه اخیر تیم ملی که به میدان رفته چهار گل خورده که موجب شده کمی جایگاهش متزلزل شود؛ در دیدار تدارکاتی مقابل توگو حامد لک در ترکیب قرار گرفت و در نیمه دوم دیدار با ونزوئلا هم مظاهری با او تعویض شد تا سرمربی تیم ملی با این تغییرات نشان دهد دروازه‌بان پرسپولیس نباید اشتباهی که از گلر ایران انتظار می‌رود را انجام دهد.
* سید جلال حسینی
بازی دادن به روزبه چشمی در دیدارهای تدارکاتی و استفاده از زوج محمد انصاری در کنار پورعلی‌گنجی در مسابقات انتخابی جام جهانی نشان داد جایگاه کاپیتان پرسپولیس در تیم ملی ثابت نیست؛ سید جلال حسینی با وجود اینکه با تکل‌های به موقع، توپ‌گیری خوب، نجات دروازه با سر و پا، زدن ضربات سر و ... جزو بهترین مدافعان میانی حال حاضر ایران است اما باید بتواند در ماه‌های باقی مانده تا جام جهانی فرم آمادگی خود را حفظ کند تا جایگاهش در تیم ملی را پس بگیرد.
* مهدی طارمی
یک سهل‌انگاری و اشتباه بچه گانه موجب شد تا آقای گل دو فصل گذشته فوتبال ایران که در تیم ملی با پاس گل‌ها و بازی درخشان تاثیرگذاری زیادی داشته در سال منتهی به جام جهانی ۴ ماه محروم شود و لطمه بزرگی به پرسپولیس، تیم ملی و از همه مهم‌تر خود بزند؛ مهدی طارمی یکی از مستعدترین فوتبالیست‌های سالیان اخیر ایران بوده اما محرومیت بدموقع او موجب شد جایگاه قبل را در تیم ملی نداشته باشد؛ طارمی مهره اصلی کی‌روش در دو طرف زمین برای ایجاد حملات بوده ولی برای حضور ثابت در جام جهانی نباید از فرم ایده‌آل خود تا زمان بازگشت به میادین دور شود.
