نام عنکبوت از تشبیهی که در آیه ۴۱ این سوره آمده، گرفته شده است. این سوره درباره توحید، نشانههای خدا در آفرینش، مبارزه با شرک سخن گفته و برای دلداری به مسلمانان کمتعداد در آغاز اسلام، سرنوشت برخی از پیامبران پیشین را گزارش کرده است.
اخبار مذهبی _ سوره عنکبوت همچنین درباره عظمت قرآن و دلایل حقانیت پیامبر (ص) و لجاجت مخالفان صحبت کرده است. از آیات مشهور سوره عنکبوت آیه ۴۱ و ۵۷ آن است که در اولی، خداوند داستان تکیهکردن کافران به بتها را به عنکبوت و خانه سست عنکبوت تشبیه کرده است و در دومی هشدار داده است که هر انسانی مرگ را میچشد و به سوی خداوند برمیگردد.
درباره فضیلت تلاوت این سوره از جمله از پیامبر (ص) نقل شده است هر کس سوره عنکبوت را بخواند به تعداد همه مومنان و همه منافقان ده حسنه به او داده میشود همچنین از امام صادق (ع) روایت شده هر کس سوره عنکبوت و روم را در شب بیست و سوم ماه رمضان قرائت کند، سوگند به خدا که از اهل بهشت است و من هیچکس را از این مسئله استثنا نمیکنم و نمیترسم که خداوند در این سوگند قاطع من، گناهی بر من بنویسد و مسلما این دو سوره در پیشگاه خدا بسیار ارج دارد.
متن آیاتی از سوره عنکبوت همراه با ترجمه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خدای بخشاینده مهربان
مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّـهِ أَوْلِیَاءَ کَمَثَلِ الْعَنکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتًا ۖ وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنکَبُوتِ ۖ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ ﴿٤١﴾
داستان کسانى که غیر از خدا دوستانى اختیار کردهاند، همچون عنکبوت است که با آب دهان خودخانهاى براى خویش ساخته، و در حقیقت اگر مىدانستند سستترین خانهها همان خانه عنکبوت است. (۴۱)
إِنَّ اللَّـهَ یَعْلَمُ مَا یَدْعُونَ مِن دُونِهِ مِن شَیْءٍ ۚ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿٤٢﴾
خدا مىداند هر آنچه را که جز او مىخوانند، و هم اوست شکستناپذیر سنجیدهکار. (۴۲)
وَ تِلْکَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ ۖ وَمَا یَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ ﴿٤٣﴾
و این مَثَلها را براى مردم مىزنیم ولى جز دانشوران آنها را درنیابند. (۴۳)
خَلَقَ اللَّـهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَةً لِّلْمُؤْمِنِینَ ﴿٤٤﴾
خداوند آسمانها و زمین را به حق آفرید. قطعادر این آفرینش براى مومنان عبرتى است. (۴۴)
اتْلُ مَا أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ ۖ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنکَرِ ۗ وَلَذِکْرُ اللَّـهِ أَکْبَرُ ۗ وَاللَّـهُ یَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ ﴿٤٥﴾
آنچه از کتاب به سوى تو وحى شده است بخوان و نماز را برپا دار که نماز از کار زشت و ناپسند باز مىدارد و قطعا یاد خدا بالاتر است و خدا مىداند چه مىکنید. (۴۵)