ذی القعده یا ذوالقعده الحرام، یازدهمین ماه از ماه‌های قمری و یکی از ماه‌های حرام (محرم، رجب، ذی القعده و ذی الحجه) است که جنگ در آن حرام می باشد. ذی‌القعده جزو ماه‌های حج (شوال، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) نیز است. ماه‌هاى حج، ماه‌های به جا آوردن اعمال حج هستند. واژه ذی القعده از قعود و نشستن گرفته شده و از آنجا که اعراب در این ماه از جنگ فرو می‌نشستند، ذی القعده نامیده شده است.
چگونه توبه قبول می‌شود؟
اخبار مذهبی _ در ماه ذی القعده، روزی پیامبر اکرم (ص) از منزل خارج شدند و فرمودند: ای مردم! چه کسی می‌خواهد توبه کند؟ همه پاسخ مثبت دادند. آن‌گاه رسول اکرم (ص) فرمود: غسل کنید، وضو بگیرید و چهار رکعت نماز بخوانید. در هر رکعت یک بار سوره حمد، سه بار سوره اخلاص و یک بار هم سوره فلق و ناس را بخوانید و پس از اتمام نماز، ۷۰ مرتبه استغفار کنید و سپس بگویید: لا حول و لاقوة الا بالله العلی العظیم و بعد از آن، این دعا را بخوانید:
یا عَزیزُ یا غَفَّارُ اغْفِرْلی ذُنُوبی وَ ذُنُوبَ جَمیعِ المُؤمِنینَ وَالْمُؤمِناتِ فَاِنَّهُ لایَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاَّ اَنْتَ! سپس حضرت فرمود: کسی که این عمل را به جا آورد، از آسمان به او ندا می‌رسد که ای بنده خدا، توبه ات پذیرفته شد و گناهانت بخشوده، کردارت را از سر بگیر...
ماه ذی القعده از با فضلیت‌ترین ماه‌های حرام، قمری و حج است که اعمال خاصی دارد؛ به جا آوردن ذکر صلوات بر محمد و آل محمد صد مرتبه، سیصد و شصت مرتبه ذکر الحمد لله رب العالمین، هفتاد مرتبه ذکر استغفرالله، هفتاد مرتبه اتوب الی الله، صد مرتبه سبحان الله، صد مرتبه الحمدلله، صد مرتبه لا اله الا الله، صد مرتبه الله اکبر، صد مرتبه لا اله الا الله الملک الحق المبین، صد مرتبه لاحول و لاقوة الا بالله، مداومت و خواندن نماز جعفر طیار حداقل هفته‌ای یک بار، مداومت بر نماز شب و نوافل یومیه، تلاوت آیه الکرسی بعد از هر نماز و به جا آوردن هزار مرتبه ذکر صلوات هر شب و روز جمعه از جمله این اعمال است.
همچنین است؛ خواندن تعقیبات نماز که امام صادق (ع) در این باره فرموده است: التعقیب ابلغ فی طلب الرزق من الضرب فی البلاد؛ تعقیبات، در جلب روزی از مسافرت‌های تجارتی مؤثرتر است. در این ماه بر مبادرت بر تسبیح حضرت زهرا (س) تاکید شده است (بهتر است تسبیح حضرت فاطمه (س) بعد از نماز بدون تکلم و بدون جابه جا کردن پا‌ها انجام شود).
