در اندیشه دینی کمک به نیازمندان، درماندگان و گرفتاران عرصهای است که هر فردی اذن ورود به آن ندارد مگر آنکه خداوند توفیق آن را نصیب فرد کند.
از این روست که امام حسین (ع) در یک روایت فرمود: «بدانید که نیازمندیهای مردم به شما از نعمتهای الهی بر شماست؛ پس، از این نعمتها خسته نشوید که هر آینه به سوی دیگران سوق یابد؛ اِعلَموا اَنَّ حَوائِجَ النّاسِ اِلَیکُم مِن نِعَمِ اللهِ عَلَیکُم، فَلا تَمَلُّوا النِّعَمَ فَتُحَوَّلَ اِلی غَیرِکُم» (مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۲۰۹) از این جهت وقتی خداوند توفیق یاریرسانی به نیازمندان را نصیب هر فردی میکند، باید شب و روز شکر کند که او را واسطه این کار قرار داده و برای خدمتگزاری به همنوعان پسندیده است.
در عین حال خداوند ثوابهای زیادی برای این عمل در نظر گرفته است. امام صادق (ع) در اهمیت و ثواب رفع گرفتاری مؤمنین فرمود: «هر مؤمنی که گرفتاری مؤمنی را بر طرف کند، خداوند هفتاد گرفتاری دنیا و آخرت را از وی دور میکند؛ اَیُّما مُؤمِنٍ نَفَّسَ عَن مُؤمِنٍ کُربَةً، نَفَّسَ اللَّهُ عَنهُ سَبعینَ کُربَةً مِن کُرَبِ الدُّنیا و کُرَبِ یَومِ القیامَةِ» (مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۴۱۳)
از دیگر سو آیات فراوانی از قرآن درباره لزوم کمکرسانی به دیگران و ثواب این عمل وجود دارد؛ آیات مربوط به انفاق و صدقات جزو این دسته آیاتند؛ مثلاً خداوند در آیه ۷ سوره طلاق در این رابطه میفرماید: «لِیُنفِقْ ذُو سَعَةٍ مِّن سَعَتِهِ وَمَن قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا سَیَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ یُسْرًا؛ بر توانگر است که از دارایى خود هزینه کند و هر که روزى او تنگ باشد باید از آنچه خدا به او داده خرج کند خدا هیچ کس را جز [به قدر]آنچه به او داده است تکلیف نمىکند خدا بهزودى پس از دشوارى آسانى فراهم مىکند».
همچنین در وصف ثواب انفاق اموال در مسیر الهی میفرماید: «مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فی سَبیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ؛ کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق میکنند همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه، یکصد دانه باشد و خداوند آن را برای هر کس بخواهد (و شایستگی داشته باشد) دو یا چند برابر میکند و خدا (از نظر قدرت و رحمت) وسیع و (به همه چیز) داناست.» / بقره