روزه‌داری یکی از عبادات مسلمانان است که به فرموده خداوند در آیه183 سوره بقره در ایام ماه مبارک رمضان بر آنها واجب می‌شود. خداوند در این آیه می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقون؛ ای کسانی که ایمان آورده اید روزه بر شما واجب شد، همانطور که بر اقوام قبل از شما واجب شده بود ،شاید که با تقوا شوید» (بقره183)
اما این عمل واجب در ماه مبارک رمضان دارای فوائد و آثار جسمانی و معنوی فراوانی است که تاکنون اندیشمندان دینی و غیردینی برخی از این آثار مثبت را مورد بررسی قرار داده‌اند. بر اساس تحقیق یکی از اندیشمندان غربی «فایده بزرگ کم‌خوری و پرهیز از غذاها، در یک مدت کوتاه، آن است که چون معده در طول مدت یازده ماه مرتب پر از غذا بوده و در مدت یک ماه روزه داری مواد غذایی شکم خود را دفع کند و همین طور کبد که برای حل و هضم غذا مجبور است دائما صفرای خود را مصرف کند، در مدت سی روز ترشحات صفراوی راصرف حل کردن باقی مانده غذای جمع آوری شده خواهد کرد.» و یا دکتر آلکسی سوفورین می‌گوید: «جسم به هنگام روزه به جای غذا از مواد داخلی استفاده و آنها را مصرف می‌کند، و مواد کثیف و عفونی که در جسم هست و ریشه و خمیره بیماری هاست، از بین می‌رود و به این طریق روزه سبب بهبودی همه بیماری‌هاست. از این رو جسم خود را به وسیله روزه از داخل نظیف و پاکیزه کنید.»
جدای این فوائد جسمانی روزه آنچه که بیشتر مدنظر اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) قرار گرفته است، فوائد معنوی این عمل است. به عنوان نمونه امیر مؤمنان(ع) در روایتی فرمودند: «و از تباهکارى و ستمگرى و گردنکشى خداوند بندگان مؤمنینش را حفظ مى‌فرماید به وسیله نمازها و زکات‌ها و کوشش در گرفتن روزه در روزهاى واجب، براى:
* آرام ماندن دست و پا و اندام دیگر ایشان (از معصیت و نافرمانى) تَسْکِیناً لِأَطْرَافِهِمْ
* خاشع شدن چشم‌هایشان تَخْشِیعاً لِأَبْصَارِهِمْ
* و فروتنى جانهاشان تَذْلِیلًا لِنُفُوسِهِمْ
* و خواری دلهاشان تَخْفِیضاً لِقُلُوبِهِمْ
* و بیرون کردن کبر و خودپسندى از آنان، إِذْهَاباً لِلْخُیَلَاءِ عَنْهُمْ
چون در نماز است مالیدن رخسارهاى نیکو به خاک براى فروتنى، و (هنگام سجده نمودن) چسبانیدن اعضاء شریفه (هفت موضع) را به زمین براى اظهار کوچکى و رسیدن شکمها به پشت به فروتنى و خوارى به خاطر روزه دارى... (خطبه192 نهج‌البلاغه)
همچنین امام صادق علیه‌السلام فرمود: آنگاه که روزه می‌گیری باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه دار باشند. «یعنی از گناهان پرهیز کند.» (الکافی ج 4 ص 87)
شاید علت تأکید فراوان اهل‌بیت(ع) بر فوائد معنوی و روحانی روزه‌داری به تأثیر مستقیم روحیات و روانیات بر جسم انسان بازگردد؛ زیرا به اثبات رسیده هر تغییری در روحیات و روانیات انسان رخ دهد، بر جسم نیز اثرگذار خواهد بود. به عنوان نمونه انسانی که از جهت روحی آسیب می‌بیند، ممکن است دچار بیماری‌های قلبی یا زخم معده شود. یا انسانی که از جهت روانی دچار آسیب می‌شود، دچار تیک‌های عصبی در ناحیه‌هایی از صورت شود. بنابراین می‌توان گفت جسم سالم در گروی روح و روان سالم است.
