ماه شعبان، هم مرتبه ماه های مبارک رمضان، رجب و ... افضل شب ها و روزهایی است که ما بندگان از این ایام می‌توانیم بیشترین بهره معنوی و حتی مادی را ببریم.
شب پانزدهم شعبان، شب بسیار مبارکى است چنان که امام جعفر صادق (ع) از پدر بزرگوارشان روایت می‌کنند که از حضرت امام محمد باقر (ع) درباره فضل شب نیمه شعبان سؤال شد و ایشان فرمودند: «آن شب افضل شب ها بعد از لیلة القدر است. خداوند به بندگان، فضل خود را در آن شب عطا مى فرماید، و ایشان را به مَنّ و کَرَم خویش مى آمرزد، پس در تقرب جستن به سوى خداى تعالى در آن شب سعى و کوشش کنید.
آن شبى است که خدا به ذات مقدس خود قسم یاد کرده که سائلى را از درگاه خود دست خالى برنگرداند مادامى که سؤال نکند معصیت را و آن شب، شبى است که قرار داده حَق تعالى آن را براى ما،پس کوشش کنید در دُعا و ثنا بر خداى تعالى...»
زیارت امام حسین (ع) افضل اعمال در نیمه شعبان است
اعمال شب نیمه شعبان:
از جمله برکات این شب مبارک، خجسته میلاد حضرت امام زمان (عج) در سحر این شب در سال ۲۵۵ هجری قمری در سامرا (سُرَّ مَنْ رَاى) است که براى این شب چند عمل وارد شده است:
- غسل است که باعث تخفیف گناهان مى شود.
- احیاء این شب به نماز و دعا و استغفار است چنانچه امام زین العابدین (ع) انجام مى دادند و در روایت است که هر کس این شب را احیا دارد نمیرد دل او در روزى که دل‌ها بمیرند.
- زیارت امام حسین (ع) است که افضل اعمال این شب و باعث آمرزش گناهان است و اینکه هر که خواهد با او مصافحه کند روح ۱۲۴ هزار پیغمبر، حضرت حسین بن علی سیدالشهدا (ع) را در این شب زیارت کند و اَقَلِّ زیارت آن حضرت آن است که به جانب راست و چپ نظر کند پس سر به جانب آسمان کند و زیارت کند آن حضرت را به این کلمات «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِاللّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُاللّهِ وَ بَرَکاتُهُ» و هرکس در هر کجا باشد در هر وقت که آن حضرت را به این کیفیّت زیارت کند امید است که ثواب حجّ وعُمره براى او نوشته شود؛ و زیارت مخصوصه این شب در مفاتیح الجنان آمده است.
- خواندن دعاى کمیل که در این شب وارد شده است.
- صد مرتبه خواندن هر یک از سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُلِلّهِ وَاللّهُ اَکْبَرُ وَلا اِلهَ اِلا اللّهُ تا خداوند تعالی گناهان گذشته او را بیامرزد و حاجت های دنیا و آخرت او را بر آورده کند.
همچنین شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان به روایتی از امام صادق (ع) اشاره کرده است که از ایشان درباره بهترین دعا در شب نیمه شعبان سؤال شد و حضرت فرمود: هر گاه به جا آوردى نماز عشا را پس دو رکعت نمازگذار و بخوان در رکعت اوّل حمد و سُوره جحد (قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِروُنَ) و بخوان در رکعت دوم حمد و سوره توحید (قُلْ هُوَاللّهُ اَحَدٌ) پس، چون سلام دادى بگو سُبْحانَ اللّهِ ۳۳ مرتبه و اَلْحَمْدُلِلّهِ ۳۳ مرتبه و اللّهُ اَکْبَرُ ۳۴ مرتبه. در ادامه این نماز، دعایی وارد شده است که شیخ عباس قمی آن را در مفاتیح الجنان آورده است.
- در روایت مشهور دیگری به نقل از امام صادق (ع) درباره فضیلت نیمه شعبان چنین آمده است که حضرت فرمود: شب نیمه شعبان، رسول خدا صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَاله همین که نیمه شب شد از رختخواب خود براى عبادت برخاست. همسر پیامبر گمان برد که پیغمبر (ص) بیرون رفته، اما به ناگاه نظرش افتاد بر رسول خدا (ص) که در سجده است مثل جامه اى که چسبیده شده بر روى زمین پس نزدیک آن حضرت شد و شنید که مى گوید در سجده خود:
«سَجَدَ لَکَ سَوادى وَخَیالى وَآمَنَ بِکَ فؤادى هذِهِ یَداىَ وَماجَنَیْتُهُ»
به خاک افتاد براى تو سراپایم و اندیشه ام و ایمان آورد به تو دلم، این است هر دو دستم و آنچه جنایتى که
«عَلى نَفْسى یا عَظیمُ [عَظیماً]تُرْجى لِکُلِّ عَظیمٍ اِغْفِرْ لِىَ الْعَظیمَ فَاِنَّهُ لایَغْفِرُ»
بر خویش کردم اى بزرگى که در هر کار بزرگى امید به او است، بیامرز گناه بزرگم را که نیامرزد
«الذَّنْبَ الْعَظیمَ اِلا الرَّبُّ الْعَظیمُ»
گناه بزرگ را جز پروردگار بزرگ
پس بلند کرد سر خود را و دوباره برگشت به سجده و همسر پیامبر شنید که مى گوید:
«اَعُوذُ بُنُورِ وَجْهِکَ الَّذى اَضائَتْ لَهُ السَّمواتُ»
پناه برم به نور ذات تو که روشن شد به دو آسمان‌ها
«وَالاْرَضُونَ وَانْکَشَفَتْ لَهُ الظُّلُماتُ وَصَلَحَ عَلْیْهِ اَمرُ الاْوَّلینَ»
و زمین‌ها و برچیده شد بدو تاریکی‌ها و اصلاح شد بدو کار اولین
«وَالاْخِرینَ مِنْ فُجاءَةِ نَقِمَتِکَ وَمِنْ تَحْویلِ عافِیَتِکَ وَمِنْ زَوالِ»
و آخرین از ناگهانى رسیدن عذابت و از پا برجا شدن تندرستى تو و از زائل شدن
«نِعْمَتِکَ اَللّهُمَّ ارْزُقْنى قَلْباً تَقِیّاً نَقِیّاً وَمِنَ الشِّرْکِ بَریئاً لا کافِراً ولا شَقِیّاً»
نعمتت خدایا روزیم گردان دلى پاک و پاکیزه و مبراى از شرک که نه کافر باشد و نه اهل شقاوت
پس بر خاک نهاد دو طرف روى خود را و گفت:
«عَفَّرْتُ وَجْهى فِى التُّرابِ وَحُقَّ لى اَنْ اَسْجُدَ لَکَ»
مالیدم به خاک رویم را و بر من سزاست که برایت سجده کنم
پس همین که خواست رسول خدا (ص) برگردد، همسر ایشان شتافت به سوى رختخواب خود، پس رسول خدا (ص) آمد به رختخواب او و شنید که نفس بلند مى زند فرمود: چیست این نفس بلند آیا نداسته اى که چه شبى است امشب این شب نیمه شعبان است که در آن قسمت مى شود روزی‌ها و در آن نوشته مى شود اَجَلْها و در آن نوشته مى شود روندگان به حج و به درستى که خداى تعالى مى آمرزد در این شب از خلق خود بیشتر از عدد موهاى بُزهاى قبیله کَلْب و مى فرستد خداى تعالى ملائکه خود را از جانب آسمان به سوى زمین در مکه.
اعمال روز نیمه شعبان
از اعمال روز نیمه شعبان علاوه بر استحباب روزه و غسل، مستحب است زیارت آن حضرت (عج) در هر زمان و مکان و در هر جا و دعا براى تعجیل ظهور آن حضرت در هنگام زیارت و به خصوص تاکید شده به زیارت آن حضرت در سرداب سامراء، و ظهور آن حضرت و فرمانروائی‌اش مسلم است و او است که زمین را پر از عدل و داد کند چنانچه پر شده باشد از ستم و بیدادگرى...»
