بله. با توجه به اهمیت نام و اثر آن بر شخصیت کودک امامان معصوم علیهم السلام به این مسأله توجه جدى داشته اند؛ به گونه اى که حتى پیش از تولد فرزند، براى او نامى بر مى گزیده، و به پیروان خود نیز چنین توصیه کرده اند.
در روایتى از امام صادق علیه السلام آمده است که «فرزندان خود را پیش از تولد نامگذارى کنید»؛ (1) همان گونه که پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله، فرزند فاطمه علیه االسلام را پیش از تولد، محسن نام نهاد.
در انتخاب نام فرزند خود، نکات ذیل را در نظر بگیرید:
1. به محتوا و معناى نام کودک توجه داشته باشید. ممکن است نامى از جهت لفظ و آهنگ زیبا باشد؛ اما معنایى نداشته باشد. به طور قطع فرزند شما در آینده از معناى نام خود سؤال خواهد کرد و دیگران نیز از او مى پرسند و اگر بى معنا باشد، از والدین خود شکوه خواهد کرد.
مشکل هنگامى دو چندان مى شود که نام فرزند معناى زشتى داشته باشد که به طور قطع احساس حقارت خواهد کرد؛ به همین دلیل، رسول گرامى اسلام، نام‌هاى با معناى زشت را تغییر مى داد.
آن بزرگوار با نام‌هایى چون حجر (سنگ)، ذئب (گرگ)، کلب (سگ)، کلیب (توله سگ)، هیثم (بچه کرکس)، عنتر (خرمگس) و... موافق نبود و آن‌ها را تغییر مى داد.
حضرت نام قلیل (کم) را به کثیر (فراوان)، عاصیه (گناهکار) را به جمیله (زیبا)، عبدالعزى (بنده بت) را به عبدالله (بنده خدا)، و عبدالشمس (بنده خورشید) را به عبدالوهاب (بنده بخشنده) تبدیل کرد.
ممکن است خود نام و معناى آن مشکلى نداشته باشد؛ اما مانند اسکندر و چنگیز و تیمور یادآور جنایت و خونریزى باشد.
2. دست کم یکى از فرزندان خود را با نام زیباى «محمد» بنامید. حضرت فرمود:
کسى که 4 فرزند داشته باشد و برخى از آن‌ها را به نام من ننامد، در حق من جفا کرده است. (2) نهادن نام امامان و معصومان بر فرزند، باعث برکت زندگى مى شود. براساس روایات، «در خانه اى که نام محمد، احمد، على، حسن، حسین، جعفر، طالب، عبدالله و فاطمه باشد، فقر داخل نمى شود». (3)
3. بکوشید نام‌هاى ارزشى و منطبق با فرهنگ ملى - اسلامى را بر فرزند خود بگذارید؛ البته مقصود از فرهنگ ملى، اسامى ایرانى الاصل عجیب، و فرهنگ اسلامى، نام‌هاى پیچیده و غیر متداول نیست.
انتخاب نام‌هاى غربى و ناسازگار با فرهنگ خودى، نشانه خود کم بینى و در واقع براى پر کردن چاله هاى شخصیتى است. گر چه خودباختگان، این گونه نام‌ها را بیشتر مى پسندند، توجه داشته باشید که در جامعه و بین نزدیکان شما افرادى ارزش مدار نیز وجود دارند که این گونه نام‌ها را نمى پسندند و ممکن است در برخورد آنان با فرزند شما تأثیرگذار باشد.
نام فرزندان ما باید آنان را به سمت بندگى خداوند بکشاند. شخصى درباره نام فرزند خود با امام صادق علیه السلام مشورت کرد، حضرت فرمود:
سمه باسماء من العبودیه. (4)
4. بر فرزندتان نام زیبا بنهید. امام کاظم علیه السلام فرمود:
نخستین نیکى پدر این است که براى فرزندش نام زیبایى را برگزیند. (5)
5. به تناسب نام و نام خانوادگى توجه داشته باشید و در صورت امکان، نام را بر فرزند خود بگذارید که با فامیل، ترکیب زیبا و پر محتوایى را بسازند؛ مانند کیمیاى معرفت، ریحانه بهشتى، مائده آسمانى، نسیم بهارى، جواد بخشنده، کوثر محمدى و....
براى فامیل دو جزئى، نام یک جزئى و براى فامیل یک جزئى، نام دو جزئى مناسب‌تر است.
6. در انتخاب اسم به این نکته نیز توجه کنید که تا حد امکان، زمینه تبدیل و تحریف و دم بریده کردن آن وجود نداشته باشد.
7. از قرار دادن نام‌هاى دشوار و طولانى که ممکن است به چند صورت نوشته یا خوانده شوند، بپرهیزید.
منابع:
1. همان[ا.ط]، ص 18.
2. حسین نورى، مستدرک الوسائل، ج 15، ص 129.
3. کلینى، فروع کافى، ج 6، ص 19.
4. همان.
5. حر عاملى، وسائل الشیعه، ج 15، ص 122.
