استفاده از آلات موسیقی در هیئت‌های عزاداری چه حکمی دارد؟

ذات هنر و هنرمند با احساسات عجین شده است، چه زیبا و نیکوست که این هنر را در خدمت معارف اهل بیت (ع) و شعائر عاشورایی امام حسین (ع) بکار بگیریم، شعائری که گاهی شعر است و نوحه و یا عکس و دیوار نوشته ای در سطح شهر، کشور و جهان.

زبان هنر و لطافت هنرمندانه از جمله ابزاری است که بارها در بیانات مقام معظم رهبری برای انتقال مفاهیم قرآنی، دینی و اهل بیت (ع) به آن اشاره شده است. البته زبانی که بتواند پرچم اسلام و بیرق حسینی را در جهان برافراشته کند، نه آنکه با سوء استفاده و یا رنگ و بویی توطئه برانگیز به نمایش دربیاید.

ماه محرم نیز با برگزاری هیئت های مذهبی و یا حرکت حسینی دسته جات عزاداری در نقاط مختلف دنیا همراه است و هر کدام به فراخور اقلیم و گویش، مرثیه اهل بیت (ع) را با استفاده از ابزار موسیقی هر منطقه بیان می شود.

اما سوال اینجاست، با این توصیف که نگهداری آلات موسیقی از نظر برخی از مراجع تقلید حرام است، استفاده و یا نگهداری آن در هیئت های مذهبی چیست؟

مقام معظم رهبری

پرسش: نظر شریف حضرتعالی نسبت به ادامه حرکت دسته‏‌های عزاداری در شب‌های محرم تا نصف شب همراه با استفاده از طبل و نی چیست؟

پاسخ: به راه انداختن دسته‏‌های عزاداری برای سیدالشهدا و اصحاب او (علیهم‌السلام) و شرکت در امثال این مراسم امر بسیار پسندیده ومطلوبی است و از بزرگترین اعمالی است که انسان را به خداوند نزدیک می‏کند، ولی باید از هر عملی که باعث اذیّت دیگران می‏شود و یا فی‏نفسه از نظر شرعی حرام است، پرهیز کرد.

پرسش: استفاده از آلات موسیقی مانند اُرگ (از آلات موسیقی و شبیه پیانو است) و سنج و غیر آن‌ها در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟
 
پاسخ: استفاده از آلات موسیقی، مناسب با عزاداری سالار شهیدان نیست و شایسته است مراسم عزاداری به همان صورت متعارفی که از قدیم متداول بوده برگزار شود.
 
فتاوای حضرت آیت الله العظمی سیستانی

پرسش: آیا استفاده از طبل و سنج در دسته‌های سینه‌زنی سیدالشهدا (ع) جایز است؟
 
پاسخ: مانعی ندارد.

فتاوای حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی 

پرسش:استفاده از طبل و سنج در مراسم عزاداری و غیر آن چه حکمی دارد؟
 
پاسخ:استفاده از طبل وسنج در این مراسم آن چنان که معمول است و آهنگ لهوی در آن نیست، اشکالی ندارد.

فتاوای حضرت آیت ا... العظمی صافی گلپایگانی

پرسش:نظرتان راجع به تعزیه خوانی چیست؟
 
پاسخ: تعزیه و شبیه خوانی اگر مشتمل بر آلات لهو از قبیل: طبل و شیپور و سنج نباشد و اشعار دروغ و غنا نخوانند و مرد، لباس زنان را نپوشد، اشکال ندارد.

پرسش:آیا گریه کردن زن‌ها با صدای بلند در مجالس عزای ائمه اطهار علیهم السلام به خصوص حضرت سید الشهدا علیه‌السلام با
توجه به حضور مردان نامحرم در مجلس مذکور جایز است؟
 
پاسخ: اشکال ندارد.

پرسش:آیا مداحی که با ریتم موسیقی و به صورت غنا خوانده شود، حرام است؟
 
پاسخ: بلی؛ حرام است.

پرسش:استفاده از آلات موسیقی مثل طبل، سنج، نی، ارگ و مانند آن‌ها در خلال عزاداری چه حکمی دارد؟
 
پاسخ: جایز نیست.