سیدمهدی سیف استاد حفظ قرآن کریم بابیان اینکه مسأله اصلی این است که مدیران ما به آنچه ما باور داریم عمل نمی‌کنند، اظهار داشت: متأسفانه مسئولان موضوع قرآن به‌ویژه حفظ کلام وحی را خوب ارزیابی نمی‌کنند و ذهنیت منفی و نامناسبی به آن دارند، به همین دلیل باوری به این موضوع نداشته و خودشان هم اهل فعالیت در این عرصه نیستند.
نگاه مدیران کشور در امر حفظ باید تغییر کند/ ذهن مدیران معطوف به مسابقات است
وی با اشاره به اینکه با وجود چنین مدیرانی روند حفظ قرآن به‌خوبی طی نخواهد شد، خاطرنشان کرد: مدیری که صورت مسأله را درک نمی‌کند و خودش اهل اجرا و عمل نیست، پس نتیجه‌ای از حضور در این عرصه نیز ندارد و ما هم نمی‌توانیم توقعی از او داشته باشیم.
سیف بابیان اینکه ما باید موضوع حفظ قرآن کریم را به صورت عملی، منطقی و روشن تعریف کنیم، افزود: در وهله اول بهتر است اهداف حفظ را بررسی کرده و انواع آن را برای افراد مشخص کنیم تا همه بدانند برای عموم یا فعالیت‌های تخصصی، حفظ قرآن چه تعریفی دارد.
حافظ کل قرآن کریم با اشاره به اینکه ذهن مدیران در حال حاضر در مسأله حفظ قرآن معطوف به مسابقات و محافل انس با قرآن است، گفت: اگر تعریف دقیقی از حفظ داشته باشیم، به‌طور حتم نگاه همه به‌ویژه مدیران نسبت به آن نیز تغییر می‌کند و می‌توان گفت از قرآن به‌عنوان الگوی زندگی و راهی برای سعادت دنیوی و اخروی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
روش آموزش حفظ عمومی با تخصصی متفاوت است
وی بابیان اینکه حفظ از دو بخش اساسی عمومی و تخصصی تشکیل شده است، تصریح کرد: در حفظ عمومی که برای تمامی افراد جامعه توصیه می‌شود باید نکات جذاب استخراج شده و برای همه قابل‌فهم باشد، اما در حفظ تخصصی که مربوط به حفظ حرفه‌ای و حتی مسابقات است، باید نکات خاصی را مدنظر قرار داد.
سیف با اشاره به اینکه هم‌اکنون مسئولان حفظ تخصصی و عمومی را با هم اشتباه می‌گیرند، ادامه داد: این نوع نگاه موجب ناامیدی علاقه‌مندان به حفظ قرآن کریم می‌شود و به‌طور حتم مطالبه مقام معظم رهبری مبنی بر تربیت 10 میلیون حافظ قرآن محقق نخواهد شد.
این استاد حفظ قرآن کریم بابیان اینکه وقتی رهبر معظم انقلاب مطالبه 10 میلیون حافظ قرآن کردند باید مدیران برای تحقق آن تدبیر کنند، خاطرنشان کرد: برخی مدیران معتقد هستند که داشتن 10 میلیون حافظ قرآن کریم در کشور مقدور نیست، به همین دلیل اگر 10 هزار حافظ قرآن هم در کشور تربیت شود، کار خارق‌العاده‌ای کرده‌اند، در حالی‌که باید توجه کرد روش آموزش حفظ عمومی با حفظ تخصصی متفاوت است و منظور رهبر معظم انقلاب نیز داشتن 10 میلیون حافظ کل قرآن نیست.
آیات قرآن باید در قلب ما حضور مستمر داشته باشد/ روش کنونی پاسخگوی تربیت حافظان توانمند نیست
وی با اشاره به اینکه ما باید حفظ قرآن را جامع ببینیم؛ یعنی فقط به الفاظ توجه نکنیم، گفت: در کنار حفظ الفاظ و تلفظ آهنگین باید با معانی آیات و حتی تفسیر آن آشنا شد. حافظان قرآن ما اکنون شاید هدف آیات را هم درک نکنند و یا دقتی به آن نداشته باشند و فقط به صورت قرائت، آیات را بخوانند در حالی‌که باید اهداف آیات را شناخته و با توجه به معنا تلاوت کرد تا در وجود مستمع اثرگذاری داشته باشد.
سیف با بیان اینکه ما ضرب‌المثل‌های فارسی را طوری استفاده می‌کنیم که به‌خوبی درکی از آن داریم، افزود: باید با حفظ قرآن آیات مرتبط با زندگی را در کلام روزانه به کار برد. بسیاری از افراد احساس می‌کنند در صورت نیاز باید قرآن را مطالعه کرده و بعد آن را رها کنند، اما باید آیات قرآن در قلب ما حضور شایسته و مستمر داشته باشد.
این استاد حفظ قرآن کریم با اشاره به اینکه سازوکار کنونی برای حفظ قرآن پاسخگوی نیاز جامعه نیست، گفت: روش کنونی در حفظ قرآن برای حضور در رقابت‌ها است و پاسخگوی تربیت حافظان توانمند نیست. بر همین اساس باید ستادی از کارشناسان واقعی، پویا و با دقت‌نظر مناسب تشکیل شود و راهکارهای هدفمند برای توسعه حفظ تعریف و در جامعه پیاده شود.
نهادها و رسانه‌ها در عرصه حفظ به خوبی عمل نمی‌کنند/ تقریباً هیچ قدم جدی برای تحقق مطالبه رهبری برنداشتیم
وی در ادامه به نقش رسانه‌ها در ترویج فرهنگ حفظ اشاره کرد و افزود: صداوسیما، رسانه‌های مجازی و مکتوب ظرفیت‌های خوبی برای توسعه فرهنگ حفظ است، اما این رسانه‌ها به‌خوبی مدیریت نمی‌شوند؛ چراکه مدیران ما درک خوبی از حفظ نداشته و عامل به قرآن نیستند.
سیف بابیان اینکه آموزش و پرورش ظرفیت عظیمی دارد اما مسئولان آن به حفظ قرآن اعتقاد جدی ندارند، خاطرنشان کرد: هم‌اکنون مسئولان به سخنرانی‌های کلی در عرصه حفظ اکتفا می‌کنند. آموزش عالی هم بدتر از آموزش و پرورش عمل می‌کند حتی باید بگویم حوزه علمیه هم در این عرصه به‌خوبی وارد عمل نشده است. همه اینها ظرفیت‌های بزرگی هستند که اگر با روش‌مندی علمی و صحیح پیش بروند، طیف وسیعی از جامعه را به سمت حفظ قرآن سوق خواهند داد.
این استاد حفظ قرآن کریم با اشاره به اینکه هر نهاد و سازمانی فعالیت اندکی با محوریت قرآن انجام می‌دهد، اظهار داشت: باوجود این همه سازمان و نهاد تقریباً هیچ حرکت جدی و قابل‌توجهی برای تحقق مطالبه رهبر معظم انقلاب صورت نگرفته است، گام‌های نهادها ضعیف و کوتاه بوده، بر همین اساس نتیجه خاصی نیز نداشته است.
مسئولان باید با عزم جدی برای اهداف بلند اسلام قدم بردارند/ هر خانواده‌ای می‌تواند موضوع حفظ را پیگیری کند
وی بابیان اینکه مسئولان باید با عزم جدی و درک اهمیت مسأله ظرفیت‌ها را شناخته و برای اهداف بلند اسلام قدم بردارند، گفت: مسئولان در درجه اول باید خودشان عامل به قرآن باشند، پس از آن طوری عمل کنند تا سایر افراد را نیز به سمت حفظ هدایت کنند؛ به‌طور مثال وقتی من در مورد مسئله حفظ صحبت می‌کنم، اگر خودم حافظ قرآن نباشم، نمی‌توانم آن را به‌خوبی تبلیغ و برای دیگران توضیح دهم.
سیف با اشاره به اینکه هر خانواده‌ای می‌تواند موضوع حفظ را پیگیری کند، عنوان کرد: من همواره سعی می‌کنم در زندگی شخصی با قرآن انس داشته باشم، بر همین اساس همراه با فرزندانم روزانه 10 تا 20 دقیقه چند آیه از قرآن را جمله جمله همراه با معانی خوانده و در مورد آن مختصری به گفت‌وگو می‌پردازیم و در صورت داشتن فرصت نگاهی هم به تفسیر آیات می‌کنیم. این امر باعث می‌شود انس دائمی با قرآن برقرار شود.
ویژگی‌های حفظ عمومی قرآن کریم/ افراد را از حفظ عمومی به تخصصی هدایت کنید
این استاد حفظ قرآن کریم بابیان اینکه ما باید حفظ عمومی را در جامعه توسعه دهیم، تصریح کرد: حفظ عمومی قرآن چند ویژگی دارد؛ اول اینکه ساده و اجمالی باشد و ما حفظ حرفه‌ای را برای همه توصیه نکنیم. اگر در عرصه حفظ کاری کنیم که افراد خودشان به این سمت گرایش پیدا کنند، موفق عمل کرده‌ایم.
مدرس و مؤلف کتاب‌های آموزشی قرآن کریم کوتاه کردن آیات برای حفظ را دومین ویژگی حفظ عمومی قرآن عنوان کرد و افزود: برای ترویج حفظ عمومی باید مدل‌سازی خاصی در رسانه‌ها و نهادها ارائه و تبلیغ شود تا عموم مردم از آن استقبال کنند. همچنین باید به سمتی برویم که وقتی حافظ یا قاری قرآن آیاتی را تلاوت می‌کنند، مستمع معانی آن را درک کرده و اثرگذار باشد.
سیف با اشاره به اینکه هم‌اکنون مطالب بی‌فایده بسیاری در فضای مجازی ردوبدل می‌شود، گفت: باید سفره آموزش عمومی برای جامعه پهن شود و مردم با مدل‌های مختلف آشنا شده و با کشف استعدادها افراد را از حفظ عمومی به حفظ تخصصی هدایت کرد.
روش‌های پویای امروزی برای حفظ احصا و اجرایی نشدند
این استاد حفظ قرآن کریم بابیان اینکه فعالیت‌هایی برای سطح‌بندی حفظ قرآن انجام شده، اما نظام‌مند نبودند، ادامه داد: شورای توسعه فرهنگ قرآنی که مدعی فعالیت در این عرصه است، قدم‌های اجرایی جدی برای حفظ قرآن برنداشته و حتی روش‌های پویای امروزی احصا و اجرایی نشده‌اند. متأسفانه همه به فعالیت‌های کلی اکتفا می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه ما نیاز به قرائت آموزشی قرآن کریم داریم، تصریح کرد: اکنون قرائت‌ها به سمت مسابقات رفته و کمتر آموزشی هستند. قرائتی که مردم گوش می‌دهند، باید طوری باشد که علاوه‌بر اثرگذاری بر مخاطب، الگویی برای آنها شود.
سیف بابیان اینکه مهم‌ترین امر در امور قرآنی، آموزش قواعد نیست، گفت: گوش دادن و پیروی از الگو مهم‌ترین گام است، درحالی‌که وسیله فراگیر برای این امر فراهم نشده، البته در آموزش و پرورش گام‌هایی برداشته شد، اما با تغییرات مدیریتی این فعالیت‌ها حذف و به فراموشی سپرده شدند.
زمانی از روز را به انس عمومی به قرآن اختصاص دهید
مدرس و مؤلف کتاب‌های آموزشی قرآن کریم با اشاره به اینکه باید به روخوانی، معناگرایی و حفظ اجمالی آیات توجه بیشتری شود، افزود: اگر همه ما به این باور برسیم که باید زمانی از روز را به انس عمومی به قرآن اختصاص داد، می‌توان به ترویج فرهنگ قرآنی در جامعه نیز امیدوار بود. مساجد، تریبون‌های نماز جمعه، مدارس و همه نهادها می‌توانند پایگاه حفظ عمومی قرآن باشند.
سیف بابیان اینکه باید حفظ قرآن را کیفی دید نه کمی، گفت: در حال حاضر ما فقط به کمیت توجه داریم اما باید از نظر کیفی حفظ قرآن را سطح‌بندی کرده و همه افراد جامعه را به نوعی درگیر حفظ قرآن کریم کرد؛ چراکه هدف از حفظ قرآن، انس عمومی با کلام وحی و داشتن رفتار و باور قرآنی است.
