نفقه همان نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن است و اگرچه در قانون مدنی و کیفری ایران نسبت به پرداخت آن تاکید شده اما در مواردی نیز به مردان اجازه داده شده است که از پرداخت آن خودداری کنند. ماده 1108 قانون مدنی می‌گوید، هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود.
بنا بر این گزارش، تا به امروز در قانون میزان مشخصی برای نفقه تعیین نشده و میزان آن متناسب با شئون خانوادگی زن، عرف و عادت ساکنان هر منطقه و وضع مالی مرد تعیین می‌شود البته اگر زن و مردی در رقم تعیین شده توافق نداشته باشند، دادگاه میزان آن را مشخص می‌کند.
شایان ذکر است؛ اگر مردی با توان مالی کم به سراغ دختری از طبقه بالا برود، قانونگذار به نیازهای زن متناسب با شأن او توجه دارد و کار زیادی با توان مالی مرد ندارد. به عبارت دیگر در این مواقع نفقه طبق قانون باید متناسب با شأن زن پرداخت شود.
قانون در بحث نفقه توجهی به توان مالی مرد ندارد، اما مطابق رویه‌های موجود، تمام کارشناسان در هنگام تعیین مبلغ، به توان مالی مرد نیز توجه می‌کنند. به طوری که اگر مرد توان مالی خوبی داشته باشد، حتما نفقه بالایی برای زن تعیین می‌کنند.
گفتنی است؛ اگرچه نفقه حق زن است اما زن برای دریافت آن حتما باید در خانه شوهرش باشد و اگر خانه شوهر را بدون اجازه ترک کند، در صورتی که مرد بخواهد نفقه به او تعلق نمی‌گیرد.
خاطرنشان می‌شود؛ هر فردی که با وجود استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد یا از ادای نفقه دیگر اشخاص واجب‌النفقه خودداری کند، از طرف دادگاه به سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم خواهد شد.
