بدون شک، بردن آنها به سوى آتش دوزخ، توأم با تحقیر و ذلت و زجر و عذاب است، ولى در آیات مختلف قرآن، تعبیرات گوناگونى در این باره دیده مى شود:
در سوره «حاقه» مى خوانیم: «خُذُوهُ فَغُلُّوهُ * ثُمَّ الْجَحِیمَ صَلُّوهُ» (1) «او را بگیرید و در غل و زنجیر کنید سپس در آتش دوزخ وارد سازید»
و در سوره «دخان» چنین آمده: «خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِلى سَواءِ الْجَحِیمِ»(2) «او را بگیرید و با شدت به میان جهنم برانید»!
در آیات متعددى تعبیر به «سوق» و راندن شده است، مانند: آیه 86 سوره «مریم»: «وَ نَسُوقُ الُْمجْرِمِینَ إِلى جَهَنَّمَ وِرْداً»؛ «مجرمان را (همچون شتران تشنه کامى که به سوى آبگاه مى روند) به سوى جهنم مى رانیم».
و به عکس، پرهیزکاران و متقین را با نهایت احترام و اکرام، به سوى بهشت مى برند، فرشتگان الهى به استقبال آنها مى شتابند، درهاى بهشت به روى آنها گشوده مى شود، خازنان بهشت به آنها سلام و خوش آمد مى گویند، و بشارت سکونت جاودان را در بهشت به آنها مى دهند.(3) به این ترتیب، نه تنها «بهشت» و «دوزخ» کانون «مهر» و «قهر» خدا است، بلکه تشریفات ورود در هر یک از آنها نیز بیانگر همین معنى است.(4)
پی نوشت
1. سوره حاقه، آیات 30 و 31
2. سوره دخان، آیه 47
3. سوره زمر، آیه 73.
4. تفسیر نمونه، ج 22، ص 434.
