حجت‌الاسلام و المسلمین ابراهیم بهاری، کارشناس مسائل مذهبی در خصوص تلقین خواندن به مردگان گفت: همان گونه که روایات بیان می‌کنند، میت در زمان تدفین، ترس فراوانی دارد. ائمه اطهار(ع) برای آرامش میت در قبر، کارهایی را به متولیان مرده توصیه می‌کنند که تلقین، از جمله این کارهاست.
وی در خصوص تأثیر تلقین اظهار کرد: تلقین علاوه بر آرامشی که به مردگان می‌دهد، به دلیل موضوعاتی که در آن بیان می‌شود، مانند حق بودن مرگ، حقیقت خدا، حقیقت پیامبران، معاد و غیره، نوعی تذکر و هشدار برای انسان‌هایی است که در تشییع جنازه حضور دارند و این صحنه‌ها را می‌بینند.
بهاری ادامه داد: شیخ عباس قمی در کتاب «منازل الآخره» می‌گوید که وقتی به مرده تلقین می خوانند، منکر به نکیر می‌گوید "بیا برویم که تلقینش کردند؛ پس احتیاج به پرسیدن نیست. پس باز می گردند و دیگر از وی سؤال نمی‌کنند."
کارشناس مسائل مذهبی در پاسخ به این سؤال که چگونه صحبت کردن با جسم بی‌جان ممکن است، بیان کرد: اینکه برخی می‌گویند، تلقین بر جسم بی روح تأثیری ندارد، حرف غلطی است. طبق روایات در زمان تدفین، روح میت در قبرستان حضور دارد و شاهد تمامی اتفاقات است. درست است که فرد جان ندارد، اما روحش از بالا تمامی حرف‌ها را می شنود و کارها را می‌بیند.
بهاری افزود: تأثیر پذیری مرده از تلقین، مشروط به ایمان میت است. به این معنا که اگر میت فرد مؤمنی باشد، تلقین به وی آرامش می دهد و اگر اهل عبادت نبوده و با عبارات معنوی اجین نباشد، از شنیدن تلقین عذاب می‌کشد، زیرا متوجه اشتباهاتش در دنیا می‌شود.
وی در خصوص تأثیر تلقین بر میت اضافه کرد: مردی در زمان پیامبر(ص) از دنیا رفت و ایشان بر جسدش تلقین خواند. هنگام تدفین، مادر میت به پسرش گفت «بهشت گوارایت باد». پس از این حرف مادر، پیامبر اکرم(ص) خطاب به وی گفت که در این لحظه استخوان‌های پسرت بر اثر فشار قبر خورد شد. مادر گفت با این تشییع جنازه باشکوه و تلقین‌خوانی پیامبر خدا(ص) بر سر میت، این فشار قبر چگونه ممکن است؟ پیامبر(ص) فرمودند که این مرد در خانه به خانواده‌اش بد اخلاقی می‌کرد. این داستان گویای آن است که تأثیر تلقین بر میت مشروط به اعمال و رفتار اوست.
بهاری در پایان در خصوص کیفیت خواندن تلقین گفت: پس از آن که میّت را در قبر گذاشتند، باید گره‌هاى کفن را باز کنند و صورت میّت را روى خاک بگذارند. سپس بالشتی از خاک زیر سر او بسازند و پشت میت، خشت خام یا کلوخى قرار دهند که میّت به پشت برنگردد. پیش از آن که لحد را بپوشانند، دست راست را به شانۀ راست میّت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانۀ چپ میّت بگذارند و دهان را نزدیک گوش او ببرند و به شدّت حرکتش دهند و در آخر تلقین بخوانند.
