پیامبر (ص) برای هر روز از ماه رمضان دعایی ذکر فرمودهاند و دعای روز سیزدهم این ماه مبارک به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ طَهّرنی فیهِ من الدَنَسِ والأقْذارِ وصَبّرنی فیهِ علی کائِناتِ الأقْدارِ و وَفّقْنی فیهِ للتّقی و صُحْبةِ الأبْرارِ بِعَوْنِکَ یا قُرّةَ عیْنِ المَساکین.
ای خدا در این روز مرا از پلیدی و کثافات پاک ساز و بر حوادث خیر و شر قضا و قدرت صبر و تحمل عطا کن و بر تقوی و پرهیزکاری و مصاحبت نیکوکاران موفق دار، به یاری خود ای مایه شادی و اطمینانخاطر مسکینان.
مؤمن خوشبو است
آیت الله مجتهدی تهرانی (ره) دعای روز سیزدهم ماه رمضان را این گونه شرح داده است: «اللهمّ طَهّرنی فیهِ من الدَنَسِ والأقْذارِ» یعنی خدایا من را از پلیدی گناه پاک کن. منظور از کثافات، چرکِ گناه و معصیت است.
انسان اگر اهل معصیت بود، بوی بد میگیرد. انسان مؤمن خوشبو هست. جناب اویس قرن وقتی به ملاقات رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم آمده بود فضای منزل رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم را معطر کرده بود و این به خاطر ایمان او بود.
ماه رمضان، ماه شستشوی باطن
ماه رمضان ماه شستشوی از گناهان و بدیهاست. مرحوم شیخ علی اکبر برهان، استاد من حدود 60 یا 65 سال پیش بر روی منبر میگفتند: در سابق که آب حوضها را میکشیدند، چند روز بعد آنها را پر از آب میکردند و علت این بود که بوی تعفن حوض از بین برود. الان حال من و شما هم همین طور است. در طول سال انواع غذاهای حرام و شبههناک خوردهایم. الان، غذای پاک واقعی کم پیدا میشود.
ما در زمانی به دنیا آمدهایم که همه چیز شبههناک است. ماه رمضان برای شستشوی باطنی است و باید غذای حلال بخوریم تا دعاهای ما مستجاب شود. «دنس و اقذار» یعنی کثافات و پلیدی گناه؛ چون گناه آدم را کثیف میکند.
روش از بین بردن زنگار قلب
مدتی پیش در مشهد جوان از من سؤالی کرد و پرسید: اگر آهن زنگ بزند با وسایلی زنگ آن از بین میرود یا اگر لباس چرب میشود با پاککننده پاک میشود. بعد پرسید آیا دوایی دارید که زنگار قلب را از بین ببرد؟ گفتم: «سحرها قرآن بخوان، زنگ دل را از بین میبرد؛ یک صفحه دو صفحه.»
روایت داریم: قلب انسان زنگ میزند، همان طوری که آهن زنگ میزند. پس جلاء بدهید قلبتان را به طول استغفار و قرائت قرآن و هفتاد استغفار بعد از نماز و دیگر این که دست بر سر یتیم بکشید و دستگیری و کمک کنید.
راضی شدن به اراده خدا
«وَ صَبِّرْنِی فِیهِ عَلَی کَائِنَاتِ الْأَقْدَارِ» خدایا مرا بر قضاء و قدرت راضی بفرما. ممکن است مقدر باشد کسی نزدیکانش را از دست بدهد، یا همسایه بد نصیب او شود. این مسائل برای انسان دشوار است. لذا از خدا درخواست میکنیم که خدایا مرا بر تقدیر خودت (مسائل دنیوی) صابر قرار بده.
«کائنات الاقدار» یعنی قضاء و قدرِ حتمی الهی. هر کسی در لوح محفوظ قضاء و قدری دارد و نمیداند که صلاح او در آن امر است.
آنچه پیش میآید به صلاح ماست
استاد ما، حاج شیخ علی اکبر برهان، میگفت که فرزند سه سالهای داشتم که از دنیا رفت. من خیلی ناراحت بودم تا اینکه یک شب در خواب دیدم فرزندم بزرگ شده و نا اهل است. همه میگفتند این پسر نااهل، فرزند شیخ علی اکبر برهان است و آبروی من را برده بود. از خواب که بیدار شدم، خدا را شکر کردم بر این پیشآمد. پس گرفتاریها به صلاح و خیر ماست.
یکی از اساتیدم میگفتند: اگر یک روز گفتی که من غصهای ندارم، بدان که اجلت نزدیک است. اگر میگویی دخترانم ازدواج کردهاند و پسرانم همسر اختیار کردهاند و بدهکاری اصلاً ندارم و… من اصلاً غصهای ندارم، بدان که امروز فردا میمیری. دنیا طوری است که هر کسی باید یک ناراحتی در زندگیاش داشته باشد. سید بن طاوس به فرزندش میگوید: پسرم خانه که میسازی، بگذار یک گوشهاش خرابه باشد.
فلسفه روزه، تقوی است
«وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِلتُّقَی» خدایا من را موفق به تقوی کن.
تقوی به معنی این است که اگر کسی از اعمال ما باخبر شود، طوری زندگی کرده باشیم که ناراحت نشویم و اصلاً فلسفه روزه هم تقوی است: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» این یک ماه، اوقات تمرین تقوی است.
«وَ صُحْبَةِ الْأَبْرَارِ» این مورد هم دعای مهمی است. «صحبة الابرار» یعنی خدایا مرا با خوبان همنشین کن؛ ابرار یعنی نیکان.
مراقب همنشین خود باشید
طلبهای بود که رفاقت خود را با دوستش به هم زد، به خاطر اینکه دید ایشان موقع ورود به مسجد اول با پای چپ وارد میشود. به او گفت شما اهل مراعات مستحبات و مکروهات نیستید!
در قدیم خیلی به این امور دقت داشتند و بنده یادم هست اگر کسی دنبال هم بحث میگشت، اگر آن طلبه اهل نماز شب نبود کسی با او مباحثه نمیکرد.
دوست خیلی مؤثر است، لذا مراقب همنشین خود باشید. من رمز موفقیتم، دوست خوب بود؛ از بچگی دوستهای خوب انتخاب میکردم. شما هم دقت کنید.
«بِعَوْنِکَ یَا قُرَّةَ عَیْنِ الْمَسَاکِین» خدایا به کمک و یاری خودت این چهار دعای من را مستجاب کن، ای کسی که روشنی چشم فقراء هستی.
چهار دعای استخراج شده: 1. از کثافات گناه پاکم کن. 2. صبر بر قضا و قدر الهی (مثل داغ اولاد) 3. به تقوی و پرهیزگاری موفقم کن 4. همنشینی با نیکان.