همه ما در طول زندگی خواستههای زیادی داریم، حال این خواسته و آرزو برای خودمان است و گاهی برای دیگران؛ دُعا، طلب و درخواست بندگان از خدا یا آنچه معبود میپندارند، برای رسیدن به خواستههاست. برای دانستن بهتر از شرایط استجابت دعا گفت و گوی ما را با حجت الاسلام والسلمین میثم شیرمحمدی بخوانید:
چه زمانی دعایمان برآورده می شود؟
یکسری اعمال ظاهری برای برآورده شدن حاجات وجود دارد که باید رعایت کنیم مثل زمان دعا، با وضو بودن و پاک بودن از گناهان همچنین در برخی روزها دعا بیشتر مستجاب میشود و یا در برخی کتب دینی آمده که دعا زیر باران برآورده میشود.
چرا برخی از دعاها برآورده نمیشوند؟
یکسری اعمال ما باطنی است و آن این است که ما گناه نکنیم علت اینکه بیشتر دعاهای ما مستجاب نمیشود گناه ما است، طبق آیه یازده سوره تغابن که خداوند میفرماید:مَا أَصَابَ مِنْ مُصِیبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ۗ وَمَنْ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ یَهْدِ قَلْبَهُ ۚ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ . (هیچ رنج و مصیبتی (به شما) نرسد مگر به فرمان خدا، و هر که به خدا ایمان آرد خدا دلش را (به مقام عالی رضا و تسلیم) هدایت کند و خدا به همه امور عالم داناست.
ما هر بدبختی و گرفتاری که داریم از اشتباه خودمان و گناه خودمان است، به عنوان مثال شخصی مال حرام میآورد آن مال حرام باعث میشود که دعای فرد مستجاب نشود و خودش هم اطلاعی ندارد، چون این بلا سر او آمده است. در دعای کمیل هم داریم که آمده اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَحْبِسُ الدُّعَاءَ:برخی از گناهان باعث میشود که دعای انسان حبس شود.
گاهی نیز برآورده نشدن حاجات ما مصلحت است یا اینکه هنوز وقت آن نرسیده، خداوند در این دنیا حاجت برخی را نمیدهد، چون مصلحت نبوده و در آخرت بهتر از آنچیزی که خواستهایم را به ما میدهد، بنابراین در روایت داریم خیلیها در روز قیامت وقتی جایگاه خودشان را میبیند که دعا کردند و به خواسته خود در دنیا نرسیدند از خداوند تقاضا میکنند که ایکاش تمام دعاهای من را در دنیا مستجاب نمیکردی، برخی خواستهها زمانش نرسیدهاست یعنی مقدمات آن فراهم شدند، ولی زمانش نرسیده و ما فکر میکنیم دعایمان مستجاب نمیشود.
روایتی وجود دارد که در مورد دعا کردن باشد؟
میگویند وقتی میخواهی دعا کنی قبلاز آن استغفار داشته باش تا گناهانت بخشیده شود یعنی گناهان خود را یاد بیاور و از خداوند طلب آمرزش کن و بعد یک صلوات بفرست و دعا کن و باز بعد از آن یک صلوات بفرستید که روایت داریم خداوند وقتی این ۲ صلوات را قبول میکند، دعای بین آن را هم قبول میکند.
روایت داریم ،شخصی به علامه امینی( ره )گفت:شنیدهایم که نزد آقا امیرالمؤمنین خیلی مقام دارید از خدا بخواه بچه من شفا پیدا کند علامه امینی مشرف میشود به خدمت امیرالمؤمنین و به امام علی علیهالسلام میگوید که اینها روی من خیلی حساب کردهاند که من خدمت شما آبرویی دارم، علامه میفرمایند که من ساعت تاریخ خواستهام از خدا برایئ شفای آن بچه را هم زدم که ساعت ۹ در حرم امام علی (ع) بود وقتی تاریخ را تطبیق میدهند میبینند که بچه آنها همان ساعت و همان تاریخ که علامه امینی مشرف میشود حرم امیرالمؤمنین شفا پیدا میکند و به پا میایستد ، گاهی برای برآورده شدن حاجات بهتر است به افرادی که در راه خدا پاک و خالص هستند برویم و از آنها التماس دعا بخواهیم.
دعا کردن چه تاثیری در سرنوشت افراد دارد؟ آیا سرنوشت و تقدیر افراد با دعا کردن تغییر میکند؟
در مورد دعا روایتهای زیادی داریم یکی از این روایتها که خیلی مهم و کلیدی است این روایت است که "الدعا مخ العباده،یعنی دعا مغز عبادت است یعنی انسان اگر مغزش نباشد هیچ کاری از او ساخته نیست هیچ فرمانی نمیتواند بر اعضای بدنش بگیرد و همه وجود انسان به مغز اوست بنابراین وقتی فرمایش میکنند دعا مغز عبادت است یعنی شاکله اصلی عبادت دعا کردن است.
دعا خیلی از موانع را برطرف میکند و باعث میشود که مشکلات از سر راه انسان برداشته شود البته مواردی نیز است که سرنوشت انسان است و ما یک قضا و یک قدر داریم دعا کردن خیلی از بلاها و مشکلات را از سر راه انسان برمیدارد لذا خداوند در سوره فرقان در آیه ۲۵ سوره فرقان میفرماید: ((قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ ۖ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزَامًا:بگو که اگر دعای شما (و ناله و زاری و توبه شما) نبود خدا به شما چه توجه و اعتنایی داشت؟ که شما کافران (آیات حق را) تکذیب کردید و به کیفر همیشگی آن گرفتار خواهید شد.))ای پیغمبر به بندهها بگو اگر دعای شما نبود خدا هیچ توجهی به شما نمیکرد لذا مشهود است که دعا خیلی در سرنوشت انسان اثر دارد، اما یک قضا و قدر حتمی وجود دارد که قضا و قدر که حتمی است جابجا نمیشود، اما ممکن است انسان بر اثر گناهی تصادف کند یا اتفاق ناگواری برای او بیفتد قطعا اگر استغفار کند این اتفاق و بلا که به وسیله گناه برای او ایجادشده برطرف میشود؛ بنابراین صلوات، استغفار و توبه خیلی در سرنوشت افراد تاثیر دارد که انسان بتواند نجات پیدا کند.
نذر کردن چه تاثیری در برآورده شدن حاجات دارد؟
نذر کردن نیز یک نیت است وقتی انسان نذر میکند نیت میکند اگر حاجتش برآورده شود به ۱۰۰ فقیر بهعنوان مثال کمک مالی کند همینکه آدم نیت میکند و نذر میکند یعنی نذر یعنی عهدی کردند و عهدی را با خدا بستند قطعا وقتی خداوند ببیند که نیت آنقدر صاف و سادهای است و سالم است و خیریت در آن است قطعاً حجت انسان را برآورده به خیر میکند.
قطعا وقتی ما نذر و عهدی را با خداوند میبندیم، خداوند از دلها خبر دارد وقتی ما نیت خیر میکنیم و آن حاجت هم خیر است قطعا ما برای رسیدن به حاجت مان جلو میافتیم گاهی به عنوان مثال نذر سفره حضرت امالبنین یا امام جواد را میکنیم ما شیعیان بر این اعتقاد هستیم که باید وسیلهای برای رسیدن به خدا داشتهباشیم همین ائمه و امامزادگان و معصومین او همین نذر کردن هاست که باعث میشود وقتی نذر میکنیم آنها نزد خداوند آبرو دارند و پیش خداوند آبرومندند لذا آنها از خدا میخواهند و خداوند به واسطه حضرات معصومین و امامزادهها در هر نیت خیری که هست حاجت انسان را برآورده میکند.