منطقه حفاظت شده کبیر کوه وسعتی 2هزار کیلومتری دارد که در ضلع جنوبی دره شهر و بدره واقع شده است.
از پستانداران حائز اهمیت این منطقه می توان به پلنگ ایرانی ، خرس قهوه ای ، روباه، گربه وحشی، کفتار، گراز، کله بز ، قوچ و میش اشاره کرد.
همچنین انواع پرنده گان شکاری از راسته شاهین سانان ،انواع عقاب ها، دلیجه، کورکور و کلکسیونی از گنجشک سانان ، کبک و تیهو در این منطقه زیست می کنند.
افعی دم عنکبوتی گونه منحصر به فرد استان ایلام است و مارهای جعفری و تیرمار، و انواع مارمولک ها نیز جزء ساکنین این منطقه می باشند.
اما مهمترین گونه در حال انقراض پلنگ ایرانی است.
رئیس اداره محیط زیست دره شهر درباره وجود پلنگ ایرانی در این منطقه، گفت: از سال 1391 در سطح استان جهت اثبات حضور پلنگ ایرانی در مناطق حفا ظت شده اقدام به نصب دوربین های تله ای نمودیم که موفق شدیم در شهرستان دره شهر حضور پلنگ ایرانی را در دو مرحله بوسیله ی این دوربین ها ثبت نماییم.
احمد ایمانی بیان کرد: از لحاظ آماری تعداد دقیق این پلنگ در منطقه برای ما روشن نشده اما با توجه به آنچه که دوربین ها ثبت کرده اند می توان گفت حضور پلنگ ایرانی نسبت به کل کشور آمار قابل قبولی است.
ایمانی اظهار داشت: اندازه‌ها و رنگ پوشش بدن در مناطق مختلف در گستره پراکنش پلنگ در ایران، تفاوت قابل توجهی با یکدیگر دارند. به طور کلی طول بدن پلنگ‌های بالغ به ۱۶۰ و گاهی تا ۱۸۰ سانتی‌متر می‌رسد و طول دم آنها ۱۱۰ سانتی‌متر است. وزن این پلنگ بعضا تا ۹۰ کیلوگرم و ارتفاع آن تا شانه به ۷۵ سانتی‌متر می‌رسد.
پلنگ غذای خود را از طریق شکارهایی نظیر موش، خرگوش ، روباه و شغال در کنار انواع پرندگان و خزندگان تامین می نماید.
وی ادامه داد: برای حمایت از پلنگ ایرانی کارگاه های آموزشی در سکونت گاه ها و روستاه های داخل و حاشیه ی مناطق حفاظت شده کبیرکوه برگزار می شود تا موضوع اهمیت حیات وحش، منابع آبی و گونه های گیاهی را برای مردم و عشایر آموزش داده شود.
محیط بان پیشکسوت اداره حفظ محیط زیست دره شهر نیز درباره حمایت از این گونه بیان کرد: به منظور جلوگیری از تخلفات شکار و صید و ایجاد امنیت غذایی و زیست محیطی برای این گونه با ارزش که در هرم زنجیره غذایی قرار دارد محیط بانان گشت و کنترلی مستمر در این منطقه حفاظت شده دارند.
شمس الدین درویشی افزود: برای هر 6 هزار هکتار یک نفر محیط بان باید حضور داشته باشد در صورتی که در ایران برای هر 10هزار هکتار یک نفر محیط بان وجود دارد و این نسبت در شهرستان دره شهر نسبت به کل کشور کمتر است.
شمس الدینی گفت: در حال حاضر نیز منطقه حفاظت شده که زیر نظر اداره محیط زیست دره شهر است فقط 3 محیط بان دارد.
وی عوامل تهدید کننده این پلنگ را این گونه برشمرد :خشکسالی، پدیده ریزگردها، تخریب زیستگاه هاو حضور عشایر و دامداران در این منطقه از مهمترین عوامل تهدید کننده پلنگ ایرانی است.
این محیط بان پیشکسوت اداره حفظ محیط زیست شهرستان دره شهر کارگاه های آموزشی را بسیار موثر دانست و تصریح کرد: تاثیر کارگاه های آموزشی بسیار قابل قبول است به طوری که مردم با دیدن شکارچیان و صیادان غیرمجاز با اداره حفظ محیط زیست شهرستان دره شهر تماس می گیرند و موضوع را اعلام می نمایند، همچنین گونه های جانوری که بر اثر شکار یا بیماری آسیب دیده اند را به اداره آورده تا عملیات تیمار از طریق تیم دامپزشکی انجام شود.
وی اظهار داشت: در سنوات گذشته در پی گزارش عشایر منطقه حفاظت شده کبیر کوه مبنی بر گیر افتادن دست یک قلاده خرس قهوه ای در لابلای صخره ها و عدم توانایی آزاد نمودن خود، بلافاصله با همکاری کارشناسان و استفاده از اسلحه بیهوشی توانستیم خرس مذکور را پس از بیهوشی و پانسمان طبیعت در رها کنیم.
لازم به ذکر است این خرس با خوردن انواع میوه ها ی درختان و با دفن آنها در نقاط مختلف باعث رشد و پراکنده شدن گونه های گیاهی در سطح منطقه می شود.
در پایان شمس الدین درویشی، محیط بان پیشکسوت اداره حفظ محیط زیست دره شهر گفت: با توجه به اصل 50قانون اساسی که حفاظت از محیط زیست را وظیفه همگانی عنوان می کند از مردم دره شهر خواهشمندیم در حفظ محیط زیست و حیات وحش مارا یاری نمایند و هرگونه تخلفات شکار و صید و سایر موارد را به تلفن 08435222636 اداره محیط زیست شهرستان اعلام نمایند.
وی ادامه داد: همچنین با توجه به پوشش گیاهی و تراکم آن در منطقه از مردم می خواهیم که هنگام مراجعه به طبیعت بالاخص مناطق جنگلی حتی المقدور از روشن نمودن آتش خودداری کنند و در صورت استفاده از آتش در پایان از خاموش بودن آن اطمینان حاصل نمایند.
استان ایلام با شرایط طبیعی و کوهستانی که دارد گونه های جانوری و گیاهی زیادی را در دل طبیعت خود جای داده است، امید است مسئولان با دقت ونظارت بیشتر به استمرار حیات این گونه ها کمک نمایند.
مردم نیز در این راستا دوشادوش مسئولان امانت دار خوبی برای این نعمت الهی باشند تا چرخه طبیعت که انسان نیز جزئی از آن است به زیبایی بچرخد و زندگی ما انسان ها با نابودی تدریجی طبیعت مختل نگردد.
