گروه اجتماعی – دکتر علی اصغر مهاجری با بیان این مطلب اظهار کرد: بنابراین خودکشی پدیده ای پیچیده بوده و دارای لایه های پنهان است و از عوامل مختلف نشات می گیرد و هم مقوله ای بین رشته ای بوده و مختصصان مختلف می توانند در مورد آن اظهار نظر کنند.
به گزارش افکارنیوز، وی تصریح کرد: پدیده خودکشی هم به سبب دلایل و اینکه چه شرایط اجتماعی موجب می شود تا کنشگران دست به این کار بزنند و هم شیوه ها و مدل های آن و هم کارکردها و تاثیرات خودکشی قابل بررسی است.
این استاد دانشگاه افزود: در بررسی این پدیده نمی توان بدون ارجاع دادن آن به متن اجتماع و فرهنگ موارد را موشکافی کرد در این صورت باید ساختار اجتماعی به خوبی شناخته شود تا بتوانیم و بدانیم و بشکافیم و بشناسیم.
وی ادامه داد: باید پذیرفت در خودکشی های اتفاق افتاده در ایران میزان انسجام اجتماعی کمتر وجود دارد متاسفانه درچند سال گذشته سکانداران فرهنگی نتوانسته اند برنامه ریزی مناسبی بکنند در نتیجه کارکردهای خود را از دست داده و سبب شده اند تا اکنون در جامعه میزان ارتباطات عاطفی و همبستگی اجتماعی بین افراد مختلف به کمترین میزان خود برسد در این شرایط افراد در معرض خطر وقتی شاهد از بین رفتن همبستگی اجتماعی می شوند، به سمت خودکشی گرایش پیدا می کنند.
وی بیان کرد: بین گروه های اجتماعی متولد دهه های 70 و 80 میزان روابط و همکاری بین گروهی بسیار کاهش یافته و این افراد دارای روابط پویا با خانواده نیستند بنابراین این شرایط سبب می شود تا همبستگی اجتماعی در جامعه کاهش یافته در نتیجه نوجوانان و جوانان به دلیل در انزوا قرار گفتن به سمت خودکشی سوق پیدا کنند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی گفت: از حدود 10-12 سال پیش زوال سرمایه های اجتماعی در کشور آغاز شده اما متاسفانه مسوولان به آن بی توجه بوده اند زیرا آثار این پدیده دیر هنگام عیان می شود در حالی که هنگام زوال و فرسایش سرمایه های اجتماعی ، روابط اجتماعی پویا و مشارکت توام با انگیزش و ... کاهش چشمگیری می یابد و اعتماد بین افراد مختلف جامعه کم رنگ می شود.
وی بیان کرد: با زوال سرمایه های اجتماعی، همبستگی افراد جامعه کمتر شده و برخ یاز افراد به ویژه در سنین حساس در معرض گرایش به سمت خودکشی قرار می گیرند بنابراین در چنین شرایطی نه تنها افرادی به به سمت خودکشی تمایل می یابند بلکه تمام جامعه و مسوولان و ... از آسیب های اجتماعی این پدیده در امان نباشند.
وی خاطر نشان کرد: تک تک افراد جامعه با مقادیر متفاوت در معرض گرایش به خودکشی قرار داریم و زمانی که بستر مناسب فراهم شود، افراد این میل را عملی می کنند در مقابل هنگامی که افراد به امکانات مناسب و کافی اجتماعی ، شغل مناسب، دستمزد و ... دست می یابند به همان میزان از خودکشی دور می شوند.
مهاجری گفت: گروه های سنی نوجوان و جوان بیش از سایر گروه ها در معرض خطر قرار دارند زیرا آسیب پذیرتر هستند این نسل در اصل از سوی جامعه و خانواده رها شده و متاسفانه جامعه، نظام رسانه ای، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، گروه های آموزشی مانند آموزش و پرورش، حوزه های علمیه و ... فاقد برنامه های مدون برای آنها هستند.
وی اظهار کرد: متاسفانه گروه های مختلف مدیریت و مسوولان صلاحیت کافی برای برنامه ریزی این گروه های حساس سنی نداشته و در مقابل رسانه ملی، خانواده ها، دولت، آموزش و پرورش و ... نیز اهتمامی برای برنامه ریزی ندارند.
وی گفت: بر اساس فرمایشات رهبری در برنامه ریزی فرهنگی برای گروه های سنی نوجوان و جوان شاهد ولنگاری بوده و هیچ گونه شایستگی برای این مهم از سوی مسوولان مشاهده نمی شود متاسفانه به هیچ یک از نیازهای این نسل توجه نشده و نتوانسته ایم پاسخی به آنها دهیم در کنار این موارد هیچ گونه آموزشی نیز به والدین در برخورد با نوجوانان و جوانان و خواسته های آنها نداده این بنابراین طبیعی است این نسل به سمت انزوا برود.
مهاجری خاطر نشان کرد: دولت در 10سال گذشته به دلیل مسائل و اشتباهات متعدد قادر نبوده برنامه ریزی برای حوزه اشتغال، رفاه، تفریحات سالم و ... انجام دهد و در کنار آنها هیچ گونه شایستگی و صلاحت برنامه ریزی برای نسل جوان و نوجوان مشاهده نمی شود.
وی تاکید کرد: گویا هیچ دغدغه ای برای این نسل احساس نمی شود و در کنار آن مسوولان اهتمام و جدیتی برای حل مشکلات و مسائل این قشر احساس نمی کنند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: آسیب های اجتماعی مختلفی ما را فراگرفته اند و در این بین شاهد کاهش آستانه تحمل نوجوانان و جوانان هستیم در حالی که نظام آموزشی به مهم اهمیت نمی دهد و دانش آموزان شیوه فکر کردن و طرح مساله و مشکلات را نمی آموزند در نتیجه روابط اجتماعی پویا با گروه های دیگر برقرار نکرده و در فعالیت های اجتماعی مشارکت نکرده و از دیگران برای حل مسائل و مشکلات کمک نمی گیرند.
وی ادامه داد: در اصل ریسمان های ارتباطی جوانان و نوجوانان را با دیگر اقشار جامعه قطع کرده ایم و وقتی فردی دچار مشکل می شود و آستانه تحملش نیز پایین آمده و قادر به طرح و حل مساله نیست و ظرفیت اجتماعی برای حل مشکل ندارد در نتیجه به انزوا می رود و به سمت خودکشی گرایش می یابد.
وی توضیح داد: متاسفانه پس از مدتی خودکشی کننده ها تبدیل به گروه مرجع بین گروه های خاص سنی یا جنسی می شوند برای نمونه در دهه 60 خودسوزی چند دختر در برخی استان ها تبدیل به الگو و مد در بین دختران شد تا از این راه اقدام به خودکشی کنند ، اکنون متخصصان باید بررسی کنند چرا نوجوانان برای خودکشی مدارس را و جوانان پریدن از پل ها و ... در خودکشی خیابانی را برمی گزینند.
وی گفت: خودکشی در نزد نوجوانان و به ویژه دختران و زنان بیشتر نشانه بیان اعتراض است که نشان دهند ما دیده نمی شویم ما را ببینید و درک کنید زیرا ما مشکل داریم.
وی افزود: خودکشی دانش آموزان نشان دهنده پایین آمدن آستانه تحمل آنها و ناتوانی در برابر بیان مشکلات و حل مسائل بوده و این مساله نیازمند پژوهش های خاص است.
وی تاکید کرد: نباید به این خودکشی ها بی توجهی شود زیرا پیامد آن پس از مدتی می توان بسیار وخیم باشد، افزایش خودکشی نشان دهنده وجود مشکل در جامعه است بنابراین مسوولان فرهنگی و اجتماعی باید هرچه سریعتر نسبت به حل مشکلات اقدام کنند.
این جامعه شناس درباره نقش آموزش و پرورش در کاهش آمار گرایش دانش آموزان به خودکشی اظهار کرد: آموزش و پرورش به اندازه فقر مادی با فقر فرهنگی و آموزشی مواجه است.
وی گفت: اگر بخواهیم نسل آینده مشکل دار تربیت کنیم بهتر است آن را به دست آموزش و پرورش بسپاریم زیرا اخبار چند سال گذشته مانند آزار جنسی، روحی و فیزیکی کودکان، فیلم های حاوی خشونت معلمان و ... نشان دهنده وضعیت نامناسب سیستم آموزشی کشور است.
مهاجری عنوان کرد: دانش آموزان نه بر اساس شیوه های آموزشی مناسب آموزش می بینند نه بر اساس استانداردهای لازم پرورش می یابند این سیستم مشکلات فراوانی دارد که باید حل شود.
وی بیان کرد: در سیستم آموزشی کشور تنها بر حافظه محوری و قبولی در کنکور تاکید می شود و سایر جنبه های آموزشی و پرورشی اهمیتی ندارند.
وی اظهار کرد: در این سیستم دانش آموزان احساس برابری نمی کنند زیرا دانش آموزان مدارس خصوصی و غیر انتفاعی امکانات فراوان در اختیار دارند در حالی که دانش آموزان مدارس دولتی شهری و روستایی فاقد امکانات اولیه هستند این مسائل سبب می شود تا دانش آموزان احساس یاس کنند و در کنار آن مسائل اجتماعی بر سرشان سنگینی کرده و پس مدتی خودکشی را بر ادامه زندگی برمی گزینند.
