اولین دوره مراسم تجلیل از افتخارآفرینان سینمای ایران در عرصه بین‌المللی به‌عنوان یکی از بخش‌های جنبی سی‌وهشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، جمعه ۲۱ شهریورماه همزمان با « روز ملی سینما » در باغ هنر برگزار شد.
اخبار فرهنگ و هنر - این مراسم که به دلیل شرایط کرونایی در غیاب اصحاب رسانه، به‌صورت زنده از طریق بسترهای ارتباطی آنلاین جشنواره جهانی پخش شد.
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیروز حناچی شهردار تهران، حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی، علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی، محمدمهدی طباطبایی‌نژاد معاون نظارت و ارزشیابی سازمان، مرضیه برومند، علی نصیریان، حامد بهداد ، فاطمه معتمدآریا، رضا میرکریمی، کمال تبریزی، غلامرضا موسوی، نرگس آبیار، محمدحسین قاسمی، سعید روستایی، نوید محمدزاده ، سروش صحت، حسام نواب‌صفوی و… از مدیران و سینماگران حاضر در این مراسم بودند.
این مراسم با نیم ساعت تأخیر و با قرائت قرآن مجید و دعای فرج رأس ساعت ۲۰:۳۰ به‌صورت رسمی آغاز شد.
بعد از پخش کلیپی به مناسبت ایام عزاداری اباعبدالله، امیر اسفندیاری به‌عنوان مجری مراسم پشت تریبون قرار گرفت.
چرا این آیین تجلیل برگزار می‌شود؟
اسفندیاری درباره دلایل برگزاری این رویداد توضیح داد: جای خالی چنین برنامه‌ای در جشنواره فجر همواره حس می‌شد و از مدت‌ها قبل به دنبال برگزاری چنین مراسم در جشنواره فجر بودیم. اولین دوره این برنامه قرار بود در آیین افتتاحیه جشنواره جهانی برگزار شود اما با شیوع ویروس کرونا خیلی از رویدادهای سینمایی در جهان لغو شد و جشنواره جهانی فجر هم برگزار نشد. قصد داشتیم با تأخیر جشنواره را برگزار کنیم اما با استمرار شرایط بحرانی باز هم شرایط مهیا نشد.
وی افزود: پس از بررسی‌هایی که داشتیم به این نتیجه رسیدیم همزمان با ۱۲۰ سالگی سینمای ایران در فضای باز و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌توان مراسم را برگزار کرد. این برنامه‌ای برای عرصه‌ای است که همواره مظلوم واقع شده است. سینمای ایران در سه دهه گذشته همواره در قله رویدادهای جهانی بوده اما همزمان مورد هجمه و انتقاد هم قرار داشته است. در مراسم‌هایی مانند اسکار و گلدن‌گلوب این درخشش را شاهد بودیم و خوشبختانه سینمای ایران همچنان پرافتخار به راهش ادامه می‌دهد.
اسفندیاری ادامه داد: همین امروز که این برنامه برگزار می‌شود، جشنواره ونیز در ایتالیا در حال برگزاری است و هم در بخش اصلی و هم در بخش‌های فرعی سینمای ایران نمایندگانی دارد و شما سخنان نمایندگان‌مان در نشست‌های خبری با محوریت تحریم و تولید مشترک را شنیدید، در کجا چنین ظرفیتی می‌توانست محقق شود. همه این افتخارات برای سینمای ایران است.
وی در پایان گفت: این مراسم کار مشترکی از جشنواره جهانی فجر و بنیاد فارابی است. از حمایت منطقه عباس‌آباد و خانه سینما که در این برنامه ما را همراهی کردند صمیمانه سپاسگزاری می‌کنیم.
در ادامه ویدئو کلیپی از بریده فیلم‌های تاریخ سینمای ایران به مناسبت ۱۲۰ سالگی سینمای ایران پخش شد.
با اعلام اسفندیاری سخنرانی محمدمهدی عسگرپور دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر به دلیل صرفه‌جویی در زمان‌بندی مراسم در راستای رعایت پروتکل‌های بهداشتی کنسل شد.
در ادامه پس از پخش کلیپ یادبود درگذشتگان سینمای ایران پیروز حناچی شهردار تهران در سخنانی ضمن خیرمقدم به حاضران وعده احداث کاخ اختصاصی جشنواره‌های سینمایی را خطاب به وزیر ارشاد و سینماگران حاضر در مراسم مطرح کرد.
تجلیل از داوران بین‌المللی سینمای ایران
در بخش بعدی کلیپی از سینماگرانی که به‌عنوان داور در رویدادهای بین‌المللی حضور داشته‌اند پخش شد. از میان سینماگران معرفی شده در این بخش تنها فاطمه معتمدآریا و سیدرضا میرکریمی در محل مراسم حضور داشتند که برای تجلیل روی صحنه حاضر شدند.
ویشکا آسایش ، رخشان بنی‌اعتماد، بهناز جعفری، پوران درخشنده و مجید مجیدی دیگر سینماگران تجلیل شده در این بخش بودند.
معتمدآریا در این بخش گفت: به همکارانم که بعد از ماه‌ها هم را می‌بینیم، سلام می‌کنیم.
وی در ادامه عنوان کرد: از اینکه بعد از سال‌ها از تلاش‌ها و جایگاه همکارانمان تجلیل می‌شود بسیار خوشحالم. از جناب شهردار و همکارانشان در بخش مدیریت شهری تشکر ویژه می‌کنم. ایشان بخشندگی بسیاری درباره فرهنگ و هنر این روزگار به ویژه سینما داشته‌اند. شهرداری مسئول اتفاقات یک شهر است و جدا از انتظارات شهروندان درباره سلامت شهر، سلامت روان مردم و شهروندان نیز بر عهده شهرداری است. این ارتباط نزدیک شهرداری با سینما، تئاتر و موسیقی بسیار مطلوب است و امیدوارم تا پیش از این همه چیز به پایان برسد، ما به نتایج مثبتی با شهرداری برسیم.
رضا میرکریمی هم با حضور روی سن در سخنانی توضیح داد: بعد از ماه‌ها خانه‌نشینی و قرنطینه احساس خوبی از دیدن دوستانم دارم. امیدوارم دوباره کسب و کار مردم رونق بگیرد و هیچ پدری دست خالی به خانه نرود. در کنار به سامان شدن زندگی مردم، سینما نیز به رونق گذشته خود بازگردد.
وی افزود: تحت تاثیر کلیپ رفتگان سینمای ایران قرار گرفتم و افسوس که نتوانستیم به دلیل کرونا در مراسم بزرگانی که به تازگی درگذشتند شان آنطور که شایسته است شرکت کنیم.
میرکریمی که چند سال دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر بوده است در پایان گفت: از آقای عسگرپور و تیم دوست داشتنی جشنواره جهانی فیلم فجر تشکر می‌کنم و حس خوب سال‌های قبل و همکاری‌ام با این رویداد برایم زنده شد.
فیلم‌های موردتقدیر چگونه انتخاب شدند؟
اسفندیاری پیش از معرفی دیگر سینماگران تقدیرشده در این مراسم به ارائه توضیحاتی درباره روند انتخاب این فیلم‌ها پرداخت و گفت: یک شورای بین‌المللی وجود دارد که آن شورا با خرد جمعی یک تعداد جشنواره مهم را انتخاب کردند البته نگاهی به جشنواره‌های منطقه‌ای هم داشتند. این موضوع در سایت سازمان سینمایی موجود است و ما بر همین اساس فیلم‌هایی را که در سال ۲۰۱۹ افتخار کسب کردند، انتخاب کردیم. بدیهی است که این جشنواره‌ها هر سال تغییر می‌کنند مثلاً جشنواره مونترال تغییراتی کرده است، پیش از این بسیاری از فیلم‌ها از همین جشنواره به اسکار راه می‌یافتند حالا دو سه سالی است که جشنواره برگزار نمی‌شود طبیعتاً هر ساله این فهرست سازمان سینمایی باید بررسی و به روز شود.
احمد مسجد جامعی، غلامرضا موسوی و هارون یشایایی برای بخش دوم تقدیرها روی صحنه حاضر شدند.
رضا جمالی کارگردان فیلم «پیرمردها نمی‌میرند» و پویا بادکوبه برای فیلم «درساژ» به دلیل افتخارات بین‌المللی آثارشان در این بخش تجلیل شدند.
سپس احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران در سخنانی کوتاه با ذکر یادی از زنده‌یاد شهریار عدل از لزوم توجه به سرمایه‌های فرهنگی و هنری شهر گفت.
جمشید و نوید محمودی کارگردان و تهیه کننده فیلم «رونا؛ مادر عظیم» در ادامه مراسم تجلیل از افتخار آفرینان سینمای ایران روی سن رفتند. برادران محمودی به دلیل دریافت جایزه فرهنگی یونسکو در جشنواره آسیا پاسفیک استرالیا تجلیل شدند.
در ادامه از مهناز محمدی کارگردان «پسر مادر» که برنده جایزه ویژه هیات داوران در جشنواره رم شده است، تجلیل شد.
وی در سخنانی گفت: من بیشتر از اینکه تشویق بشوم توبیخ شده‌ام؛ در اصل باید سال آینده از زندان آزاد می‌شدم و اگر اینجا هستم به دلیل لطف و پیگیری حبیب احمدزاده و پرویز پرستویی است که باعث شدند من آزاد شوم.
این بانوی فیلمساز بیان کرد: ۱۸ سال پیش فیلم اولم را ساختم این فاصله نشان تبعیض است. اگر اجازه بدهند تعداد زیادی آثار از سوی زنان ساخته می‌شود، انگار باید مثل اسکار سهمیه‌ای برای حضور زنان در عرصه فیلمسازی بگذارند تا حق زنان فیلمساز ادا شود.
جایزه بعدی به فیلم سینمایی «سال دوم دانشکده من» ساخته رسول صدرعاملی اختصاص یافت. سها نیاستی بازیگر این فیلم برای دریافت جایزه روی سن رفت و بیان کرد: این جوایز به من کمک می‌کند در این مسیر تازه با اعتماد به نفس بیشتری قدم بردارم. نشد که در مسکو حضور داشته باشم اما می‌خواهم امشب جایزه ام را به مادرم تقدیم کنم.
وی جایزه سیلور سن جرج را از جشنواره فیلم مسکو دریافت کرده بود.
سپس اسفندیاری بیان کرد: سینماگران در زمان کرونا بیکار نبودند. مثلاً مرضیه برومند یکی از آنهاست که پویشی برای قدردانی از کادر درمان راه انداخت، از مرضیه برومند خواهش می‌کنم تشریف بیاورد و اجرای مراسم را به ایشان می‌سپارم.
تجلیل از مدافعان سلامت
بخش بعدی مراسم تقدیر از «مدافعان سلامت» بود که با اجرای مرضیه برومند برگزار شد.
برومند در این بخش از علی نصیریان، علی ماهر معاون برنامه ریزی ستاد فرماندهی عملیات مدیریت بیماری کرونا در تهران، علیرضا تابش، محمدعلی نجفی مدیرعامل جدید خانه سینما، عباس حیدری رییس منطقه فرهنگی گردشگری عباس آباد، حامد بهداد و نرگس آبیار دعوت به حضور روی سن کرد.
سپس از زهرا کاظمیان و حسین میرزایی مدافعان سلامت و محمد بگی بهیار بیمارستان بهارلو تجلیل شد.
نرجس خانعلی‌زاده اولین شهید سلامت دیگر چهره تجلیل‌شده در این بخش بود که در غیاب خانواده‌اش صورت گرفت.
گرت محمودی از هموطنان مسیحی در بخش مدافعان سلامت و دکتر مصطفی جلالی فخر از خانواده سینما نیز برای فعالیت در حوزه مبارزه با کرونا تجلیل شدند.
در پایان این بخش همه مدافعان سلامت عکسی یادگاری ثبت کردند.
برومند در پایان این بخش برای محمدرضا شجریان هنرمند پیشکسوت حوزه موسیقی آرزوی سلامت کرد.
بخش دوم تجلیل از افتخارآفرینان سینمای ایران
در بخش دوم تجلیل از سینماگران برگزیده در رویدادهای جهانی همایون غنی‌زاده برای «مسخره‌باز»، علی مصفا و سروش صحت برای «جهان با من برقص»، نرگس آبیار برای «شبی که ما کامل شد» تجلیل شدند.
در ادامه با همراهی وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی از نوید محمدزاده برای بازی در فیلم «متری شیش و نیم» تجلیل شد.
محمدزاده در این بخش گفت: خوشحالم که عضو کوچکی از سینمای ایران هستم. حتی آنها که سینما را دوست ندارند می‌دانند هر بار که در رویدادهای جهانی برگزیده می‌شویم نام ایران را بالا می‌بریم. ما نمایندگان فرهنگی ایران در عرصه‌های جهانی هستیم.
سعید روستایی هم برای کارگردانی «متری شیش و نیم» تجلیل شد. روستایی در این بخش متنی که از پیش آماده کرده بود را خواند. در این متن آمده بود: موفقیت سینمای ایران در جشنواره‌های بین‌المللی نشانه آشکاری از این است که سینماگران ایرانی توانسته‌اند صحبت به زبان تصویر متحرک را بیاموزند. امروز سینما جزوی از فرهنگ است و فرهنگ جهانی سینما، بدون سینمای ایران چیزی کم دارد. کم نیستند ملت‌هایی که هنوز زبان سینما را نیاموخته‌اند و حضور نادرشان گذرا و بی تداوم است. با این حال تنها معیار ما برای اشاره به سینمای ایران حضور آن در جشنواره‌های جهانی نیست. جشنواره‌های جهانی اگر سال‌ها میزبان آثار بزرگانی چون کیارستمی و فرهادی بوده‌اند دیرزمانی هم بی نصیب از آثار ارزشمند ناموری چون بهرام بیضایی بوده‌اند.
حامد بهداد به خاطر دریافت جایزه جهانی به دلیل بازی در فیلم «قصر شیرین» تجلیل شد. رضا میرکریمی هم به دلیل جایزه کارگردانی همین فیلم مورد تجلیل قرار گرفت و اعلام شد که این کارگردان تنها برای «قصر شیرین» تاکنون ۲۰ جایزه جهانی دریافت کرده است.
وزیر ارشاد: دیپلماسی سینما، بی‌مزد و کم‌هزینه اما پرزحمت بوده است
در بخش پایانی این مراسم سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی گفت: سینمای ایران ۱۲۰ ساله شد و ویژگی این سینما مثل هر موضوع دیگری که با ایران تماس می‌گیرد این است که طعم ایرانی دارد. سینمای ایران یک سینمای ایرانی با تمام وجود است. اگر ما در سنت یونانی زبان صریح و شفاف را به‌عنوان زبان ارتباط می‌شناسیم، زبان ایرانی زبانی چندلایه است که وقتی به سینما هم می‌رسد فیلم‌های ما را از جنس شعر و ادبیات می‌کند. این تبدیل به ویژگی سینمای ناب ما شده است.
وی افزود: دیپلماسی فرهنگی ما از طریق سینما، یکی از قوی‌تری حوزه‌های دیپلماسی است. دیپلماسی بی‌مزد و کم‌هزینه اما با زحمت برای سینماگران. در کمتر حوزه‌ای ما توانسته‌ایم چنین دیپلماسی فعالی را شکل داده باشیم. این رویداد کمی دیر صورت گرفت و باید قدردان زحمات دوستانی که امکان این مراسم را فراهم آوردند باشیم.
صالحی در پایان تأکید کرد: امشب تنها بخشی از کارنامه سینمای ایران در این حوزه دیده شد اما از همه آنها که تلاش کرده‌اند نام ایران را در جهان پرآوازه کنند سپاسگزاری می‌کنم.
این مراسم در ساعت ۲۲:۳۰ به پایان رسید.
