از کپی برنامه‌های افطار از روی «ماه عسل» تا ماجرای تاخت و تاز اسپانسرها در ساخت برنامه‌های تولیدی تلویزیون. اینها بهانه‌هایی بودند برای گفت‌وگو با حبیب میدانچی، کارشناس برنامه‌های پزشکی تلویزیون که این روزها سرپرست گروه اجتماعی و مدیر طرح و برنامه شبکه ۲ سیماست. این شبکه که معمولا با فاصله‌ای دورتر از حاشیه‌های معمول تلویزیون کارش را ادامه می‌دهد، این روزها به واسطه بخش مناجات‌خوانی جنجالی مداح معروف و گاف مجری برنامه صبحگاهی این شبکه در نشناختن نجف دریابندری، اندکی با حاشیه همراه شده است. این مسائل در کنار کنداکتور پر و پیمان شبکه دو با برنامه‌های اجتماعی «در انتهای الوند»، «بچه‌محل»، «مکث»، «با هم برای هم» و «شبگرد» موضوعاتی بودند که برای آنها هم‌صحبت شدیم با میدانچی درباره آنچه در ساختمان انتهای الوند می‌گذرد.
این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
اخبار فرهنگ و هنر - شبکه دو برای ماه رمضان امسال دست پُری داشت و با برنامه‌هایی به استقبال این ماه آمد که هم تعدد داشت و هم تنوع، اما در این بین به جز برنامه‌ای مثل «بچه‌محل» (عمو پورنگ) که مخاطب سنتی خود را دارد، برنامه‌هایی مثل «شبگرد» و «مکث» که در گروه شما تولید شدند نیز موفق به جذب مخاطب شده‌اند؛ لطفا کمی درباره این برنامه‌ها توضیح بدهید.
بله. همینطور است. امسال در ماه مبارک رمضان برنامه‌های متفاوتی داشتیم. از همان ابتدای صبح برنامه «در انتهای الوند» را دنبال کردیم که در ماه رمضان هم به رسالت امیدآفرینی خود پرقدرت ادامه می‌دهد و در آن موضوعات روز را دنبال می‌کنیم تا ساعات پایانی شب و برنامه «شبگرد» که به امید می‌پردازیم، کنداکتور پُر و پیمانی داریم و برنامه‌های مختلف گروه‌های برنامه‌ساز شبکه آن را متنوع و رنگین کرده. گروه اجتماعی هم به سهم خود با برنامه‌های «با هم برای هم» که به موضوعات سلامت روح و روان جامعه و همچنین تغذیه سالم در ماه مبارک می‌پردازد، « بچه محل » که باکسی شاد و فرهنگساز در حفاظت از محیط زیست است، برنامه «مکث» که با رویکردی جدید به روایت قصه زندگی افراد می‌پردازد و در نهایت «شبگرد» را برای ماه مبارک رمضان تدارک دیده .
چیزی که اخیرا بسیار در تلویزیون رواج پیدا کرده حضور اسپانسرها و البته لزوم حضور آنها برای ساخت برنامه‌های تلویزیونی است. انگار بدون اسپانسر هیچ برنامه‌ای در تلویزیون امکان ساخت ندارد.
این‌طور نیست، غالب برنامه‌های رمضانی ما اسپانسر ندارند. تهیه‌کننده‌ها سعی کردند با کمترین هزینه، بتوانند نقطه نظرات اصیل رسانه را در محتوا پیگیر باشند و با دستمزدهای حداقلی و رعایت شرایط اقتصاد مقاومتی و کم کردن هزینه‌ها با بودجه خود شبکه دو برنامه‌هایشان را تولید کردند. آن هم امسال و با وجود شرایط سختی که شیوع کرونا در همه ابعاد به وجود آورده بود و این واقعا ارزشمند است.
این سیاست شبکه دو است؟
در بعضی برنامه‌ها هم از مشارکت استفاده می‌کنیم. برای مثال در ایام نوروز، با توجه به اینکه بحث کرونا هم مطرح بود، ۳۰شب برنامه «دونیمه ماه» را با مشارکت هلال احمر و شهرداری تهران داشتیم. الان هم «آدم‌های خوب شهر» که در گروه خانواده تهیه می‌شود با مشارکت کمیته امداد ساخته شده است. منتهی در بحث انتخاب مشارکت‌ها به ویژه در شبکه دو سعی کردیم با هوشمندی بیشتری عمل کنیم. یعنی اگر یک جایی صرفا با پرداخت هزینه ممکن بوده محتوای برنامه آسیب ببیند، کمااینکه برنامه در فشار اقتصادی نباشد، این را نپذیرفتیم. اما مثلا در «دو نیمه ماه» که در ایام نوروز بود و به هر حال هلال احمر با توجه به بیماری‌ای که همه‌گیر شده موضوعیت داشت و شهرداری تهران هم موضوعیت داشت درباره بحث ضدعفونی شهر و خدماتی که باید به مردم می‌دادند، از آنها استفاده کردیم ولی تلاشمان این است که از مشارکت‌های نابجا، نامتوازن و ناموزون استفاده نکنیم. اگر مشارکت‌هایی بخواهند به ما اضافه شوند که به محتوای برنامه‌های ما آسیب بزنند، ما ترجیح می‌دهیم این مشارکت را نداشته باشیم. اما در بعضی موارد مشارکت‌های خوبی جذب کردیم و تعامل خوبی هم با صاحبان سرمایه که علاقمند به کار با تلویزیون بودند شکل گرفت ولی در این مقطع چنین ضرورتی احساس نشد.
برای همین است که از سلبریتی‌ها به عنوان مجری استفاده نکردید؟
در شبکه دو اصلا اعتقادی به این موضوع وجود ندارد. نه آقای مهندس جلوه به عنوان یک فرد فرهنگی فرهیخته در حوزه رسانه چنین اعتقادی دارند که به بهای حضور یک سلبریتی اسبابی برای جلب مخاطب آنی و لحظه‌ای ایجاد کنیم و خدای نکرده به محتوای ما ضربه وارد شود، نه من به عنوان مدیر طرح و برنامه شبکه و در عین حال مدیر گروه اجتماعی چنین اعتقادی دارم. یعنی رفتار حاکم بر شبکه رفتار حاکم بر محتوا، فرم، عقلانیت و در عین حال استفاده به جا از مشارکت‌های متناسب با محتوای برنامه است.
برنامه «مکث» با همین تیم سال گذشته روی آنتن شبکه نسیم بود و امسال به شبکه دو آمد. این برنامه و کلا برنامه‌های باکس افطار سال‌هاست به «ماه عسل» شباهت زیادی دارند.
موضوع « مکث » و آنتن قبل از افطار، موضوعات معنوی و عمیق و سختی‌ها و مشکلاتی است که افراد در زندگی داشتند و از آنها گذشتند. درست است که خانم نوابی‌نژاد سال‌های گذشته در گروه «ماه عسل» بودند و به همراه آقای فرحانی تهیه‌کننده، سابقه خوبی هم با «هزار داستان» شبکه نسیم دارند اما رویکرد «مکث» متفاوت است با برنامه‌هایی که قبلا این دوستان داشتند. اصل برنامه که بر مبنای روایت یک قصه است شاید ساختاری باشد که در برنامه‌های دیگر مشاهده می‌کنید اما تفاوتی که برنامه در شبکه دو کرده بیشتر از نظر موضوعات انتخابی است ونه ساختار، موضوع اصلی این است که به امید و به مفهوم توکل بپردازیم و این به شدت مورد توجه بوده. یعنی تلاش ما این بوده که در «مکث» به داستان‌هایی بپردازیم که یک بازدهی امیدآفرینانه از مفاهیمی مثل حس توکل، تلاش، اعتقاد داشتن و ... باشد. به هر حال ما در جهان هستی رها نشدیم وبا توکل است که از مصائب زندگی نجات پیدا می‌کنیم و چه مفهومی از این بهتر برای ساعات پیش از افطار که روزه‌داران همه دل‌هایشان متوجه معنویتی عمیق است.
گفته شده بود که قرار است عموپورنگ سریال بسازد. «بچه محل» همان سریال است؟
«بچه‌محل» در حقیقت یک «سریال-شو» است. قسمت شوی برنامه که باید با حضور بچه‌ها در آمفی تئاتری که در حاشیه لوکیشن سریال هست برگزار شود، به خاطر موضوع کرونا حذف شده بعد از اینکه ایام کرونا تمام شود از آن آمفی‌تئاتر هم برای حضور بچه‌ها و همراهی‌شان با عموپورنگ استفاده خواهد شد. الان اما به سبب محدودیت‌های دوران کرونا بیشتر روی بخش سریال و قصه‌پردازی کار شد.
شبکه دو سال‌ها پیش باکس‌های پررنگ برنامه کودک داشت اما الان خیلی محدود شده. این دلیل خاصی دارد؟
ما قبل از ماه رمضان یک باکس ویژه کودک بین ساعت ۹ونیم تا ده ونیم داشتیم و یک باکس مستقل ساعت سه تا چهار عصر داریم که همین الان هم بعدازظهرها «دهکده بچه‌ها» را گروه کودک دارد. اما باکس صبحگاهی به علت ماه رمضان حذف شده و بلافاصله پس از ماه مبارک رمضان با مجموعه متنوع برنامه کودک و خردسال به کنداکتور برمی‌گردد.
بعضی برنامه‌سازهای قدیمی در مصاحبه‌های مختلف درباره این صحبت کردند که ما هر طرحی که می‌بریم چون اسپانسر نداریم اجازه کار نمی‌دهند و درحقیقت فراموش شدیم.
اگر محتوا و فرم خوبی باشد حتما در دفتر طرح و برنامه بررسی می‌شود. هر طرحی که قابلیت ساختن و پرداخت محتوایی و فرمی داشته باشد و برای مخاطب جذاب باشد، حتما به آن خواهیم پرداخت. گروه کودک هم مصرانه و به جد پیگیر هستند و اگر طرحی باشد حتما مدیر این گروه سرکار خانم آذرهوش هم استقبال می‌کنند.
در روزهای اخیر بخش مناجات‌خوانی شبکه دو دچار حاشیه شد و در نهایت مجبور شدید برنامه را ضبطی پخش کنید.
ما دهه اول ماه مبارک را به صورت زنده پخش کردیم و دهه اخیر را به صورت ضبطی. سال‌های پیش هم مناجات به صورت ضبطی پخش می‌شده و این خیلی اتفاق خاصی نیست. با توجه به شرایطی که در جامعه وجود دارد و در ماه رمضان همه ما به خویشتن‌داری و آرامش بیشتر و تزکیه نفس توصیه شدیم و ان‌شالله همه این کار را می‌کنیم، آرزو و سعی همه ما در شبکه این است حالا که مردم از رفتن به تکایا و مساجد محروم هستند، بتوانیم این خلا را به سهم خودمان تا حدودی پر کرده باشیم و مردم بتوانند با تلویزیون فرایض خودشان را به جا بیاورند و به خصوص در ساعات پایانی شب از این مناجات‌خوانی‌ها بهره معنوی ببرند.
آقای سلوکی در برنامه «شبگرد» هم به عنوان مجری و هم تهیه‌کننده حضور دارند. «شبگرد» خیلی پر سروصدا نیست به نسبت تاک‌شوهای مشابه.
شخصیت آقای سلوکی و محتوایی که ایشان به شبکه ارائه کرده قرار نیست شبیه برنامه دیگری باشد. برنامه یک متد جدید در گفت‌وگو دارد. بحث ما با مخاطب خودمان به یک نقطه‌ای در «شبگرد» می‌رسد که باور آن محتوا درباره آینده و اتفاقات پیش رو است. شاید تم برنامه یک جاهایی درگیر گذشته یا حال شود، برای این است که گفت‌وگو دربیاید، در واقع در «شبگرد» مفهومی را دنبال می‌کنیم که جهان آینده از دید مهمانان برنامه که هر کدام صاحب یک موقعیتی در اجتماع هستند دیده می‌شود و شاید این بخش از گفت‌وگوی برنامه باید بیشتر مورد توجه باشد و بخش دیگر اینکه افراد به یک خودشناسی برمبنای باورهایی که دارند برسند. تست روانشناسی رنگ‌ها و کاری که در «شبگرد» می‌کنیم و بعد به خود مهمان نشانه‌هایی می‌دهیم از باورهایی که در ذهنش است و بعد حدس‌ها و گمان‌هایی که می‌شود با توجه به تحلیل رنگ‌ها و نمایه‌ها کرد، یک مقدار بیننده را به فکر فرو می‌برد که آن چیزی که ما امروز به آن فکر می‌کنیم و مکرر در باور خودمان دچار پرداخت موضوعی و مفهومی‌اش می‌کنیم، چیزی هست که در آینده احتمالا با یک ضریب بالا برایمان رخ می‌دهد و این مسوولیت ما را سخت‌تر می‌کند که در روزگار حال برای مفاهیمی قدم برداریم که در آینده انتظار تحققش را داریم. «شبگرد» یک هاردتاک تجربه شده نیست. یک مفهوم آینده‌پژوهی در آن مستتر است که به مروردر حال قوام یافتن است و به مرور مخاطب‌های ما عادت می‌کنند خودشان را در این فضای گفتگو قرار بدهند. محمد سلوکی آدم دانشگاهی و تحصیلکرده‌ای است که شخصیت متفاوت و آرام و موقری دارد و ما در شبکه دو احساسمان این است که او توان اینکه این گفتگو را به آن سمت هدایت کند دارد و تا اینجا هم به شدت بازخوردهای مطلوبی از مخاطب‌ها گرفتیم. مردم دوست دارند آنتن را محترم و خارج از جنجال‌های صحنه‌سازی شده و بده‌بستان‌های پررنگ و با غلظتی که کاملا تصنعی است ببینند. ذائقه رسانه‌ای مردم رو به پیشرفت است و محتوای با کیفیت بالاتر و محتوایی که به آن فکر شده را بیشتر نیاز دارد تا حاشیه‌های زودگذری که ممکن است در لحظه برایش یک جذابیت آنی داشته باشد اما تاثیری در نوع تفکر و نگاه افراد نداشته باشد. واقعیت این است که جهان در یک گذار خیلی بزرگ است و باور جهان درباره رسانه‌ها تغییر کرده و مردم ایران به طور ویژه مردم متمدن و شریفی هستند که رسانه در این مسیر در کنار مردم آن بازنمایی افکار و محتوای ذهنی را سعی می‌کند به اندازه خودش به نوعی نمایش دهد که ما بتوانیم پاسخ مناسبی به آن ذائقه‌ای که امروز تغییر کرده باشیم و شاید یک مقداری بیشتر از محتواهای دیداری قابل لمس و سطح، به عمق برویم و به جاهایی که به فکر نیاز دارد و جاهایی که بیشتر یک تلنگر به ما است برای شناخت بیشتر خودمان و آینده.
محمد سلوکی در ایام نوروز مدتی از آنتن دور بود تا جایی که شایعه شده بود ایشان به کرونا مبتلا شده است. این موضوع چقدر صحت داشت؟
آقای سلوکی به آنفلوآنزا مبتلا شده بودند و خوشبختانه تست کرونایشان منفی بود. با توجه به این موضوع ترجیح این بود که در استودیو حضور نداشته باشند و تهیه برنامه را از راه دور و از منزل انجام دهند. پس از اینکه ۱۴روز قرنطینه ایشان تمام شد برگشتند و قسمت آخر را خودشان به همراه خانم جودکی اجرا کردند. درحقیقت با توجه به آنفلوآنزا و خطرپذیری بالایی که ایشان به عنوان کسی که بدنش ضعیف شده و ممکن است مستعدتر برای گرفتن کرونا باشد، داشتند منطق حکم می‌کرد که قرنطینه را رعایت کنند.
برنامه «ورزش از نگاه دو» به چه دلیل تعطیل شده است؟
با توجه به شیوع بیماری نوپدید «کرونا» و تعطیلی مسابقات ورزشی، «ورزش از نگاه دو» هم که همیشه پخش مسابقات و اردوهای آمادگی تیم‌ها را دنبال می‌کرد، فعلا پخش نمی‌شود و ان‌شالله بعد از اینکه این ایام تمام شود طبق روال عادی این برنامه هم با یک فرم جدید به آنتن شبکه دو برمی‌گردد.
