بهار ۹۸ برای سینمای ایران در حالی به پایان رسید که سینمای ایران روزهای نسبتا پررونقی را تجربه کرد و توانست مخاطبان را تا حدود زیادی با خود همراه کند، اتفاقی که با روی پرده رفتن فیلم‌های مهم سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر و چند فیلم مخاطب‌پسند دیگر رقم خورد.
البته رونق سینمای ایران در شش ماه نخست سال برای بسیاری از اهالی سینما و فعالان این حوزه نگران کننده بود، نگرانی برای نیمه دوم سال و سینمایی که دستش از فیلم‌های پرمخاطب به نظر خالی می‌آید.
حال که از سه ماهه نخست سال گذر کرده‌ایم، فرصت خوبی است تا بر آنچه در ۱۰۰ روز نخست امسال (از اول فروردین تا ۱۰ تیر) بر اکران سینمای ایران گذشت، مروری داشته و به تحلیل اتفاقات بپردازیم.
افزایش ۴۵ میلیاردی فروش سینما
۱۰۰ روز نخست سال ۹۸، ۲۰ فیلمی که روی پرده رفتند گیشه پررونق و خوبی را برای سینمای ایران به ارمغان آوردند که در مجموع ۱۲۱ میلیارد و ۴۲۰ میلیون تومان از فروش آن‌ها عاید سینمای ایران شد که در مقایسه با سال ۹۷ آمار حکایت از افزایش ۴۵ میلیاردی فروش سینمای ایران دارد.
در همین بازه زمانی در سال ۹۷ سینمای ایران به فروش ۸۶ میلیارد و ۴۰۴ میلیون تومانی دست پیدا کرد، این در حالیست که در آن سال تعداد فیلم‌های روی پرده بیشتر هم بود وبه ۲۳ فیلم رسید.
البته نباید افزایش نسبی قیمت بلیت سینما در سال ۹۸ را بر افزایش میزان فروش بی‌تاثیر دانست، چرا که در سال ۹۷ قیمت بلیت سینما حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان بود اما امسال این میزان با هشت هزار تومان افزایش به ۲۰ هزار تومان رسید. این در حالی بود که ابتدای سال قرار بود تنها در روزهای تعطیل بلیت سینماها ۲۰ هزار تومان شود اما در اقدامی مشترک و ناگهانی سینماداران در تمام ایام نوروز و پس از آن بلیت ۲۰ هزار تومانی به مخاطبان فروختند.
افزایش ۵۰۰ هزار نفری تعداد تماشاگران
حال از فروش فیلم‌های روی پرده که بگذریم، به تعداد تماشاگران سینمای ایران در این ۱۰۰ روز می‌رسیم که در اتفاقی جالب تفاوت چندانی بین امسال و سال ۹۷ دیده نمی‌شود و تعداد مخاطبان سینما افزایش بسیار اندکی داشته است.
در بهار ۹۸ و ۱۰ روزی که از تابستان سپری شده است، ۱۰ میلیون و ۵۰۵ هزار و ۴۳۹ نفر به تماشای ۲۰ فیلم روی پرده نشستند که از این تعداد، سهم تهرانی‌ها چهار میلیون و ۹۱۷ هزار و ۶۶۰ نفر بود.
در حالی که در سال ۹۷ تعداد تماشاگران ۱۰ میلیون و ۵۷ هزار و ۷۶۳ نفر بوده است که از این تعداد، چهار میلیون و ۵۴۴ هزار و ۱۵۶ نفر اهل تهران بودند.
مقایسه این دو آمار حکایت از آن دارد که امسال تنها ۴۴۸ هزار نفر بیشتر از سال گذشته در چهار ماه نخست سال به سینماها رفتند و این اتفاق هم نشان می‌دهد که علت اصلی افزایش چشمگیر فروش امسال سینمای ایران افزایش بلیت بوده است و ارتباطی به تعداد تماشاگران نداشته است.
همچنین با توجه به اینکه در سال جدید شاهد افتتاح سالن‌های سینما در نقاط مختلف کشور بوده‌ایم اما سهم تهرانی‌ها در تعداد تماشاگران و به تبع آن فروش سینمای ایران با افزایش ۴۰۰ هزار نفری همراه بوده است.
پرفروش‌ترین فیلم/ فیلم اجتماعی که رکورد زد
جذاب‌ترین بخش آمار سینمای ایران برای مخاطبان و علاقه‌مندان این حوزه همواره میزان فروش فیلم‌هاست و در این بین مقایسه فیلم‌هایی که بیشترین و کمترین میزان فروش را به خود اختصاص داده‌اند بر جذابیت این امر می‌افزایند.
امسال پرفروش‌ترین فیلم سینما در ۱۰۰ روز نخست، «متری شیش و نیم» به کارگردانی سعید روستایی بوده است که توانسته تا به امروز رکورد ۲۶ میلیارد و ۳۷۳ میلیون تومانی را به نام خود ثبت کند. البته این در حالیست که اکران فیلم سینمایی «رحمان ۱۴۰۰» به کارگردانی منوچهر هادی در حالیکه ۲۲ میلیارد تومان فروش داشت متوقف شد و «متری شیش و نیم» که تا آن زمان فیلم دوم جدول فروش بود به راحتی و بدون رقیب توانست به صدر جدول برسد.
فیلم روستایی البته رکوردهای دیگری را هم به نام خود ثبت کرده است که از آن جمله می‌توان به عنوان پرفروش و پرمخاطب‌ترین فیلم غیرکمدی (اجتماعی) تاریخ سینمای ایران اشاره کرد.
«متری شیش و نیم» با بازی پیمان معادی و نوید محمدزاده دو میلیون و ۱۹۳ هزار تماشاگر هم تا بدین لحظه داشته است. در واقع موضوع جنجال برانگیز و همچنین برخی از حواشی که این فیلم در طول ساخت و حتی نمایش در جشنواره به همراه داشت هم نقش مهمی در ثبت این میزان فروش داشته است.
این در حالیست که پرفروش‌ترین فیلم سینمای ایران در همین بازه زمانی در سال ۹۷، کمدی «مصادره» به کارگردانی مهران احمدی بوده است که فروش ۱۴ میلیارد و ۷۴۵ میلیون تومانی را به نام خود ثبت کرد.
این فیلم که از بازی چهره‌هایی چون رضا عطاران و هومن سیدی بهره برده بود، یک میلیون و ۵۳۱ هزار نفر را به سینماهای کشور کشاند.
با مقایسه این دو فیلم، آنچه بر اهمیت جایگاه «متری شیش و نیم» می‌افزاید، رسیدنش به این جایگاه در رقابت با فیلم‌های کمدی چون «چهار انگشت»، «ژن خوک»، «زندانی‌ها» و ... بوده است. در واقع در سینمای ایران که همواره فیلم‌های کمدی حرف اول را در جلب نظر مخاطبان می‌زنند، این میزان فروش و استقبال از فیلمی اجتماعی که درباره معضل اعتیاد در جامعه ساخته شده است قابل توجه و تحسین برانگیز است.
ناکام‌ترین فیلم‌های گیشه/ قعر جدول فروش پر و پیمان بود
حال نگاهی به پایین جدول فروش بیندازیم، امسال ترکیب فیلم‌های اکران ماه رمضان و دو سه فیلم دیگر باعث شد تا قعر جدول پر و پیمانی نصیب سینمای ایران شود و تعداد فیلم‌های ناکام در گیشه حسابی به چشم بیاید.
در حالیکه فیلم «غلامرضا تختی» به کارگردانی بهرام توکلی در بهار امسال و به طور ویژه فروردین همواره کمترین میزان فروش را به خود اختصاص داده بود، فیلم‌های اکران ماه رمضان اجازه حضور بیشتر را به این فیلم در قعر جدول فروش ندادند و خود این جایگاه را تصاحب کردند.
فیلم‌های «وکیل مدافع» ساخته سلما بابایی و ونداد دوشن، «تولدت مبارک» به کارگردانی سمیه زارعی‌نژاد و «خانه دیگری» به کارگردانی بهنوش صادقی سه فیلمی بودند که در ۱۰۰ روز نخست امسال کمترین میزان فروش را به خود اختصاص دادند و در نهایت تا بدین لحظه می‌توان عنوان ناکام‌ترین فیلم را به «تولدت مبارک» با ۳۸ میلیون و ۶۲ هزار تومان فروش اختصاص داد.
در حالیکه در همین بازه زمانی در سال ۹۷، فیلم «مرداد» به کارگردانی بهمن کامیار به فروش بسیار ناامیدکننده، چهار میلیون و ۲۷۰ هزار تومانی دست پیدا کرد که در مقابل با امسال ۳۴ میلیون تومان کمتر بوده است.
از توقف اکران یک فیلم تا درجه‌بندی سنی
سینمای ایران در ۱۰۰ روز نخست امسال از حواشی نتوانست سر سالمی به در ببرد که یکی از بارزترین آن‌ها توقف اکران فیلم سینمایی «رحمان ۱۴۰۰» به کارگردانی منوچهر هادی بود.
«رحمان ۱۴۰۰» جزو فیلم‌های اکران نوروز و پرفروش‌ترین فیلم سال بود اما به یکباره به دلیل تخلف کارگردان اکران این فیلم متوقف شد. در واقع هادی نسخه‌ای غیر از آنچه سازمان سینمایی مجوز داده بود را به برخی از سینماها برای نمایش تحویل داده بود که این مسئله با واکنش قاطع سازمان سینمایی رو به رو شد.
بحث دیگری که در این بازه زمانی در سینمای ایران مطرح شد، سرمایه‌گذاران برخی از فیلم‌های روی پرده بود که با واکنش‌های تند برخی از فعالان حوزه رسانه و اهالی سینما همراه شد، در واقع بسیاری خواستار شفافیت در زمینه سرمایه فیلم‌ها بودند اما با این وجود مخاطبان سینما شاهد ارائه هیچ آماری و شفافیت سازندگان نبودند.
با این حال یکی از نکات مثبتی که در ۱۰۰ روز نخست امسال برای سینمای ایران اتفاق افتاد، تصمیم جدی سازمان سینمایی برای درجه بندی سنی فیلم‌های روی پرده بود، در واقع حسین انتظامی رییس سازمان سینمایی از عملی شدن این اتفاق و جزییات آن خبر داد و در ماه‌های اخیر شاهد اعمال این درجه بندی در برخی از فیلم ها هم بوده‌ایم.
