تئاتر طی سالهای گذشته با مشکلات به شدت فراوانی روبرو بوده و متاسفانه مسئولین فرهنگی هیچگاه نتوانسته اند برای حل این مشکلات راهکاری مناسب پیدا کنند.
مشکلات اقتصادی تولید یک اثر نمایشی، هزینه بالای بهای بلیت تئاتر، حضور حداکثری بازیگران سینما و ورزشکاران روی صحنه تئاتر، ظهور و بروز دلالان فرهنگی با یدک کشیدن نام تهیه کننده، نبود نظارت درست از سوی مرکز هنرهای نمایشی و چند دسته شدن اهالی خانه تئاتر از جمله مشکلات حل نشده این روزها تئاتر کشور است.
در بخشی دیگر مرکز هنرهای نمایشی به عنوان متولی تئاتر طی این سالها نه تنها کمکی به وضعیت فعلی و حل مشکلات نکرده بلکه هر روز از مسئولیت های خود در تئاتر میکاهد. این سلب مسئولیت و واگذاری صد در صدی تئاتر به بخش خصوصی لطمات جبران ناپذیری بر بدنه تئاتر وارد کرده است.
از سویی نبود حمایت های مالی مرکز هنرهای نمایشی از گروه های نمایشی باعث شده تا نظارتهای شورای ارزشیابی نیز کمرنگ تر از گذشته باشد و تئاتر ایران هر روز شاهد اجرای آثاری مبتذل و سطحی در سالن های سرتاسر شهر شود.
وضعیت تئاتر کشور فاجعه است
اعظم بروجردی نویسنده و کارگردان تئاتر در خصوص وضعیت فعلی هنر نمایش گفت: این روزها در تئاتر نمیتوان گفت یک نفر خوب و است و دیگری بد است زیرا همین شبها نمایشی از فردی روی صحنه میرود که تا سال پیش ادعای ارزشی بودن داشت. من نمیفهمم اگر بودجهای برای تئاتر وجود ندارد پس چطور نمایشی با چنین هزینهای در تالار وحدت روی صحنه میرود؟.
وی ادامه داد: افرادی در سیستم تئاتر وجود دارند که بودجه های کلان را صرف آثار غیر ارزشی کردهاند. این در حالی است که جوانان ما با چنگ و دندان و بی ادعا تئاترهای ارزشی خوبی روی صحنه میبرند و برای اندک کمک هزینهای التماس میکنند.
نویسنده و کارگردان نمایش "راز" با گلایه از دستمزدهای میلیونی در تئاتر تاکید کرد: فردی نمایش میلیاردی را روی صحنه برده است که ادعای مسلمانی میکند. در صورتی که اگر این فرد به واقع به اعتقاداتش پایبند بود این هزینه را صرف جوانانی میکرد که هر روز برای اندکی سرمایه به هر دری میزنند.
آثار نمایشی تئاتر امروز را بازاجرای آثار قدیمی که فروش موفق داشته در دست گرفته اند. از سویی برخی دیگر از اجراها تنها می خواهند مخاطب بخندد و دیگر به هیچ چیز فکر نمی کنند. آنها برای این خنداندن دست به هر کاری می زنند. کارهایی که از هنر تئاتر به عنوان هنری اندیشه محور فرسنگ ها فاصله دارد.
سکوت مرکز هنرهای نمایشی بر ابتذال روی صحنه تئاتر/هنجارشکنی و الگوسازی نادرست آثار نمایشی
از سویی برخی دیگر از سازندگان این هنر با انواع متنوعی از پوشش های عجیب و غریب در تلاش برای جذب مخاطب هستند. متاسفانه پوشش نامناسب و خلاف عرف و در برخی موارد حتی بی حجابی ضربات جبران ناپذیری را بر بدنه تئاتر کشور وارد کرده است.
البته توجیح اکثر این کارگردانان و گروه های تولید کننده آثاری که به طور معمول از پوشش های نامتناسب و نامتعارف استفاده می کنند این بوده که نمایشنامه این آثار خارجی است و می خواهند با این بهانه هرگونه بی اخلاقی روی صحنه نمایششان را توجیح کنند.
کلاهگیسهایی که میخواهند بر سر مخاطب کلاه بگذارند
این نوع از حجاب تنها به این مشکلات حتم نمی شود. متاسفانه نوع پوشش و لباس بازیگران نیز طی این سالها دچار بی بندوباری شده است. استفاده از پوشش هایی که خلاف عرف جامعه بوده و بدون شک خارج از سالن تئاتر اجازه استفاده از آنها وجود ندارد، در تئاتر امروز رواج پیدا کرده است.
***برخی کارگردانان تئاتر برای جلب مخاطب از هرکاری دریغ نمیکنند
میکائیل شهرستانی بازیگر سریال معمای شاه که سالها مدرس تئاتر است در راستای وجود ابتذال در تئاتر گفت: تئاتر به مسیر بدی افتاده و برخی از کارگردانان کاملاً به سبک و سیاق فیلمهای بفروش برای جلب مخاطب از هرکاری دریغ نمیکنند. کار به جایی رسیده که استفاده از الفاظ رکیک و هر نوع شوخی مبتذلی را عادی جلوه میدهند.
با توجه به تلاش های خارجی و رسانه های معاند برای دست اندازی به فرهنگ ایرانی اسلامی متاسفانه تئاتر امروز فرصتی در دست دشمنان داده و هیزم برای آتش آنها تامین می کند. نکته تعجب آور در این وادی نبود هیچگونه نظارت درست از سوی شورای نظارت و ارزشیابی مرکز هنرهای نمایشی است.
صرف بر اینکه این آثار در هنگام بازبینی و دریافت مجوز با لباس های متناسب و یا بدون استفاده از پوستیژ اجرا رفته باشند اما بعد از انتشار تصاویر آنها در سایت های رسمی تئاتر کشور بعد از چند شب اجرا باید دید چرا مرکز هنرهای نمایشی هیچ واکنشی به آنها نشان نمی دهد. البته اگر این آثار در همان مرحله بازبینی و دریافت مجوز هم با این نوع پوشش نامتعارف اجرا شده باشند دیگر حرفی باقی نمی ماند.
از طرفی در تئاتر هنری به نام گریم یا همان چهره پردازی وجود دارد که انگار این روزها با آرایشهای زننده جای خود را عوض کرده است. زیرا بسیاری از بازیگران زن تئاتر ایران بیش از آنکه روی صحنه گریم شده باشند آرایش می شوند.
تئاتر ایران در کشمکش ولنگاری فرهنگی/تئاتر افسار گسیخته به کجا میرود؟
ولنگاری و بی بند و باری در تئاتر تنها به پوشش و حجاب ختم نمی شود و امروز شاهد کارهایی هستیم که نه تنها به فرهنگ کمکی نمی کنند بلکه ویران کننده سالها فرهنگسازی انقلاب اسلامی ایران هستند. این ولنگاری تا حدی پیش رفته که بازیگران علناً روی صحنه استفاده از مشروبات الکی را ترویج می دهند. در برخی آثار نیز بازیگران به راحتی به مصرف مشهود مواد مخدر روی صحنه تئاتر مشغول می شوند و باز هم برخوردی با آنها نمی شود.
***قرار تئاتر این نیست که به هر قیمتی بفروشد
اکبر زنجانپور بازیگر نقش فضلابنسهل در سریال "ولایت عشق" نیز درباره اتفاقات حاضر در آثار این روزهای هنر نمایش گفت: فروختن و فروش اصلاً وظیفه تئاتر نیست.قرار تئاتر این نیست که به هر قیمتی بفروشد. تماشاگر تئاتر حق دارد حتی در حین اجرا به تئاتر اعتراض کند اما این تبلیغات و هیاهوها قدرت نقد و انتقاد را از مخاطب تئاتر گرفته است. این مساله بفروش بودن تئاتر را نابود کرده است. وظیفه تئاتر روشنگری و انسان سازی است نه فروش آن هم به قیمت از دست دادن همه چیز.
حال اینکه چرا هیچ نهاد فرهنگی با این ولنگاری فاحش فرهنگی برخورد نمی کند جای سوال دارد. عجیب تر آنجا که بسیاری از بازیگران مطرح سینما در چنین آثاری حضور دارند و علاوه بر این بی بند و باری ها در تئاتر همچنان به فعالیتشان ادامه می دهند.
در آخر اینکه اتفاقات روز تئاتر به شدت به سمت ولنگاری افسارگسیخته پیش می رود و باید دید سکوت مسئولین فرهنگی تا کجا پیش خواهد رفت زیرا اگر این وضعیت ادامه یابد مشخص نیست سال آینده چه اتفاقات خلاف عرفی روی صحنه های تئاتر خواهد افتاد.