حمید شاه آبادی معاون صدای رسانه ملی به مهمترین برنامه های رادیو در ماه شعبان پرداخت و درباره رویکرد رادیو در این زمینه بیان کرد: یک نگاه تعقلی در کنار فضای احساسی و عاطفی نسبت به موضوع مهدویت وجود دارد ولی کشور ما که با موضوع انتظار ارتباط نزدیکی دارد، فلسفه انتظار را در درون خود به نحو عقلی و روایی پذیرفته است.
۹۱۰۰ دقیقه برنامه ویژه ماه شعبان
وی با تاکید بر اینکه یکی از مهمترین پایگاههای آرامش مردم ما نظام مهدویت و باور به آن است، توضیح داد: رادیو وظیفه دارد این سرمایه اجتماعی را که باور دینی و قلبی مردم است، محترم بشمارد و متناسب با آن فعالیت کند. ما هم تلاش کردیم در نیمه شعبان در کنار فضای احساسی، روی جنبههای عقلانی مهدویت نیز تأمل کرده و به طور مثال به شبهههای موجود در فضای جدید نسبت به مهدویت پاسخگو باشیم. ما تلاش کردیم به تکالیف یک انسان منتظر بپردازیم و نشان دهیم که آیا فرد منتظر باید معطل بماند یا پویا و فعال باشد. بر اساس این رویکردها، همه شبکههای رادیویی برنامههایی را تدارک دیدهاند و در مجموع ۱۵۴ عنوان برنامه رادیویی در ۹۱۰۰ دقیقه در ماه شعبان در نظر گرفته شده است که در بازههای زمانی مختلف روی آنتن میرود.
معاون صدا با اشاره به برنامه های رادیو معارف و ایران با محوریت مهدویت عنوان کرد: در رادیو معارف به بحث احیا در شب نیمه شعبان میپردازیم و مراسم احیا در شب نیمه شعبان از شهر قم به شکل زنده پخش میشود. همچنین ویژه برنامهای با محوریت مسجد جمکران در شب و روز نیمه شعبان روی آنتن میرود و تیم ما به مدت چهار روز در مسیری که مردم از قم به جمکران میروند، مستقر هستند تا برنامه «در مسیر انتظار» را تولید کنند. در رادیو ایران نیز تیم برنامه «صبح جمعه با شما» در روز نیمه شعبان ویژه برنامه «عیدانه و لبخند» را روی آنتن میبرد و جمعه همین هفته هم اولین برنامه از «صبح جمعه با شما» با تغییراتی که در آن اعمال شده است، روی آنتن میرود. ویژه برنامهای هم با عنوان «حرفی از نام تو» در روز نیمه شعبان از ساعت ۸:۳۰ تا ۹:۳۰ صبح پخش میشود. رادیو ایران جمعاً ۶ عنوان برنامه با محوریت نیمه شعبان دارد و به موضوعاتی در حوزه انتظار، فلسفه انتظار و سبک زندگی میپردازد.
وی اضافه کرد: در رادیو جوان نیز برنامه «عید من» با اجرای فرزاد حسنی، برنامه «امروز جشن» به مدت ۹۰ دقیقه در قالب یک جُنگ، «عطر گل سرخ» با هدف بهرهگیری از آرای علما و همچنین برنامههای «دولت عشق» و «عصر ما» روی آنتن میروند.
شاه آبادی به دیگر ویژه برنامه های شعبانیه اشاره و بیان کرد: رادیو قرآن برنامههای زیادی با محور ماه شعبان پخش میکند که شاید به حدود ۲۳ عنوان برسد. امسال روز ۱۲ اردیبهشت که روز معلم است با نیمه شعبان مصادف شده و ما به طور ویژه به مباحث شهید مرتضی مطهری در حوزه مهدویت نیز میپردازیم. پخش زنده مراسم شام نیمه شعبان در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) از دیگر برنامههای ماست که روی آنتن میرود. همچنین نمایندهای از رادیو قرآن در استودیوی جدیدی که در امامزاده صالح (ع) راهاندازی شده، حضور دارد. طرحی هم رادیو قرآن با مشارکت آستان قدس رضوی دارد که برای برگزاری «هجدهمین دوره طرح هزاران ختم قرآن» به نیت امام زمان (عج) صورت میگیرد.
وی همچنین با اشاره به دیگر برنامه های شاخص گفت: رادیو فرهنگ با برنامه «تاریکخانه» به نقد سینمای آخرالزمانی می پردازد و در رادیو کتاب سایت های مرتبط با مهدویت معرفی می شود.
معاون صدا در بخش دیگری از سخنان خود درباره رویکرد نسبت به برنامههای اعیاد شعبانیه اظهار کرد: عنصر زمان در تولید برنامهها نقش دارد و ما در مناسبت ها، رویکردهایی داریم که مثلا یک برنامه هر روزه که با فضای طنز روی آنتن می رود در نیمه شعبان به شادی از جنس انتظار بپردازد و باید این مفهوم را هم در دل خود داشته باشد و به نوعی روشنگری کند.
وی اضافه کرد: این سیاستگذاریها درباره برنامههای روتین باعث میشود که لحن و رویکرد برنامه در مناسبتها تغییراتی داشته باشد و مخاطب هم از این تغییر رویکرد راضی خواهد بود چون احساس میکند یک برنامه در روز تعطیل به گونهای به یک مناسبت خاص پرداخته که میتواند عید بودن آن روز را درک کند.
شاه آبادی در بخش دیگری از این گفتگو درباره رویکرد برخی برنامههای رادیویی نسبت به مراسم مذهبی و مناسبتها که با کلیشهها همراه است و صرفا به ادبیات احساسی متوسل می شود، عنوان کرد: همانطور که در ابتدا گفتم رویکرد احساسی و عاطفی هم لازم است اما اندازه این رویکرد احساسی نیز اهمیت دارد و در کنار آن، رویکرد عقلانی و پاسخ به شبهات نیز ضرورت دارد. به هر حال عاطفه در وجود ما سرشته شده است اما سؤالات و شبهاتی هم وجود دارد مثل اینکه آیا دعا برای فرج نیاز است. سؤالاتی نسبت به امام زمان (عج) وجود دارد که باید در این روزها بدان پاسخ داد.
وی درباره مناظره در برنامههای دینی تصریح کرد: مناظره در برنامهها بسیار ضرورت دارد اما باید در جایگاه خود و برای مخاطب خاص خود برگزار شود. به طور مثال رادیو جوان جای مناظره نیست چون مخاطبش عام است و یک انسان مغالطهگر میتواند از فرصت استفاده کرده و یک مخاطب گذری را با یک شبههافکنی دچار مساله کند. با این حال ما میتوانیم در رادیو قرآن، رادیو معارف و رادیو گفتگو، این مناظرهها را برگزار کنیم و اتفاقاً اگر دائماً برنامهسازان رادیو گفتگو را بترسانیم که مبادا جمله چالشی بر زبان آورند، از جذابیت برنامهها کاسته میشود.
شاه آبادی در ادامه با تاکید بر ارتقای حجم برنامه های زنده عنوان کرد: ممکن است در برنامه های تولیدی فرصت بیشتری برای کاهش خطا باشد اما از جذابیت برنامه کاسته می شود.
وی در پایان با بیان اینکه مناسبت ها یک فرصت هستند که همه جنبه های آن اهمیت دارد، اظهار کرد: ما در رویکرد خود باید سبک زندگی مهدوی را ترویج دهیم. امروز الگویی با نام سبک زندگی غربی در زندگی و آشپزی و تعاملات ما رسوخ کرده است و اگر ما ادعا داریم که در مقابل این سبک زندگی، الگویی داریم باید آن را ارایه کرده و ترویج دهیم. به طور مثال در بحث عدالت اقتصادی و سبک زندگی اقتصادی در دوره مهدویت مسایلی دارد که به ما در رادیو اقتصاد به آن می پردازیم.