«فیلشاه» همان‌طور که تنها انیمیشن بخش سودای سیمرغ سی و ششمین جشنواره فیلم فجر بود، در اکران نوروز 97 هم سه هفته‌ای است که به تنهایی با فیلم‌های سینمایی روی پرده رقابت می‌کند و موفق شده به نسبت مدیوم خودش، گیشه موفقی تا اینجا داشته باشد و فروش خود را به بالای یک میلیارد تومان برساند. پیش‌بینی می‌شود طی روزهای آینده و با جدی تر شدن کار مدارس، مخاطبان دانش آموز و کودک اقبال بیشتری به این اثر نشان دهند.
«فیلشاه» یک محصول فرهنگی ایرانی است و نیاز به حمایتی همه جانبه از سوی تماشاگران کودک و بزرگسال و البته مسئولان سینمایی و مدیران فرهنگی دارد. لزوم توجه بیشتر به این محصول و کالای فرهنگی ایرانی به خاطر دشواری‌های مدیوم مربوط به آن یعنی انیمیشن است.
بجز ایده و قصه خوب و امتیازات جذاب دیگر، یکی از مهم‌ترین نقاط قوت فیلشاه را باید دوبله آن دانست. جمعی از بهترین دوبلورهای سینما و تلویزیون ایران از نسلهای مختلف در این اثر انیمیشن صداپیشگی کرده‌اند. در گزارش پیش روی جام‌جم، ضمن صحبت با سعید شیخ‌زاده، سرپرست گویندگان فیلشاه، نام و عکس و کارنامه مختصر هر گوینده و شخصیتی که در فیلشاه به جایشان صحبت کرده‌اند را آورده‌ایم.
داستان «فیلشاه» در جنگلی در آفریقا رقم می‌خورد. رئیس گله فیل‌ها صاحب فرزندی می‌شود که همه انتظار دارند جانشین رئیس گله باشد، اما برخلاف تصور همه شادفیل بسیار دست و پا چلفتی است و هیکل گنده‌اش همیشه سبب تخریب و خرابکاری می‌شود.
حامد عزیزی
شادفیل
صداپیشه و بازیگر رادیوست و با صداپیشگی‌اش، برخی از شخصیت‌های کارتونی این سال‌های سینمای جهان را بامزه‌تر کرده. مشهورترین کار او صداپیشگی نقش پو در پاندای کونگ فوکار است.
ناصر طهماسب
عبدالمطلب
از جمله چهره‌های برجسته دوبله ایران است و صدایش یادآور بعضی از بهترین بازیگران تاریخ سینما همچون هارولد لوید، جک نیکلسون و کوین اسپیسی است. او همچنین به جای یوگی در کارتون یوگی و دوستان حرف زده است.
ژرژ پطروسی
عبدالله
از صداپیشه‌ها و مدیر دوبلاژهای خوب تلویزیون و سینمای ایران است که صدای منحصربه‌فردی دارد. مشهورترین صداپیشگی او در کارتون معروف رابین هود است که به بهترین شکل به شخصیت این قهرمان جنگل‌های شروود جان می‌بخشد.
حسین عرفانی
اسفل
یکی از بهترین صداپیشه‌های ایران است و صدای بم او را در فیلم و سریالها و کارتونهای مختلفی شنیده‌ایم، به عنوان مثال او به جای کلارک گیبل در بربادرفته، همفری بوگارت در کازابلانکا و آرنولد در چندین فیلم حرف زده است. خیلی‌ها هم او را با صداپیشگی شخصیت دیدی می‌شناسند.
جواد پزشکیان
آشپز
از دوبلورهای قدیمی سینما و تلویزیون ایران که بیشتر صدایش را به نقش پیرمردها در فیلم‌ها و سریالها و کارتون‌ها شنیده‌ایم. رئیس کومان در سفرهای میتی کومان، هیس هیس در کارتون رابین هود، وزیر اعظم در جواهری در قصر و گویندگی به جای هاردی در دوبله جدید آثار لورل و هاردی بخشی از هنرنمایی اوست.
زهره شکوفنده
مافیل
این صدابردار و مدیر دوبلاژ خوب سینما و تلویزیون ایران نقش‌های زیادی را با صدای خود برای نسلهای مختلف خاطره‌انگیز و به‌یادماندنی کرده است. جودی ابوت در انیمیشن «بابالنگ دراز»، «دونگ ئی» و «پزشک دهکده» از جمله موفق‌ترین کارهای شکوفنده است.
بهرام زند
پافیل
صدای باصلابت و پرطنین زند، بدون تردید باعث ارتقای جذابیت نقش‌ها برای تماشاگران ایرانی و فارسی زبان می‌شود. لینچان در «جنگجویان کوهستان»، «شرلوک هولمز» و «ناوارو» فقط برخی هنرنمایی‌های زند در دوبله است. نقش‌های دانیل دی لوئیس در فیلم‌های دارودسته‌های نیویورکی و خون به پا خواهد شد، با صدای زند، میخکوب‌کننده‌تر به نظر می‌رسند.
اکبر منانی
بابا برنابا
از تواناترین صداپیشه‌ها و مدیر دوبلاژهای ایران است. منانی را بیش از هر چیز با صداپیشگی به جای دیوید سوشی (هرکول پوآرو) می‌شناسیم. شخصیت ناامید کارتون ماجراهای گالیور، گالوم با جمله معروف «من می‌دونم، ما موفق نمی‌شیم» هم از کارهای به‌یادماندنی اوست. «سرگذشت دوبله ایران و صداهای ماندگارش»، تالیف ارزشمند این چهره است.
شوکت حجت
مریم
این دوبلور و مدیر دوبلاژ ایرانی را بیشتر با نقش گویی به جای پسرهای شیطان و بازیگوش به یاد داریم. سگارو در سفرهای میتی کومان، تاکشی در سال‌های دور از خانه و ایشی زاکی در فوتبالیست‌ها برخی صداپیشگی‌های موفق و به‌یادماندنی اوست.
صداهای آشنای دیگر
میرطاهر مظلومی(غافیل)، تورج نصر(وردست)، اردشیر منظم(فراموش)، بهمن هاشمی (سار)، شایان شامبیاتی (شاه صبا)، امیر حکیمی (ببر)، حسن کاخی (شکارچی 1)، علیرضا دیباج (شکارچی 2) و پویا فهیمی (شکارچی 3) از دیگر صداپیشه‌های انیمیشن سینمایی «فیلشاه» هستند که با هنر خود در کنار دیگر اساتید و چهره‌های آشنای گویندگی، باعث جذابیت بیشتر این فیلم شدند.
گپی با سعید شیخ‌زاده، سرپرست گویندگان «فیلشاه»
دوبله انیمیشن ایرانی کیف بیشتری دارد
کودکان دهه 60 و 70، سعید شیخ‌زاده را در فیلم‌های کودک و نوجوان آن سال‌ها همچون «دره شاپرک‌ها» و «علی و غول‌جنگل» به یاد دارند. بچه‌هایی که هم سن و سال شیخ‌زاده در آنموقع بودند، موقع تماشای فیلم‌ها خودشان را در قالب شخصیت او می‌دیدند و همین هم باعث همذات‌پنداری و همراهی آنها با آثار می‌شد. شیخ‌زاده ارتباطش با دنیای کودکان و نوجوانان را با کار در زمینه دوبله و صداپیشگی حفظ کرده است. به بهانه مسئولیتش به‌عنوان مدیر دوبلاژ «فیلشاه» گپ و گفتی با او داشتیم. شیخ‌زاده همچنین در این انیمیشن صداپیشه نقش گزارشگر هم هست.
از این‌که مدیریت دوبلاژ یک انیمیشن سینمایی ایرانی را به عهده داشتید، چه احساسی دارید؟
مسلما آدم از این‌که در کاری خوب و استاندارد و تولید کشور خودمان مشارکت داشته باشد، کیفش بیشتر از کارهای خارجی است. چون چیزی است که ما خلق کرده ایم. به جرات می‌توانم بگویم کار دوبله انیمیشن ایرانی چندین برابر یک کار خارجی سخت تر است و حساسیت بیشتری دارد. حتی نوع اجرای گوینده‌ها مسلما خیلی قوی‌تر از دوبله کارهای خارجی است.
این سختی به لحاظ لیپ سینک است؟
نه فقط به لحاظ لیپ سینک، چون ما قبل از ساخت انیمیشن کار را اجرا می‌کنیم. یعنی موقعی که فقط یک استوری برای شناخت شخصیتها وجود دارد، کار دوبله شروع می‌شود. به عبارت دیگر روی کار ما، انیمیت انجام می‌شود. در واقع در کارهای ایرانی، ما حالا جزو مراحل اول کار انیمیشن شده‌ایم و این به سبک کاری ما تبدیل شده است. اما قبلا کار پس از تولید برای دوبله در اختیار ما قرار می‌گرفت.
بعضی از استادان هنر دوبله در فیلشاه صداپیشگی کرده‌اند. چقدر حضور این صداهای آشنا، به جذابیت کار اضافه می‌کند؟
اگر در هر کاری از بهترین و مناسب ترین صداها استفاده شود، نتیجه خوبی به دست خواهد آمد. وقتی آدم می‌تواند در هر کاری، خوبها را داشته باشد و حضورشان به رشد کار کمک می‌کند، چرا نباید از آنها استفاده نکرد؟ این اتفاق در فیلشاه هم افتاده و حضور این اساتید و صداپیشه‌های خوب به بهتر شدن دوبله کار کمک کرده است. اینجا باید برای آقای بهرام زند، آرزوی سلامتی کنم و امیدوارم در سال جدید سلامتی خودشان را به دست بیاورند و باز هم از هنر ایشان استفاده کنیم.
معمولا در سینمای انیمیشن دنیا از سوپراستارهای سینما برای صداپیشگی استفاده می‌شود. چرا شما در این کار سراغ استفاده از بازیگران مطرح برای نقش گویی نرفتید؟
فضای این کار خیلی اکتیو بود و ما در این زمینه احساس نیاز نکردیم که بخواهیم این‌کار را انجام دهیم. تجربه‌های قبلی این چنینی در ایران هم موفق نبود. اما برای پروژه‌های جدید برنامه‌هایی داریم تا بصورت ترکیبی از گوینده‌های حرفه‌ای و ستاره‌های سینما در دوبله انیمیشن‌ها استفاده کنیم تا هم جذابیت کارها بالاتر برود و هم کیفیت کار حفظ شود.
به‌عنوان یک تماشاگر ایرانی، نظرتان درباره «فیلشاه» چیست و آیا ما به استانداردهای روز دنیا در این زمینه نزدیک شده‌ایم یا نه؟
فیلشاه تا اینجا که موفق بوده است و فروش قابل قبولی داشت. به نظرم از هفته بعد این فروش با جدی تر شدن کار مدارس و استقبال دانش آموزان و بچه‌ها بیشتر هم خواهد شد. مسلما خیلی خوب است که ما بتوانیم با انرژی بالا، انیمیشن‌های سینمایی با استانداردهای دنیا تولید کنیم. البته راه طولانی در پیش داریم، اما می‌توان با حمایت هنرمندان و مسئولان سینما و تلویزیون، اتفاقات خوبی را در این زمینه رقم زد و بیشتر از اینها در این هنر ارزشمند پیشرفت کنیم.
