نیم نگاهی به  فیلم سینمایی "وقتی برگشتم"

نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «وقتی برگشتم» درقالب چهارصد و پنجاه و هشتمین نشست باشگاه فیلم تهران با حضور وحید موسائیان نویسنده و کارگردان، احترام برومند بازیگر، افشین هاشمی بازیگر و منظرلشگری بازیگر در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

در ابتدای این نشست احترام برومند در ارتباط با حضورش در این فیلم سینمایی گفت: وقتی به من پیشنهاد حضور در این فیلم داده شد اول فکر نمی کردم که این مقدار کار داشته باشم. زمانی که برای فیلمبرداری رفتیم متوجه شدم که من شبانه روز باید آنجا باشم. من اصلا اتکای به نقش نداشتم و به خودم مطمئن نبودم که بتوانم از عهده این نقش بربیایم. امیدوارم که در نتیجه باور پذیر بوده باشد. چیزی که برایم جالب بود این است که این فیلم و قصه به قشری از طبقه اجتماعی ما که خیلی کمتر به آنها پرداخته می شود مربوط می شد که به فراموشی سپرده شده است. اهمیت چارچوب خانواده و نقش این دو زن مسن در نگه داشتن زندگی که تلاش می کنند آن را حفظ کنند به نظرم جالب بود. فیلم فیلمبرداری خیلی عالی داشت و موسیقی، صدابرداری و صداگذاری آن بسیارخوب بود.

وی در ادامه افزود: زمانی که فیلم را دیدم همین برایم کافی بود که احساس کردم پشیمان نیستم که در این فیلم حضور دارم. این فیلم سه سال نگه داشته شد و نگذاشتند که نمایش داده شود. در جشنواره چندسال قبل پذیرفته نشد و من زمانی که بقیه فیلم‌ها را دیدم بسیارتعجب کردم که با وجود اینکه این فیلم بدتر از بقیه فیلم‌هایی که در جشنواره ها نمایش داده شد نبود ولی در حق آن کم لطفی شد.

منظر لشگری دیگر بازیگر این فیلم سینمایی در ادامه اذعان داشت: من دعا می‌کنم که نظیر وحید موسائیان و افشین هاشمی آنقدر وضع مالی خوبی داشته باشند که بتوانند این ایده ها و تفکرات را بر روی پرده سینما بیاورند که با تماشاچی در رابطه قرار بگیرد و محتاج این نباشند که دوسال در انتظار اکران بمانند.

وحید موسائیان کارگردان این فیلم سینمایی در ادامه این نشست در ارتباط با ساخت این فیلم گفت: پیرو صحبت خانم برومند مبنی بر اینکه از حضور در این فیلم پشیمان نیستند، خود من هم همین حس را دارم که اگر در فضای بلبشوی اکران و فضای سلیقه‌های حاکم در سینما که فیلم‌ها کمتر مجال دیده شدن دارند، من وقتی فیلمم را می بینم از ساختار آن راضی هستم و این شاید برای فیلمساز که این حجم از بی‌مهری را نسبت به اکران و مسائل دیگر می‌بیند راه جبران باشد.

وی در ارتباط با حضور افشین هاشمی در این فیلم توضیح داد: من افشین هاشمی را در فیلم «گل چهره» کشف کردم و از آن جا به بعد افشین مرا مجذوب خود کرد. متاسفانه در «فرزندچهارم» نشد که حضور داشته باشد ولی زمانی که فیلمنامه این فیلم را می‌نوشتم دونفر همیشه جلوی چشمانم بودند که بر اساس آنها فیلمنامه را جلو می‌بردم، آن دونفر افشین هاشمی و مسعود رایگان بودند. انتخاب اول من برای نقش «بهرام» مسعود رایگان بود که خیلی تلاش کردم در این فیلم حضور داشته باشد ولی متاسفانه نشد و عدم حضور او یک حسرت دائمی برای فیلم «وقتی برگشتم»شد.

او همچنین اضافه کرد: طراحی صحنه فوق‌العاده فیلم این فرصت را برایم بوجود آورد که به بازیگر از منظر دیگری نگاه کنم. زمانی که راجع به نقش «فرنگ» و «قشنگ» می‌نوشتم، به این موضوع فکر می‌کردم که باید از دو چهره استفاده کنم که سابقه تصویری نداشته باشند. زمانی که دستیار من خانم برومند را به من معرفی کرد، وی را به عنوان یک نوستالژی که در ذهن ما است می‌شناختم که در چندسال اخیر کار تصویری از ایشان ندیده بودیم. زمانی که ایشان را در دفتر دیدم متوجه شدم که ایشان خود «فرنگ» هستند. خانم لشگری را نیز زمانی که معرفی کردند، اوایل فکر می‌کردم انتخاب درستی نیستند ولی به مرور متوجه شدم که ایشان هم خود نقش «قشنگ» هستند. این دو کاراکتر به قدری به نقش نزدیک شدند که شما فکر نمی‌کنید خارج از زندگی خودشان نقش بازی می‌کنند.

موسائیان در ارتباط با فضای نوستالژیک حاکم در این فیلم توضیح داد: انسان معاصر نگاه به گذشته دارد.چون فکر می‌کند گذشته‌اش بهتر از حال حاضر او است. کاراکتر «بهرام» ما به عنوان یک روشنفکر، نوستالژی از جنس دیگر را طلب می‌کرد، من درگیر این نوستالژی نبودم، درگیر این موضوع بودم که بهرام در فیلم من به یک رویا می‌رود. تمام تلاشم این بود که این فیلم یک رویا بوده و یک بازی بین گذشته، حال و آینده این شخصیت ها باشد. من فیلمی ساختم در ارتباط با یک آدم روشنفکر و تمام تلاشم را کردم که این فیلم روشنفکرانه نشود. آن فرد روشنفکری که در فیلم وجود دارد ابزاری مانند قلم و نوشتن دارد و دخترش به دلیل فاصله سنی با این مسئله مشکل دارد. این فیلمنامه بارها و بارها بازنویسی شده و شاید یکی از شیرین ترین بخش ها همین بازنویسی فیلمنامه باشد.

احترام بروند در انتظار ماندن زمان اکران فیلم را بزرگترین ضربه برای آن دانست و خاطرنشان کرد: یک لحظه به این موضوع فکر کنیم که در این یکی دوسال کشورمان وجوانانمان به چه اندازه تغییر کردند؟ کسانی که می‌توانستند تماشاگر این فیلم باشند چقدر سنشان بالاتر رفته و بی حوصله‌تر شدند. این فیلم که از نظر دوستان فیلمی آرام، عاشقانه و خانوادگیست در حال حاضر از حوصله جوانان و کسانی که به سینما می روند خارج است و آنها می خواهند بروند فیلم طنز خنده دار مایل به مبتذل و یا فیلم های خشن راببینند. به نظر من این دوسه سال لطمه بزرگی به فیلم زد.

افشین هاشمی در ارتباط با نقش خود در این فیلم اضافه کرد: من نقش دندانپزشکی را ایفا می کنم که در تضاد با شخصیتی است که آقای کیانیان بازی می‌کند. این فرد از تمکن مالی برخوردار است اما لزوما آدم عمیقی نیست، در صورتیکه در کنار آدم عمیقی زندگی کرده است. این فرد جور دیگری زندگی کرده و لذت زندگی را جور دیگری جستجو می‌کند در صورتیکه شخصیت آقای کیانیان اینگونه نیست.