در این میان و در کنار توجه ویژه خانواده‌ها و اولیای مدارس، رسانه ملی هم به عنوان جامع‌ترین رسانه همگانی کشور، نقشی حائز اهمیت را داراست و می‌تواند با برنامه‌سازی برای این گروه سنی، در جهت برآورده ساختن بخشی از نیازهایشان گام بردارد؛ برنامه‌هایی که ضوابطی ویژه را هم طلب می‌کنند.
پاسخ به نیازها و سوالات نوجوانان
مهدی سالم مدیر شبکه تازه‌تاسیس امید است و این شبکه، با توجه به ماموریتی که بر دوشش نهاده شده، بناست بخش عمده‌ای از تامین نیازهای برنامه‌سازی برای نوجوانان را بر عهده بگیرد. سالم با اشاره به وجود خلأ جدی در زمینه برنامه‌سازی برای این گروه حساس سنی به جام‌جم می‌گوید: متاسفانه سال‌هاست برنامه مطرحی مختص نوجوانان روانه آنتن نشده است. این امر دلایل مختلفی دارد و اصلی‌ترین دلیلش این است که عموما عرصه‌ای برای بروز و نمایش این آثار وجود ندارد. قبلا شبکه‌های اصلی چون یک و دو متولیان امر برنامه‌سازی برای نوجوانان بودند، اما در ادامه ضوابط آنتن و پخش تغییر کرد و تولیدات این حوزه کمتر مجالی برای پخش پیدا کردند.
او با اشاره به ضوابط و استانداردهای برنامه‌سازی برای این گروه سنی عنوان می‌کند: باید بتوانیم اصلی‌ترین نیازهایی که نوجوانان در این سنین دارند را پاسخ بگوییم؛ وگرنه تولیدات بی‌شماری را می‌بینیم که روی آنتن می‌روند، اما کمترین توجهی به نیازهای نوجوانان ندارند. برنامه‌ها در وهله اول باید متناسب با نیازها و همسو با ادبیات ویژه نوجوانان باشند.
سالم درخصوص شناسایی این نیازها در شبکه امید می‌افزاید: ما نیازهای گوناگون نوجوانان را در 11 دسته اصلی در شبکه‌مان تقسیم‌بندی کرده‌ایم و می‌کوشیم گروه‌های مختلف در جهت همین دسته‌بندی‌های یازده‌گانه برنامه‌سازی کنند.
مدیر شبکه امید تاکید می‌کند: ما نیز همسو با صحبت‌های دکتر علی‌عسکری، رئیس رسانه ملی دست یاری و همکاری‌مان را به سوی هنرمندان و برنامه‌سازان دراز و از آنها دعوت می‌کنیم اگر ایده یا طرح جدیدی دارند، با شبکه امید در میان بگذارند تا بتوانیم آثار خوب و تاثیرگذاری را برای نوجوانان کشورمان تولید کنیم. همچنین روان‌شناسان، معلمان و فعالان حوزه کودک و نوجوان و افرادی که از نزدیک با نوجوانان در ارتباط هستند هم در ساخت بهتر این برنامه‌ها به ما کمک می‌کنند و مشورت می‌دهند.
لزوم توجه ویژه به بحران بلوغ
سالم در ادامه تصریح می‌کند: مهم‌ترین اتفاقی که در دوره نوجوانی رخ می‌دهد، بلوغ است. عموما شاهدیم که در رسانه ملی در خصوص بلوغ صحبت نشده و بسیاری از نیازهای نوجوانان در این زمینه پاسخ داده نمی‌شود و نوجوان در خصوص نحوه مواجهه‌اش با این دوره سردرگم است. نکته مهم دیگر، نحوه رفتار پدر و مادر و دیگر اطرافیان با نوجوانی است که در دوران بلوغ به سر می‌برد. در این دوره ممکن است نوجوان پرخاشگر شود یا رفتار گوشه‌گیرانه و نشانه‌های افسردگی از خود نشان دهد.
برهه‌ای زودگذر
مسعود ساکت‌اف از جمله تهیه‌کنندگان و برنامه‌سازانی است که برنامه‌های مختلف و متنوعی را برای گروه سنی نوجوان روانه آنتن کرده است. برنامه پرطرفدار «دوستان» با اجرای کیوان ساکت‌اف و نوید محمدزاده که مختص نوجوانان از شبکه جام‌جم روی آنتن می‌رفت، از جمله آثار موفق ساخته شده توسط اوست. ساکت‌اف درخصوص مشکلات امروز نوجوانان معتقد است: وقتی برای کودک برنامه می‌سازید، می‌دانید که او تا چند سال همراه برنامه‌تان خواهد بود، اما عمر نوجوانی نهایتا سه یا چهار سال است و بعد فرد وارد جوانی می‌شود.
ساکت‌اف توضیح می‌دهد: از جمله ویژگی‌های اصلی نوجوانی، بی‌ثبات بودن آن است. از این رو در ساخت برنامه برای نوجوانان، باید به طور دائم تنوع را مورد توجه قرار داد و مدام تغییر ایجاد کرد.
این تهیه‌کننده می‌افزاید: نوجوانان به دنبال تفاوت هستند؛ دلشان می‌خواهد از آدم‌های اطراف و جامعه‌شان متمایز باشند و به همین دلیل سراغ سبک گفتار و لباس پوشیدن و حتی موسیقی‌هایی متفاوت می‌روند. در ساخت برنامه‌های نوجوانان مدام شاهدیم که از ما می‌خواهند دکور را تغییر دهیم، رنگ‌هایش را عوض کنیم و به دنبال تنوع برویم، در صورتی که در برنامه‌های گروه سنی دیگر این‌طور نیست و می‌توان مدتی را با همان روال ثابت ادامه داد.
ساکت‌اف می‌گوید: اگر می‌خواهیم برنامه‌ای جذاب و درگیرکننده برای گروه سنی نوجوانان تولید کنیم، باید همسو با نیازهای آنها پیش برویم، با زبان خودشان سخن بگوییم و به سلایق و خواسته‌هایشان نزدیک شویم. این تنها راهی است که نوجوانان را به تماشای برنامه‌ها می‌نشاند.
دغدغه جذب همه نوجوانان
حسین رفیعی از جمله مجری ـ بازیگران تلویزیونی است که در دهه 70 با اجرای نقش «فَ‌فَ» در برنامه نوجوانانه «نیم‌رخ» گل کرد و بشدت دیده شد. رفیعی درخصوص تجربه فعالیت در برنامه نیم‌رخ و ارتباط موفق و بی‌واسطه‌اش در آن دوران با نوجوانان مخاطب برنامه‌اش می‌گوید: در آن زمان که نیم‌رخ روی آنتن می‌رفت در پشت صحنه برنامه یک اتاق فکر قوی داشتیم و همیشه از نظرات نوجوانان در پیشبرد برنامه استفاده می‌کردیم. نیم‌رخ با کمک نوجوانان برای خودشان ساخته می‌شد و در آن دوران نگاه آنها را به خود جلب کرد. رفیعی توضیح می‌دهد: به نظر من اصلی‌ترین دلیل موفقیت این برنامه این بود که در آن به نوجوانان دروغ نمی‌گفتیم، شعار نمی‌دادیم و نصیحتشان نمی‌کردیم.
این مجری تاکید می‌کند: ما در کشوری با اقلیم‌ها، زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف زندگی می‌کنیم. نمی‌توانیم برای همه‌شان یک خوراک واحد داشته باشیم و دغدغه‌مان باید ساخت برنامه‌ای باشد که همه این نوجوانان مختلف را جذب کند.
ضرورت تربیت نسل جدید
رئیس رسانه ملی در مراسم اختتامیه جشنواره تولیدات مراکز استان‌ها، با اشاره به اهمیت دوره نوجوانی و جوانی و نقش آن در شکل‌گیری هویت فرد خاطرنشان کرد: باید برای تولید محصولات فرهنگی و رسانه‌ای برای جوانان و نوجوانان با جدیت تلاش کنیم.
دکتر علی‌عسکری ضمن دعوت از همه هنرمندان و برنامه‌سازان برای همراهی با رسانه ملی به منظور تولید آثار فاخر ویژه آینده‌سازان کشور گفت: شبکه امید هم که بتازگی تاسیس شده است، آمادگی نمایش تولیدات شاخص شبکه‌های استانی را در این خصوص دارد.
لزوم شناخت کامل از نوجوانان
حسین رفیعی معتقد است: اگر می‌خواهیم برنامه جدیدی برای گروه سنی نوجوان تولید کنیم، باید اول از خودمان بپرسیم تاکنون چقدر نوجوانان را دیده‌ایم و به آنها فرصت دیده شدن داده‌ایم؟ نوجوانان ما از اولین لحظه ورودشان به نوجوانی، دغدغه درس و کنکور را دارند و این به ترس اصلی‌شان تبدیل شده است. باید نوجوانان را بشناسیم، بدانیم که آنها هم اهل فکر هستند و می‌شود حساب ویژه‌ای رویشان باز کرد.
