نگاهی اجمالی به اکران نوروزی فیلم‌ها در سال‌های اخیر نشان می‌دهد فروش بالای فیلم‌ها در روزهای تعطیل نوروز و توجه بیشتر مردم به سینما باعث شده که هر ساله در این فصل شاهد رقابتی سخت بین پخش‌کنندگان فیلم‌ها باشیم؛ رقابتی نفسگیر که بعضا و با اعلام فیلم‌های اکران نوروزی این پرسش را در ذهن برخی سینماگران و مخاطبان سینما مطرح می‌کند که آیا با توجه به شرایط انتخاب فیلم‌ها در شورای صنفی نمایش هنوز هم مافیای اکران وجود دارد؟ شاید برقرار نبودن نسبت درست میان تعداد فیلم‌های تولید شده در سال و تعداد اندک سالن‌های سینما این شائبه را به‌وجود بیاورد که سینمای ایران همچنان با مافیا دست و پنجه نرم می‌کند، اما قطعا تلاش پخش‌کنندگان فیلم، سینماداران و شورای صنفی بر رونق اقتصادی سینمای ایران و روشن ماندن چراغ سینماهاست. فیلم‌هایی مانند ماجرای نیمروز، خوب بد جلف، سد معبر و فراری که در جشنواره امسال به نمایش درآمدند و فیلم ساعت پنج عصر به کارگردانی مهران مدیری که در جشنواره حضور نداشت برخی از گزینه‌های اکران نوروزی است.
شورای صنفی نمایش در اکران فیلم‌ها دخالت نمی‌کند
غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش با تاکید بر این‌که در شرایط فعلی اکثر فیلم‌ها خواهان اکران نوروزی هستند، به جام‌جم گفت: هر تهیه‌کننده و پخش‌کننده‌ای خواهان اکران فیلمش در نوروز یا عید فطر است، اما به هر حال پیش‌بینی سینمادار از وضعیت فروش فیلم در گیشه هم نقش مهمی در قرارگیری یک فیلم در فهرست اکران نوروزی دارد. هفته گذشته شورای صنفی نمایش فراخوانی داد مبنی بر این‌که فیلم‌هایی که تمایل به اکران نوروزی دارند، درخواست خود را کتبا اعلام کنند. متعاقب این فراخوان و در مرحله بعد شورای صنفی نمایش براساس قراردادی که سینماداران با تهیه‌کننده یا پخش‌کننده می‌بندد، فیلم را در برنامه اکران نوروزی قرار می‌دهد. در واقع شورای صنفی نمایش هیچ دخل و تصرفی در انعقاد قرارداد ندارد و این توافقی است بین سینمادار و تهیه‌کننده یا پخش‌کننده فیلم.
مدیر پخش حوزه هنری تصریح کرد: البته در انتخاب فیلم‌های نوروزی شاخص‌هایی از قبیل فیلم‌های پرمخاطب مردمی در جشنواره فجر یا جوایزی که یک فیلم در جشنواره کسب کرده یا... هم برای هر دوسوی قرارداد موثر است. چون این مسائل قطعا در جذب مخاطب موثر است و سینمادار هم خواهان این است که سال سینمایی اش را پربار شروع کند.
«آباجان» گزینه احتمالی
«آباجان» به کارگردانی هاتف علیمردانی فیلمی است که در این دوره از جشنواره فیلم فجر موفق به دریافت لوح تقدیر فیلم منتخب از نگاه تماشاگران شد و رتبه دوم در آرای مردمی را کسب کرد.
علیمردانی درخصوص زمان اکران عمومی «آباجان» به جام‌جم گفت: من هفت دوره متوالی در جشنواره فیلم فجر حضور داشتم، اما در زمان اکران عمومی فیلم هایم بدترین اجحاف را دیدم. از این جهت که فیلم‌های من همیشه جزو پرمخاطب‌ترین فیلم‌ها بوده، اما در بدترین فصل ممکن اکران شده است.
او افزود: به نظر هیات داوران احترام می‌گذارم؛ چون زمانی که وارد جشنواره می‌شوی باید به چارچوب‌های آن احترام بگذاری. وقتی فیلمسازی نظر هیات داوران را قبول ندارد باید فیلمش را از همان ابتدا از جشنواره خارج کند، چرا منتظر می‌شود نامزدها که اعلام شد واکنش نشان‌دهد! به هر حال «آباجان» تا یک روز مانده به آخر جشنواره اولین فیلم انتخاب مردمی بود، اما در آخرین روز جشنواره با اختلاف کم فیلم دوم شد! بنابراین حق مسلم اش است که در اکران نوروز قرار بگیرد. طی صحبت‌هایی هم که با پخش کننده فیلم آقای سرتیپی و فیلمیران داشتیم به احتمال خیلی زیاد این اتفاق خواهد افتاد و این فیلم در نوروز اکران می‌شود.
آیین‌نامه اکران سال آینده هنوز تدوین نشده است
محمد قاصد اشرفی، رئیس هیات مدیره انجمن سینماداران درباره چگونگی اکران فیلم‌ها در نوروز به جام‌جم گفت: در پایان هر سال آیین‌نامه‌ای برای اکران فیلم‌ها در سال بعد تدوین می‌شود که این آیین‌نامه هنوز به امضا نرسیده و صنوف ذی‌نفع فعلا مشغول گفت‌وگو هستند. هر زمان این آیین نامه تدوین شد تعداد سرگروه‌های نمایشی هم مشخص می‌شود و متعاقب آن فیلم‌هایی که در نوروز به اکران می‌رسند اعلام می‌شود. سال گذشته شش سرگروه سینمایی داشتیم و امسال اگر هم شش سرگروه را داشته باشیم شش فیلم در این ایام آماده اکران می‌شود. به هر حال تا آیین‌نامه اکران در سال آینده به امضا نرسد معلوم نیست چه فیلم‌هایی در نوروز اکران می‌شوند. فعلا هر حرفی دراین‌باره گفته شود تنها گمانه زنی است.
او درخصوص چینش فیلم‌های نوروزی تصریح کرد: ایام نوروز ایام شادی است و مسلما مردم در اوقات فراغت بیشتر به سینما می‌روند، اما این دلیل نمی‌شود که ما مثلا شش فیلم اکران را مفرح انتخاب کنیم. ما هر سال سعی می‌کنیم در چینش اکران نوروزی ترکیبی از تمام ژانرهای مختلف را در نظر بگیریم که هر کسی با هر سلیقه بتواند به دیدن فیلم مورد علاقه‌اش برود.
قاصد اشرفی درباره نقش شورای صنفی در انتخاب فیلم‌های نوروزی تاکید کرد: شورای صنفی هیچ دخالتی در انتخاب فیلم‌های نوروزی ندارد و تنها در این باره مشاوره می‌کند. به این معنا که شورای صنفی با توجه به تجربیاتی که در این زمینه دارد پیشنهاد می‌دهد مثلا فلان فیلم برای اکران نوروزی خوب است. نقش این شورا در این حد است و فقط قراردادی را که بین صاحب فیلم و سینمادار بسته می‌شود با توجه به مقررات آیین نامه ثبت می‌کند. شورای صنفی تنها در صورتی وارد عمل می‌شود که قرارداد بسته شده ناقص یا مغایر با آیین نامه شورا باشد. مثلا سقف اکران نوروزی برای هر فیلمی هفت هفته است و اگر فیلمی برای ده هفته قرارداد ببندد شورا با آن مخالفت می‌کند.
مدیر سینما ماندانا درباره این دوره از جشنواره فجر عنوان کرد: حسن‌نیت دبیر جشنواره آقای حیدری بر کسی پوشیده نیست، اما امسال متاسفانه در نحوه برگزاری جشنواره نواقصی بود که بیشتر متوجه عوامل اجرایی بود. در جشنواره ملی که تولیدات یک سال سینمایی مورد ارزیابی اهالی سینما و مردم قرار می‌گیرد نباید صرفا چند سینمای خاص به لحاظ رسیدگی و تجهیزات مورد توجه قرار بگیرد و منافع تمام سینماها باید به طور یکسان لحاظ شود.
