روز دختر در سطح بین المللی در تاریخ ۱۱ اکتبر [۱۹ مهر] و در ایران ۲۱ اردیبهشت سال ۱۴۰۳ مصادف با ١ ذوالقعده ۱۴۴۵ می باشد. این روز که از سمت سازمان ملل متحد برگزیده شده است و تحت عنوان روز دختر نام گذاری شده است. طبق بیانیه ها این روز به علت حمایت از فصرت های بیشتر برای دختران و بهبود و ارتقای آگاهی در خصوص تبعیض ها و نابرابری های جنسیتی است که بیشتر دختران یک جامعه در هر کجای جهان با آن ها رو به رو هستند و دست و پنجه نرم می کنند.
برخی از دلایل این نام گذاری عبارت است از:
- حمایت از آنان
- دسترسی بهتر و آسان تر به آموزش
- تغذیه و حقوق قانونی و مراقبت های دکتری
- ممانعت از خشونت و استکبار
- تبعیض و نابرابری
- ازدواج اجباری
- و …
برخی از تبعیض ها مثل ختنه شدن دختران، کار کردن آنان در شرایط نامناسب و پر خطر، آشپزی، کار سنگین و نامناسب با سن آنان ایده این عمل بود.
علل نام گذاری روز جهانی دختر
چندین علل وجود داشت که باعث جلب توجه سازمان ملل برای این اقدام شده بود:
- حمایت از دختران در برابر ازدواج اجباری
- حمایت از عدم خشونت و ظلم علیه زنان و دختران
- بهبود و ارتقای سطح آموزشی و آگاهی دختران و کودکان
روز دختر در ایران
در ایران ١ ذوالقعده به مناسبت ولادت حضرت معصومه (س) روز دختر هم نامیده شده است. در ایران از سال ۱۳۸۵ این روز را با عنوان جدید روز دختر جشن می گیرند. در اصل این جشن یاد آور شخصیت و نجابت و وقار حضرت معصومه (س) و ترویج ابعاد وجودی این دختر اهل بیت در بین دختران مسلمان است.
دختران امروز مادران فردا هستند و آینده جامعه دست آنان است. از این بابت توجه به جایگاه مهم دختران در جامعه و فرهنگ و حضور آنان در صحنه های علمی، اجتماعی و سیاسی حائز اهمیت است.
روز دختر در ایران باستان
در تقویم باستانی ایران روز پنجم اسفند، با نام جشن سپندارمذگان و یا اسفندگان را تحت عنوان روز زمین، روز دختر و روز زن و مادر هم جشن می گیرند.
سپندارمذ، نام الهه و فرشته نگهبان سرزمین سبز است.
