محمود فرشچیان ، نقاش و نگارگر ایرانی، در چهارم بهمن ۱۳۰۸ در شهر هنرپرور اصفهان به دنیا آمد. پدرش، حاج غلامرضا فرشفروش، مردی هنردوست بود و علاقه زیادی به هنر نقاشی داشت. محمود نیز از همان کودکی علاقه زیادی به نقاشی نشان میداد.
پدر محمود، او را به کارگاه استاد حاج «میرزاآقا امامی» برد تا نزد او نقاشی بیاموزد. استاد امامی، از استادان بزرگ نقاشی سنتی ایرانی بود و شاگردان زیادی را تربیت کرده بود. محمود نزد استاد امامی، اصول اولیه نقاشی سنتی ایرانی را آموخت.
پس از مدتی، محمود به هنرستان هنرهای زیبای اصفهان رفت و نزد استاد «عیسی بهادری»، از دیگر استادان بزرگ نقاشی سنتی ایرانی، به تحصیل پرداخت. استاد بهادری، در زمینه نقاشی رنگ روغن و نقاشی غربی نیز تبحر داشت و به محمود کمک کرد تا با این سبکهای جدید نقاشی آشنا شود.
محمود فرشچیان پس از دانشآموختگی از هنرستان هنرهای زیبای اصفهان، در سال ۱۳۳۴ به اروپا سفر کرد. او در وین، پایتخت اتریش، به مطالعه و بررسی آثار نقاشان برجسته غرب پرداخت. در این سفر، محمود فرشچیان با سبکهای مختلف نقاشی غربی آشنا شد و از آنها تأثیر گرفت.
پس از بازگشت از اروپا، محمود فرشچیان به ایران بازگشت و در اداره کل هنرهای زیبا تهران مشغول به کار شد. او در این دوران، آثار متعددی در زمینه نقاشی سنتی ایرانی خلق کرد.
در سال ۱۳۴۸، محمود فرشچیان به مدیریت اداره هنرهای ملی منصوب شد. در این دوران، او تلاش زیادی برای احیای هنرهای سنتی ایرانی انجام داد. او همچنین، در زمینه آموزش نقاشی به علاقهمندان، فعالیتهای زیادی انجام داد.
محمود فرشچیان در سال ۱۳۵۱ به عضویت هیئت علمی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران درآمد. او در این دوران، به تدریس نقاشی و نگارگری پرداخت و شاگردان زیادی را تربیت کرد.
محمود فرشچیان، در طول دوران فعالیت هنری خود، آثار متعددی در زمینههای مختلف نقاشی سنتی ایرانی، مینیاتور، نگارگری، تذهیب و طراحی صحنه و لباس خلق کرد. برخی از آثار او عبارتند از:
تابلو «عصر عاشورا»
تابلو «پیروزی ابرهه بر فیل»
تابلو «نبرد رستم و سهراب»
تابلو «رویای شیرین»
تابلو «رستاخیز»
تابلو «شب قدر»
تابلو «پیامبر اکرم (ص) و علی (ع)»
تابلو «امام علی (ع) و یارانش»
آثار محمود فرشچیان، در سطح جهانی شناخته شدهاند و در موزههای معتبر جهان به نمایش گذاشته شدهاند. او در سال ۱۳۸۲، به عنوان چهره ماندگار در رشته هنرهای تجسمی، از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران معرفی شد.
محمود فرشچیان، در سال ۱۳۹۸، به دلیل بیماری، درگذشت. او یکی از بزرگترین نقاشان ایرانی در قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم بود که آثار او، جایگاه ویژهای در هنر نقاشی ایران دارد.
سبک و ویژگیهای آثار محمود فرشچیان
آثار محمود فرشچیان، در عین توجه به اصالت مبانی سنتی نقاشی ایرانی، با ابداع شیوههای نو، قابلیت و کارایی نقاشی ایرانی را افزایش داده است. او این هنر را غنا بخشید و از حالت الزامی یک پدیده متکی به شعر و ادبیات رها ساخت و رسالت و ارزشی در حد سایر هنرها در نقاشی ایرانی پدید آورد.
نقاشیهای استاد فرشچیان آمیزه دلپذیری از اصالت و نوآوری است. وی با خطوط روان و ترکیببندیهای ظریف و مدور، راز و رمزها و اشارات درونی نهفته را در آثار خود به وجود میآورد.
از ویژگیهای بارز آثار محمود فرشچیان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
استفاده از رنگهای شاد و زنده
بهرهگیری از خطوط روان و ظریف
ترکیببندیهای مدور و هماهنگ
استفاده از نمادها و نشانههای عرفانی و مذهبی
بیان مفاهیم اخلاقی و انسانی