ساخت موسیقی برای کودکان یکی از الزماتِ دنیای امروز است. این کار به متخصصانی زبده نیاز دارد که علاوه بر شناخت و تسلط کافی در زمینه موسیقی، دنیای کودکان را هم به خوبی بشناسند. در سال‌های گذشته نیاز به تولید آثار موسیقی برای مخاطبان کودک و نوجوان بیش از هر زمان دیگری احساس شده است. بحث دیگری که درباره موسیقی کودک و نوجوان مطرح شده و می‌شود، موضوع تربیت گوش شنوایی کودکان و نوجوانان است. برای آسیب‌شناسی در این باره سراغ آیدین کاظم‌زاده رفتیم تا دیدگاه‌های این آهنگساز را در این باره جویا شویم. کاظم‌زاده سابقه‌ای طولانی در عرصه موسیقی کودک دارد.
در ادامه صحبت‌های آیدین کاظم‌زاده را درباره موسیقی کودک می‌خوانید:
آهنگ با کلام بد برای بچه‌ها پخش نکنید / پدر و مادرها دقت کنند
آیدین کاظم‌زاده: حدود یازده سال است که به طور تخصصی با بچه‌ها کار می‌کنم. در واقع کلاس‌های من بازی و موسیقی است که به طور هدهفمند برای تربیت و رشد کودکان طراحی شده است.
نیاز بچه‌ها به موسیقی نسبت به آنچه ما تصور می‌کنیم، متفاوت است و نگاه و نیازهای بچه‌های امروز با گذشته فرق می‌کند. آنچه من در این سال‌ها یادگرفته‌ام این است که؛ اگر بخواهیم گوش بچه‌ها را تربیت کنیم باید از طریق خواسته‌های آنان و چیزهایی باشد که دلشان می‌خواهد و دوست دارند.
امروز شاهدیم که عمده بچه‌ها در خانه و در فضاهای مختلف، موسیقی پاپ می‌شنوند. یکی از کارهایی که برای بچه‌ها انجام می‌دهم، ساز شناسی است. اگر امکانش وجود داشته باشد دوستان نوازنده را می‌آورم تا هر ساز را با اجرای زنده به بچه‌ها بشناسانم. در گذشته و در اوایل آغاز کار برای کودکان، به هیچ عنوان استقبالی از بچه‌ها برای شناختن سازهای موسیقی ایرانی وجود نداشت. خیلی به این فکر کردم که چطور می‌توانم بچه‌ها را به موسیقی و سازهای ایرانی علاقه‌مند کنم. در نهایت به این نتیجه رسیدم که آهنگ‌های پاپ را ضبط کنم و روی دیگر سازهای موسیقی پاپ، ملودیِ اصلیِ اثر را با سازهای ایرانی بنوازم. خوشبختانه از این طریق توانستم بچه‌ها را به سازهای ایرانی علاقه‌مند و آنها را با موسیقی ایرانی آشنا کنم. این تجربه نشان می‌دهد که بچه‌ها به روش‌های جدیدتری برای یادگیری نیاز دارند.
از پدر و مادرها خواهش می‌کنم وقتی می‌خواهند موسیقی پاپ برای بچه‌ها پخش کنند، حتما دقت کنند که آن آهنگ کلام یا ترانه مناسبی داشته باشد. کلام‌های بد روی بچه‌ها خیلی تاثیر منفی می‌گذارد. این نکاتی که می‌گویم آموخته‌هایی از ارگانی آکادمیک نیست؛ بلکه حاصل تجربه کار کردن با بچه‌ها است.
موافق ادامه روش کارل اُرف نیستم
آیدین کاظم‌زاده: هنوز درباره سبک آموزش موسیقی کارل ارف به کودکان اختلاف نظرهای جدی وجود دارد. من به شخصه موافق ادامه آن روش نیستیم. الان خیلی اصلاح روی آن روش انجام شده است. عمده بچه‌هایی که از کودکی نواختن ساز را آغاز می‌کنند، در سنین 6 تا 7 سال از موسیقی فاصله می‌گیرند؛ شاید این اتفاق به دلیل آن فشار مستقیمی است که بچه‌ها به دلیل ساززدن تحمل می‌کنند.
قبل از اینکه بچه باسواد(توانِ خواندن و نوشتن) شود، نباید وارد عرصه موسیقی شود. این چیزی است که خیلی از استادان به آن معتقدند.
من در یک دهه گذشته به طور میانگین سه روز در هفته و در هر روز حداقل با 100 بچه‌ی بینِ 3 تا 6 و نیم سال کار کرده‌ام و همه این نکات را به عینه دیده‌ام. الان مسئله‌ای که ما داریم این است که پدر و مادرها را قانع کنیم تا از استثنا بودن بچه‌هایشان دست بردارند. اجازه بدهند که بچه‌ها ساز را کمی دیرتر شروع کنند. برای کودکان بهتر این است که وارد کلاس‌های بازی‌گونه شوند که در این کلاس‌ها، بچه‌ها در زمینه رشدی و حرکتی فعال می‌شوند. در این کلاس‌ها گاهی از موسیقی خیلی بیشتر استفاده می‌شود و گاهی کمتر. بیشتر مربیان این کلاس‌ها متخصصان تربیت بدنی هستند.
به نظرم پدر و مادرها باید بچه‌ها را به سمتی ببرند که تا 6 و نیم سالگی روی حرکت و بیان و سرعت و عکس‌العمل آنان کار شود.
برخی آهنگ‌ها برای کودکان باید زیر یک دقیقه باشند
آیدین کاظم‌زاده: برخی از آهنگ‌هایی که برای کودکان ساخته می‌شود عنوانشان «واحد کار» است که مثلا آیین نوروز و چهارشنبه سوری را به بچه‌ها یاد می‌دهند و زمان این آثار نباید بیشتر از یک دقیقه باشد. این ترانه‌های واحد کار، در تمام دنیا هست و همه آنها زیر یک دقیقه هستند تا بچه تحمل شنیدن آن را داشته باشد.
ترانه‌های دیگری هم هستند که این ها به لحاظ زمانی می‌توانند بیشتر از چند دقیقه باشد.
ترانه‌های واحد کاری برای این هستند که چیزی را به بچه‌ها یاد دهیم؛ مسائلی مانند آموزش فصل‌ها یا آموزش سنت‌ها.
----------------------------
آیدین کاظم‌زاده عضو کانون آهنگسازان و نوازندگان سازهای کلاسیک خانه موسیقی ایران است و سیستم جدیدی برای آموزشی کودکان از طریق موسیقی، بازی و وروزش ابداع کرده که آن را «ششسا» نام‌گذاری کرده است. کاظم‌زاده مربی رسمی فدراسیون بدمینتون هم هست.
