اینکه کجا ، چه نوع قصه ای را روایت می کنیم مهم است و این که آیا لوکیشن و محل روایت قصه چقدر با اهرم های روایت داستان به لحاظ تاریخ، جغرافیا، سبک ها و شیوه های داستان گویی، مطابقت دارد هم مهم است.
متاسفانه در سال های اخیر به دلیل شرایط اقتصادی پروژه ها و گاهی بد سلیقه گی گروه های تولید شاهد این هستیم که سازندگان سریال بدون در نظر قرار دادن زمان تاریخی، قصه ،جغرافیای موجود در فیلمنامه و مواردی از این دست و بدون در نظر گرفتن فاکتور هایی چون باور مخاطب ، دوربین را در محیط های تکراری و ارزان قیمت همیشگی می کارند طوری که مخاطب عام نیز از این اتفاق غیر هنری گلایه دارد.
آیا مهم است که قصه را کجا و چگونه روایت کنیم؟
اینکه بسیاری از کارگردانان صاحب نام سینمای ایران برای انتخاب محل تصویر برداری تک تک پلان های سریالشان مدت ها لوکیشن بازبینی می کنند و زمان بسیاری روی تک تک نماها و قاب های محل تصویر برداری اثرشان می گذارند بدین معناست که باکرگی لوکیشن و جلوه های بصری جغرافیایی در بحث زیبایی شناسی درام اهمیت بسیار دارد و مخاطب روی این رمز مهم و موثر کارگردانی به اعتمادی چند برابر در مقابل سازندگان اثر می رسد.
در گزارشی به محل تصویر برداری چند سریال تلویزیونی پرمخاطب اشاره خواهیم کرد.
لوکیشن سریال شهرزاد
سریال شهرزاد که به صورت نمایش خانگی عرضه شد، پخش آن از سال 1394 شروع و در سال 1397 پایان یافت. یکی از این لوکیشن‌های این سریال، «خانه بزرگ آقا دیوانسالار» است که در باغ سلیمانیه یا کوشک وثوق الدوله فیلم‌برداری شده. این باغ 25 هکتار وسعت دارد و حدود 150 سال پیش بنا شده و مربوط به دوران قاجار می‌شود. کوشک وثوق الدوله در منطقه 14 شهرداری تهران، خیابان نبرد شمالی، کوچه طاهر جنب کلانتری ۱۲۱ سلیمانیه قرار دارد.
علاوه ب خانه دیوان سالار، لوکیشن‌های دیگری مانند خانه موتمن‌الاطبا که طبق مستندات موجود، در سال 1261 هجری شمسی ساخته شده است سال‌ها نزد خاندان موتمن باقی مانده و در آن زندگی می‌کردند. موتمن الاطبا، پزشک مخصوص ناصرالدین‌شاه بوده است. مساحت این خانه حدود 800 مترمربع است که در محله عودلاجان و خیابان پامنار قرار دارد. سریال شهرزاد در شهرک سینمایی غزالی هم برداشت‌هایی داشته است.
آدرس باغ سلیمانیه یا کوشک وثوق‌الدوله (لوکیشن سریال شهرزاد): خیابان نبرد شمالی، کوچه طاهری، جنب کلانتری 121 سلیمانیه
آدرس خانه موتمن‌الاطبا (لوکیشن سریال شهرزاد): میدان بهارستان، خیابان ابن سینا، خیابان امیرکبیر غربی، خیابان پامنار، روبه‌روی مسجد کاشانی، بن‌بست موتمن‌الاطبا
خانه موتمن‌الاطبا، عکس از آرشیو لست سکند، Ehsantrips
لوکیشن سریال شب های برره
شب های برره در سال 1384 از شبکه سوم سیما پخش می‌شد. باغ برره، یکی از لوکیشن های این سریال بود؛ باغ معروفی که در منطقه سعادت آباد و بلوار کوهستان واقع شده است. این باغ 22 هزار متری، به دلیل ساخت این سریال در این منطقه به باغ برره معروف است. البته امروزه دیگر چیزی به عنوان لوکیشن سریال شبهای برره از آن باغ باقی نمانده است.
آدرس لوکیشن سریال شب های برره: محدوده سعادت آباد
باغی که در آن شب های برره تصویر برداری شد
لوکیشن سریال بانوی عمارت
سریال بانوی عمارت در لوکیشن‌های متعددی تصویر برداری شده است؛ اما یکی از مهم‌ترین لوکیشن های این سریال، خانه طباطبایی‌ها واقع در محله قدیم کاشان و در محله سلطان امیر احمد است. خانه طباطبایی‌ها یکی از زیباترین و دیدنی‌ترین جاذبه‌ها در کاشان بوده که مربوط به زمان قاجار می‌شود.
آدرس خانه طباطبایی‌ها (لوکیشن سریال بانوی عمارت): کاشان، میدان کمال الملک، خیابان فاضل نراقی
خانه طباطبایی ها
لوکیشن سریال جیران
سریال جیران سریالی تاریخی و مربوط به دوره ناصرالدین شاه است و فیلم‌برداری آن در مرداد ماه سال 1400 در شهر خوانسار و گلپایگان به پایان رسید. شاید بتوان گفت که مهم‌ترین لوکیشنی که این سریال در آن فیلم‌برداری شده، مجموعه کاخ گلستان است که قسمت‌های مختلفی از سریال را در آن ضبط کرده‌اند. تخت مرمر، شمس‌العماره و برخی قسمت‌های دیگر از جمله لوکیشن های تصویر برداری در این سریال هستند.
اما لوکیشن سریال جیران فقط به جاهایی که گفتیم ختم نمی‌شود، این پروژه عظیم در شهرک غزالی، باغ گیاهشناسی، بازار سعدالسلطنه قزوین و برخی از مناطق و جاذبه‌های دیگر نیز فیلم‌برداری شده است.
آدرس مجموعه کاخ گلستان: خیابان 15 خرداد، میدان ارگ
لوکیشن سریال قهوه تلخ
قهوه تلخ تقریبا اولین سریالی بود که برای نمایش خانگی به کارگردانی مهران مدیری، عرضه شد. قهوه تلخ از سال 1389 تا سال 1391 مراحل ساخت، ضبط و پخش خود را پشت سر گذاشت. سریال در قسمت‌های مختلفی فیلم‌برداری شده است که همین امر آن را به لیست لوکیشن سریال های معروف ایرانی اضافه کرده است.
کاخ صاحبقرانیه، کوشک احمدشاهی یا در مجموع، بهتر است بگوییم مجموعه کاخ نیاوران، مهم‌ترین لوکیشن‌های سریال قهوه تلخ بودند و آن‌ها را در نماهای مختلفی می‌دیدیم. یکی از نکاتی که باید به آن اشاره کرد، این است که کاخ صاحبقرانیه از سال 1394 به بعد غیر قابل بازدید است و دلیل آن هم مراقبت بیشتر و بهتر از بناست. زیر این کاخ، قنات وجود دارد و عمارت آن روی یک گسل ساخته شده است، به همین دلیل برای جلوگیری از تخریب آن، بازدیدش ممنوع شده است و به صورت مجازی می‌توانید از آن استفاده کنید.
آدرس مجموعه نیاوران (لوکیشن سریال قهوه تلخ): نیاوران، میدان باهنر (میدان نیاوران)
نمایی از کوشک احمدشاهی، عکس از آرشیو لست سکند، ویدا مهین پو
لوکیشن سریال نون. خ
سریال طنز «نون خ» که در سه فصل پخش شد، یکی از پر مخاطب‌ترین سریال‌های تلویزیونی بود که فصل اول آن در نوروز 1398، فصل دوم در نوروز 1399 و فصل سوم در نوروز 1400 به نمایش گذاشته شدند. از جمله لوکیشن های سریال نون خ که طی این فصل‌ها، روستای پالنگان، هجیج، ترقبان، کندوله و پرنیان است که از روستاهای پلکانی در کرمانشاه هستند.
نکته‌ای که در این بین وجود دارد، در رابطه با فصل سوم این سریال است که طی آن لوکیشن نون خ در روستاهای اطراف تهران بوده و در آن جا فیلم‌برداری شده است. علت این کار هم محدودیت‌هایی بود که شیوع کرونا باعث ایجاد آن‌ها شده بود. نام این روستاها، «کیگا» و «سنجریان» هستند.
برخی لوکیشن های سریال نون خ
لوکیشن سریال علی البدل
سریال علی البدل در نوروز 96 توسط شبکه یک سیما پخش شد که بیشتر لوکیشن‌های آن در استان همدان قرار داشت و ضبط شد. یکی از این لوکیشن‌ها بین همدان و تویسرکان در روستای «چشمه قل قل» بود. روستای چشمه قل قل یا ورکانه دارای جاذبه‌های گردشگری فراوان است که در فصل‌های بهار و تابستان پذیرای گردشگران متعددی است و به‌خوبی توسط این سریال، معرفی و جاذبه‌های آن به نمایش گذاشته شد.
بخش‌هایی از لوکیشن سریال علی‌البدل
لوکیشن سریال پایتخت
بسیاری از قسمت‌های این سریال پر مخاطب در خطه‌های شمالی ایران ضبط شدند که بیشتر آن در شیرگاه مازندران بود، اما قسمت‌هایی نیز در قائم‌شهر و ساری هم ضبط شدند.
با وجود همه این‌ها، یکی از قسمت‌های دیدنی پایتخت پنج که در نوروز 1397 از شبکه اول سیما پخش شد، در یکی از کارخانه‌های جنگ‌زده سوریه اتفاق می‌افتد؛ همان‌جایی که در آن خانواده نقی معمولی مورد حمله داعش قرار گرفتند. جالب این است که به شما بگوییم لوکیشن پایتخت در این قسمت، تهران بود. جایی در انتهای اتوبان امام علی و در شهرری که همچنان هم وجود دارد، اما بازدید از آن امکان‌پذیر نیست. سیلوی گندمی که در کنار کارخانه سیمان شهرری قرار گرفته، میزبان فیلم‌برداری این قسمت از سریال محبوب پایتخت بوده است.
آدرس کارخانه سیمان: شهرری، انتهای اتوبان امام علی(ع)
نمایی از شیرگاه، از اصلی‌ترین لوکیشن های سریال پایتخت
لوکیشن سریال پدر سالار
این سریال خاطره‌انگیز که در سال 1372 ساخته شد از پرمخاطب‌ترین سریال‌ها در زمان خود بوده و هنوز هم عده‌ای علاقه‌مند به تماشای مجدد آن هستند. لوکیشن سریال پدر سالار در منطقه امام زاده یحیی تهران و در خانه‌ای تاریخی با قدمت 100 ساله انتخاب شد و قسمت‌های مختلف سریال در آن ساخته شد. لوکیشن پدرسالار متعلق به یکی از نوادگان قاجار به نام «مهرانگیز کامبیز» بوده که اکنون به خانه فرهنگ امامزاده یحیی تبدیل شده است.
آدرس خانه فرهنگ امامزاده یحیی (لوکیشن سریال پدرسالار): خیابان ری، خیابان آبشار غربی، کوچه هداوند
لوکیشن سریال شهرک سینمایی غزالی
این شهرک سینمایی یکی از محبوب‌ترین لوکیشن‌ها برای سینماگران است. ایده ساخت این شهرک را یکی از بزرگ‌ترین کارگردانان سینمای ایران، علی حاتمی داده است. حال و هوای این سریال در زمان اوایل قرن 14 هجری شمسی طی می‌شد. به همین خاطر در سال 1358 ساخت شهرک سینمایی را آغاز کرد. طی طرح‌ها و ایده‌هایی که مطرح شد، محوطه‌ای که برای این شهرک در نظر گرفته شد در غرب تهران و حوالی اتوبان تهران کرج بود. این محوطه را فردی به نام غزالی خریداری کرد که همین نام نیز بر شهرک گذاشته شد و باقی ماند.
شهرک سینمایی غزالی شامل سه بخش کلی است که به صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
مجموعه بناها و دکورهای قبل از اسلام (با مساحت 15000 هزار مترمربع)
دکورها و بناهای پس از اسلام (با مساحت 35000 مترمربع)
دکورها و بناهای دوره معاصر (با مساحت 62000 مترمربع)
از مجموعه سریال‌ها و فیلم‌های مهمی که در این محل تصویربرداری شده، می‌توان به: هزار دستان، سربداران، امام علی (ع)، مریم مقدس، مردان آنجلس، روزگار قریب، اصحاب کهف و موارد دیگری اشاره کرد که تعداد آن‌ها بسیار زیاد است.
از جمله لوکیشن‌ها و قسمت‌های مختلفی که در این شهرک ساخته شده‌اند، شامل: میدان توپخانه، ساختمان شهرداری، خیابان لاله‌زار، گرند هتل، تار و سه‌تار دلگشا و بخش‌هایی دیگر هستند. شما می‌توانید در شهرک غزالی، در لوکیشن‌های مختلف فیلم‌ها و سریال‌ها عکس بگیرید و آن‌ها را برای خود بازسازی کنید.
آدرس شهرک سینمایی غزالی: تهران، بزرگراه شهید لشگری، خیابان 55، کوچه یکم غزالی
