حالا دیگر همه دنیا می‌دانند که قطر میزبان جام جهانی فوتبال است، از این رو هر روز خبرهایی از این کشور به سراسر جهان مخابره می‌شود.
خبری که این روزها دست به دست می‌شود میزبانی قطر از 40مجسمه عمومی غول پیکر است. آثاری که هر کدام داستان‌های بسیاری را با خود حاضر می‌کنند. البته هیچ کدام از این آثار غول‌‍پیکر، آثار معمولی نیستند، بلکه هرکدام جزو گران‌ترین و مهم‌ترین آثار هنری صد سال اخیر میدان هنر هستند. از جف کونز و لوئیز بورژوا بگیر تا ریچارد سرا، دیمن هرست و...ده‌ها هنرمند بزرگ دیگر در این رویداد حاضر هستند.
رویدادهایی از این دست نشان می‌دهد که جام جهانی فقط یک دوره کوتاه مدت مسابقات فوتبال نیست و می‌توان آن را به عنوان سپهر فرهنگی دوران تعریف کرد. به همین دلیل است که قطر کشوری که تا پیش از این مجسمه چندانی به خود ندیده بود حالا میزبان شاخص‌ترین مجسمه‌های دنیا است.
همین چند ماه پیش بود که مجسمه پنج متری برنزی ضربه سر زین‌الدین زیدان به سینه مارکو ماتراتزی در بین شهروندان قطری به محل مناقشه تبدیل شده بود و بسیاری حضور آن را در عرصه عمومی و فضای باز شهری برنمی‌تابیدند، حالا اما با فاصله کمی از آن جنجال‌ها، شهر دوحه به یک گالری رو باز تبدیل و میزبان 40 اثر شاخص و معروف که عموما آثاری معاصر و محصول بعد از 1960 هستند، شده است.
داستان این مجسمه پنج متری برنزی ضربه سر زین الدین زیدان به سینه مارکو ماتراتزی به سال 2013 برمی‌گردد که در کشور قطر رونمایی شد. اما تنها چند روز پس از برگزاری مراسم رونمایی، برخی از مردم قطر خواهان برداشتن مجسمه به دلیل ترویج بت پرستی شدند و برخی دیگر نیز این مجسمه را تشویق به خشونت توصیف کردند. در نهایت اینکه دولت قطر نیز به این اعتراضات پاسخ مثبت داده و مجسمه جنجالی زین الدین زیدان را از جای خود برداشت، با این همه چند ماه پیش این مجسمه دوباره در عرصه عمومی نصب و از آن رونمایی شد
در میان این مجموعه ارزشمند، اثری از«جف کونز»، به ارتفاع ۲۱ متر با عنوان «دوگونگ»، موجودی غریب است که در آب‌های قطر شناور خواهد شد. آثار جف کونز جزو گران‌ترین آثار هنری امروز دنیا هستند.
یکی از حاضرین در این برنامه«جف کونز» هنرمند نامدار آمریکایی است که در طول فعالیتش آثار هنری متعددی را به قیمت‌های نجومی به فروش رسانده است و اخیرا رکورد گران‌قیمت‌ترین هنرمند زنده را از چنگ «دیوید هاکنی» درآورد
از جمله دیگر آثار حاضر در قطر می‌توان به مجسمه «خروس» اثر «کاترینا فریتش»، «دروازه‌هایی به سمت دریا» اثر «سیمونه فیتال» و «۷» اثر «ریچارد سرا» اشاره کرد.
«خروس» اثر «کاترینا فریتچ»
«7» اثر ی از «ریچارد سرا»، سرا از مجسمه سازان پیشرو و از مهم‌ترین هنرمندان عرصه هنر عمومی است. او اولین مجسمه خاورمیانه خود را بر پایه اندیشه ابوسهل کوهی ریاضی‌دان ایرانی ساخته‌است. وی مجسمه ۷ را با ۸۰ فوت ارتفاع، در دوحه در مقابل موزه هنرهای اسلامی قطر در سال ۲۰۱۱ ساخته‌است که ایدهٔ ساخت این مجسمه عظیم را باتوجه به باور بر مقدس بودن عدد ۷ و همچنین محاط کردن ۷ ضلعی در دایره توسط کوهی اشاره کرده‌است و این دو را منبع الهام کار خود برای هندسه کارش دانسته‌است. این مجسمه از ۷ ورق فولادی در قالب یک ۷ ضلعی منتظم ساخته شده‌است
در بین 40 اثر این نمایشگاه عمومی، همچنین مجموعه‌ای از مجسمه‌ها و چیدمان‌های موقت توسط «یایویی کوساما» هنرمند معاصر ژاپنی در محوطه موزه هنر اسلامی به چشم می‌خورد.
یایویی کوساما (۲۲مارچ ۱۹۲۹)، هنرمند معاصر ژاپنی است که در درجه اول در حوزه پیکرسازی و چیدمان به خلق اثر می‌پردازد. او در زمینه دیگر رسانه‌های هنری همچون نقاشی، اجرا، فیلم، مد، شعر و داستان‌نویسی نیز فعالیت دارد. او در مدرسه هنر و صنایع دستی کیوتو، سبک نقاشی سنتی ژاپنی با نام نیهونگا را آموخت. اما از اکسپرسیونیسم انتزاعی آمریکایی الهام گرفت و از دهه ۱۹۷۰ تا کنون به خلق هنر، به ویژه در حوزه چیدمان پرداخته است
البته فهرست کامل هنرمندانی که آثارشان در فضای عمومی قطر به نمایش گذاشته می‌شود، هنرمندان بین‌المللی در قید حیات و فقید و همچنین شماری از هنرمندان قطری را شامل می‌شود. آثاری از«تام کلاسن»، «ایسا جانزن» و ... نیز به همین مناسبت در دوحه قطر نصب و به نمایش گذاشته می‌شوند.
همچنین آثاری از «ارنستو نتو» «کاوس» «یوگو روندینونه» «رشید جانسون» «فیشلی اند وایس» «فرانتس وست» «فای توگود» و «لارنس وِینر» به نمایش در خواهند آمد.
«مادر» اثر «لوئیز بورژوا»، «دروازه‌هایی به سمت دریا» اثر «سیمونه فیتال» و «کشتی» اثر «فرج دهام»
علاوه بر هنرمندان شاخص و گران قیمت دنیا در این رویداد هنرمندانی از قطر هم حاضر هستند. استعدادهای داخلی شناخته شده در این نمایش عبارتند از هنرمند قطری «شوا علی»، که رابطه بین گذشته و حال دوحه را با استفاده از فرم‌های مجسمه‌سازی انباشته و متراکم به نمایش می‌گذارد. همکار قطری «شق المناس» عقاب (۲۰۲۲) لوزایل مارینا نیز در امتداد تفرجگاه نصب خواهد شد. هنرمندان دیگری چون«عادل عابدین»، «احمد البحرانی»، «سلمان الملک»، «منیره القادیری»، «سیمون فتال» و «فرج دهم» از دیگر هنرمندانی هستند که آثارشان در این رویداد به نمایش گذاشته خواهد شد.
پروژه «برنامه هنر عمومی» توسط سازمان موزه‌های قطر اداره می‌شود که مالک تمام آثار به نمایش گذاشته شده است. موزه قطر توسط «شیخ المیاسا بنت حمد بن خلیفه آل ثانی»، خواهر امیر حاکم و یکی از تأثیرگذارترین مجموعه‌داران آثار هنری جهان اداره می‌شود و بودجه خرید سالانه آن حدود یک میلیارد دلار برآورد می‌شود. در همین رابطه طی هفته های گذشته موزه قطر همچنین از برنامه جذاب نمایشگاه‌ها و بازسازی موزه هنر اسلامی همزمان با برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال خبر داده است.
در نهایت اینکه با نزدیک شدن به زمان برگزاری جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر، موزه‌های قطر (QM) برنامه آثار هنری عمومی گسترده‌ای را معرفی کرده‌اند که به تدریج نه تنها در کلان شهر پایتخت دوحه، بلکه در سراسر این امیرنشین کوچک در خلیج فارس اجرا می‌شود.
همانطور که توسط موزه‌های قطر (QM) پیش بینی شده، مناطق عمومی کشور، پارک‌ها، مراکز خرید، ایستگاه‌های راه‌آهن، میادین تفریحی، مؤسسات فرهنگی، فرودگاه جهانی حمد و در نهایت، هشت استادیوم میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ بازسازی شده و مجسمه‌ها جانمایی شده‌اند. این پروژه با عنوان «موزه بزرگ آثار هنری در عرصه‌های عمومی( فضای باز/بیرون از خانه)» پیش از جشن‌های مرتبط با جام جهانی فوتبال راه‌اندازی خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود بیش از یک میلیون مهمان را به خود جذب کند.
راه‌اندازی برنامه هنر عمومی تنها چند ماه پس از آن صورت می‌گیرد که سازمان موزه‌های قطر سه موزه را برای دوحه اعلام کرد: یک پردیس هنر معاصر که توسط «آلخاندرو آراونا» طراحی شده، یک موزه هنر شرق شناسی طراحی شده توسط «هرتزوگ و دو میرون»، و موزه «خودرو قطر OMA». سازمان موزه‌ها همچنین در ماه مارس، اولین بازی‌های المپیک و موزه ورزش قطر ۳-۲-۱ را که توسط معمار مستقر در بارسلونا، «خوان سیبینا»، در استادیوم بین‌المللی خلیفه طراحی شده بود، به نمایش گذاشت.
عبدالرحمن احمد آل اسحاق، مدیر هنرهای عمومی موزه های قطر در بیانیه‌ای گفت: «برنامه هنر عمومی موزه‌های قطر، بیش از هر چیز دیگری، یادآور این است که هنر در اطراف ما است، به موزه‌ها و گالری‌ها محدود نمی‌شود و می‌توان از آن لذت برد و جشن گرفت، چه به سر کار بروید، چه مدرسه یا در صحرا یا ساحل.»
المان یادبود«Le Pouce»(که در اسپانیایی به معنی «انگشت شست» است). اولین نمونه از این یادمان عمومی در شهر پاریس قرار دارد
در تحلیل آخر اینکه مجسمه در فضای باز که ذیل «هنر عمومی» تعریف می‌شود در بسیاری از کشورهای دنیا توانسته است مخاطبان بسیاری را به خود جذب کند. از 1960 به این سو هنرمندان تلاش کردند از فضای گالری‌های بسته که عموما جریان نخبه‌گرا آن را دنبال می‌کرد فاصله بگیرد و به عرصه‌های عمومی و فضاهای باز بپیوندد. در واقع این گرایش معاصر، تلاش می‌کرد با مردمی کردن هنر، خطوط تفکیک را پاک کند. خط تفکیک بین اثر هنری-مخاطب، هنر عامه پسند- نخبه گرا، هنر- غیر هنر و...و با این روش خونی تازه به رگ‌های دنیای هنر تزریق کند و جانی دوباره به آن ببخشد.
از این رو در اواخر قرن ۲۰ و اوایل قرن ۲۱ میلادی، هنر عمومی شکلی رسمی و حرفه‌ای پیدا کرد که هدف آن آفرینش تجلی خلاق و جهانی و ایجاد کنش متقابل با مخاطبان/ شهوندان است. درواقع، از این دوره بود که توجه به اثرات متقابل هنر عمومی با مخاطبان بیش‌ازپیش موردتوجه قرار گرفت.
حالا این روزها جام جهانی قطر موقعیتی ساخته است تا بسیاری از شاخص‌ترین مجسمه‌ها و المان‌ها و چیدمان‌های ساخته شده در دهه‌های اخیر، در دسترس میهمانان و تماشاگران فوتبال قرار گیرد.
بی‌شک این رویداد می‌تواند در کنار بازی‌های فوتبال برای مخاطبان و تماشاگران حاضر در قطر یک جذابیت مضاعف باشد. جذابیتی از جنس فرهنگ و تاثیرگذاری آثار هنری.
جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر از ۲۱ نوامبر با بازی سنگال و هلند در ورزشگاه الثومامه در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی حمد آغاز خواهد شد.
