ایرج راد بازیگر قدیمی سینما، تئاتر و تلویزیون است و سالها ریاست هیئت مدیره خانه تئاتر را برعهده داشت. او این روزها به عنوان رئیس هیئت رئیسه خانه هنرمندان ایران شناخته میشود. او در برنامهای تلویزیونی درخواستِ بسیاری از هنرمندان و دغدغه چند ساله خودش را تکرار کرد؛ احیایِ تلهتئاتر!
او در برنامهای تلویزیونی به این نکته اشاره کرد: "زمانی در تلویزیون ضبط تلهتئاترها رونق گرفت و تئاترهای زیادی از تلویزیون پخش میشد. سالهاست که تقاضا داریم ضبط و پخش تئاترها از تلویزیون ادامه یابد."
نکته جالبی درباره سریالِ شناخته شده امیرکبیر مطرح کرد که تلهتئاتر بوده است. او گفت: "همین مجموعه امیرکبیر به نظرم، تله تئاتر است. نمونهای از این کارها که خود تلویزیون هم پخش کرد، «ارتش سری» بود. چنین مجموعههایی برای مخاطبان جذابیت بسیاری دارند."
ایرج راد به نکتههایی اشاره کرد که کاظم هژیرآزاد و هادی مرزبان هم پیش از این در گفتوگو با خبرنگار تسنیم به آن اشاره کرده بودند. او در این برنامه تلویزیونی تأکید کرد که "تئاتر هنری میراست. هر شب روی صحنه زنده میشود و پس از پایان اجرا هم میمیرد. چرا از امکانات امروزی به درستی استفاده نمیکنیم تا تئاترها را ثبت و ضبط و پخش کنیم."
تئاتریها در شرایط کرونا بیش از دیگر بخشهای هنری آسیب دیدند. بسیاری از آنها خصوصاً داریوش مؤدبیان و بزرگانِ این هنر بارها اعلام کردند صدا و سیما به کمکِ تئاتر بیاید. به اعتقادِ «هادی مرزبان» از کارگردانان شناخته شده حوزه تئاتر، اگر هفتهای یک تئاتر تلویزیونی از شبکههای مختلف سیما پخش شود علاوه بر تأثیرات بسزایی که بر گسترش تئاتر و ارتباط با تماشاگران تلویزیون میگذارد میتواند برای هنرمندان تئاتر هم اشتغالزا باشد و آنها را از این وضعیت اسفباری که با آن مواجهند نجات دهد.
ایرج راد در جایی هم اعلام کرد که بارها در مصاحبهها و بیانیهها بر لزومِ تولید تلهتئاترها تأکید داشتهایم اما نمیدانم چرا این اتفاق که در مقطعی به جریان افتاده بود، میسر نشد و تلویزیون با اهالی تئاتر همراهی نمیکند؟
بازگشتِ تلهتئاتر و توجه تلویزیون به حوزه تئاتر، خواسته اصغر همت هم بود. او در گفتوگو با خبرنگار تسنیم به این نکته اشاره کرد: "سالها جای این موقعیت خوب نمایشی در سبدِ کنداکتوری تلویزیون خالی بوده و امیدوارم این شروع مجدد همراه با رونق و شکوه باشد و با این هنر ارزنده مثل گذشته رفتار نکنند؛ ساخت تئاتر تلویزیونی را مثل گزارش نبینند و طبقات پایین بودجهبندی را به آن اختصاص ندهند. بسیاری از کاربلدهای این حوزه همان موقع به خاطر شرایط مالی ضعیفِ تئاترهای تلویزیونی، نمیپذیرفتند با تلهتئاترها همکاری کنند. "
هادی مرزبان معتقد است با راهاندازی دوباره تولید تلهتئاتر، هم جایِ خالی تئاتر پُر میشود و هم به سرگرمکردن مردم و ارائه خوراک فرهنگی پرداخته میشود. او با ابراز تاسف از کمتوجهی مدیران تلویزیون به تئاتر و قابلیتهای آن خاطرنشان کرد: مدیران ما متوجه نیستند که تئاتر چه پتانسیل بالایی دارد و چگونه به عنوان هنری انسانساز، میتواند به اصلاح جامعه کمک کند و حتی روابط خانوادگی را بهبود ببخشد. آنان از این ویژگیها غافلاند و متأسفانه در پی این غفلتها، مردم هم از موهبتهای تئاتر، کمتر بهرهمند میشوند.
زمانی تلهتئاتر در شبکه چهار سیما رونقِ بسیار زیادی داشت؛ هنرمندان بزرگی همچون علی نصیریان، عزتالله انتظامی، محمدعلی کشاورز، داود رشیدی، جعفر والی، جمشید مشایخی و بسیاری دیگر در این نمایشها ایفای نقش میکردند. نامِ داریوش مؤدبیان، مسعود فروتن و هادی مرزبان، بیش از دیگران به عنوان کارگردان تلهتئاترهای تلویزیونی دیده میشود.
کاظم هژیرآزاد بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون یکی از دغدغهمندان حوزه ساخت تلهتئاتر در سیما است. او در این گفتوگو از مدیران جدید صداوسیما درخواست کرد دوباره به تلهتئاتر جان بدهند تا تئاتر در تلویزیون رونق بگیرد. زمانی تلهتئاترهای خوبی ضبط میکرد و امروز از این نوع پرداختها خبری نیست. چرا که احساس میشود شبکههای سیما یک نوع دیدگاه عوامانه را در دستور کار خود قرار دادهاند. باید نسبت به شبکهها و نوع مأموریتهایشان یک تفکیکی قائل شوند اما این تفکیک مأموریتی پیش از این محسوس بود اما الان انگار فقط رسیدن به آنتن و پُر شدن آنتن رسالت اصلی تلویزیون شده است.
بسیاری از قدیمیهای این عرصه همچون داریوش مؤدبیان اعتقاد دارد که یکی از پشتوانههای اصلی برای راه افتادن جریان تئاتری، تلویزیون بوده و دوباره باید این اتفاق بیفتد. چون یکی از راههای نجاتِ تئاتر، تلویزیون است اما برای عملی شدن این طرح لازم است اجتماعی شکل بگیرد و از سرمداران تئاتر تلویزیونی که در این زمینه تجربه دارند، مشورت بگیرند.
به نظر میرسد در دوران جدید مدیریتی که تأکید بر اندیشهورزی و کار بخردانه است، تئاتر میتواند بهترین گزینه باشد. چرا که تولید تئاتر تلویزیونی در کوتاه مدت جواب میدهد و تئاتریها هم حضورِ خودشان را در تلویزیون احساس میکنند و این انگیزه برای ساخت کارهای خوب تئاتری به بزرگانِ این عرصه هم برخواهد گشت.