بین سالهای۱۵۰۰تا۱۷۵۰ میلادی ،تمرکز بر طلا و نقره از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است.در آن زمان ها طلا به عنوان فلزات گران بها در تجارت و سیاست از نقش بسیار مهمی برخوردار بوده که به عنوان عنصر اصلی ثروت ملی هر کشور محسوب می شد. طبق اسناد و مدارک معتبر،ایران نیز با وجود داشتن ۵۰معدن طلا در زمره کشورهای دارای ذخایر طلا قرار گرفته است.
سینا محمدیان شستان کارشناس علوم اجتماعی ، طلا را به عنوان صندوق پسنداز در خانواده های بلوچ برشمرد واظهار داشت: در مواقعی که خانواده دچار مشکلات مالی و معیشتی می شوند با فروش آن گرفتاری های خانواده را برطرف میکند.
وی با اشاره به اینکه طرح ها و مدلهای سنتی مختلفی در بازار طلای بلوچستان وجود دارد،خاطر نشان کرد: در کنار کارهای سنتی دستی کارهای دیگری هم وجود دارد که به صورت کارخانه ای وارد بازار شده اند، اما کار دست و سنتی بودن زیورآلات در منطقه بلوچستان از محبوبیت بیشتری برخوردار است.
کارشناس علوم اجتماعی در ادامه گفت:در زمان قدیم بیشتر زیورآلات سنتی بلوچی مردم عادی از نقره بوده و طلا در خانواده‌های حاکمان و افراد سرشناس که با حاکمان در ارتباط بوده‌اند و همچنین خانواده‌های سازنده طلا (زرگران) ،رواج داشته است.
سینا محمدیان شستان با بیان کمرنگ شدن نقش نقره در جنوب سیستان و بلوچستان و جایگزین شدن طلا در تمامی خانواده ها اذعان داشت:طرح و نقوش زیورالات سنتی بلوچی استفاده شده در هنر زرگری در سیستان و بلوچستان ارتباط تنگاتنگی با فرهنگ هر منطقه دارد.
وی نقوش و طرح‌های رایج مورد استفاده در ساخت اشکال مختلف زیورآلات را بیش از 30 مورد عنوان کرد.
به گفته این کارشناس انواع دُر، کواپگ، دُر رهد، دُر ریدو جنگ، گلهه، نَت، والی، سربند، مودیک، تک ـ کجکول، کید، شمس، سحاره، چکه، کلپ، پلوه، پلوک، کچکو، مورت، موزیبری، تاسنی (سنجاق)، گل سینه، دنتان پاچ، پادیک، کری، مندریک (انگشتر)، پنج سبز، سه سبز، چلمب، پنجه، جومکه، هار، چوٹی، باری، چوری (النگو) از جمله زیورآلات سنتی منطقه بلوچستان است که کاملاً به صورت سنتی و دستی و با ذهن و خلاقیت هنرمندان طلاساز ساخته می‌شود. سینا محمدیان شستان تصریح کرد:طلایی که در سراوان و توابع آن مورد استفاده قرار میگیرد دارای عیار ۲۰وبالاتر است و به ندرت از طلایی با عیار 18 استفاده می شود.
وی در ادامه مراحل ساخت زیورآلات سنتی را چنین تشریح می کند: مرحله اول درست کردن سنجاق،زرگران شمش طلای 24 عیار را به عیار 22تبدیل می‌کنند و به مقدار سفارش مشتری، طلا را ذوب می‌کنند، در ادامه قالب‌زنی طلا صورت می گیرد بصورتیکه طلای ذوب شده را در چرخ دستی یا برقی به صورت ورقه در می‌آورند، (به اندازه قالب) و آن را در قالب طرح یا مدل مورد نظر قرار میدهند، در مرحله سوم قطعات سنجاق را سرهم و به نوعی ( لحیم کاری) می‌کنند و در آخر قلم زنی، نگین کاری که (مخراج کاری) نام دارد، را انجام میدهند.
در این مرحله هنرمند آن چیزی که در ذهن خود دارد بر روی طلا میتراشد و با نگین های فیروزه ای
،یاقوت قرمز و کبود بر سنجاق نقش خود را رنگ می‌بندد که هر بینندهای را جذب میکند.
انتهای پیام/
