انگور یاقوتی 5 هزار سال است که در شمال سیستان وبلوچستان به زیر کشت می رود و باستان بقایای این محصول را در حفاری های شهر سوخته پیدا کرده اند به طوری که نشان داده که یک محصول اقتصادی و استراتژیک برای مردم باستان بوده است.
با وجود گذشت 5 هزار سال این محصول همچنان مهم ترین محصول باغی در منطقه سیستان است که طی سال های گذشته بر اثر خشکسالی های پی در پی و همچنین بی مهری های هیرمند همواره اقتصاد باغداران و معیشت مردم سیستان را دستخوش تحولاتی تلخ کرده است اما با احیای برخی از تاکستان ها و آغاز فصل برداشت این محصول در سال جاری باری دیگر کام باغداران سیستان شیرین شد.
بر اساس تحقیق کارشناسان کشاورزی، این طلای قرمز در دمای کمتر از40 و بیشتر از 15 درجه سانتیگراد بهترین شرایط رشد و تولید میوه را پیدا می‌کند، این دما همان دمایی است که فصل بهار در شمال سیستان و بلوچستان اتفاق افتاده و به عنوان مزیتی برای تولید این محصول به شمار می‌رود.
یاقوت قرمز سیستان، زودرس ترین میوه بهاری کشور
درست 9 سال قبل، برای نخستین بار در ایران، این نوع انگور(انگور یاقوتی قرمز) و 14 نمونه بومی آن در سیستان و بلوچستان، شناسنامه ژنتیکی دریافت کردند، شناسنامه ای که به این انگور،عنوان زودرس ترین میوه بهار را لقب داد.
علاوه بر این به گفته کارشناسان پزشکی استفاده از این میوه در کنترل فشار خون و کلسترول بالا می تواند موثر باشد، همچنین مصرف این میوه کوچک و بی دانه می‌تواند برای درمان چاقی، خونریزی معده، رماتیسم، سوء هاضمه، سنگ کلیه وعفونت های روده ای نیز موثر باشد.
12 نوع انگور در تاکستانهای سیستان تولید می شود
کارشناس محصولات سردسیری و نهال جهادکشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: برداشت انگور یاقوتی که زودرس‌ترین انگور ایران است از اول خردادماه در سطح استان سیستان و بلوچستان آغاز می‌شود.
حسین جهانتیغ در گفت‌وگو با یکی از رسانه ها، با بیان اینکه این ریز دانه در حال حاضر در مرحله دانه‌بندی قرار دارد و تا چند هفته دیگر راهی بازارهای مصرف می‌شود، اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود در پایان فصل برداشت بیش از 30 هزار تن انگور تولید و روانه بازار شود.
وی تصریح کرد: سیستان و بلوچستان دارای سه هزار و 590 هکتار باغ انگور است که بیش از 85 درصد باغات آن را انگور یاقوتی به خود اختصاص داده که برداشت آن نیز از اوایل خردادماه امسال شروع می‌شود.
30 هزار تن یاقوت قرمز خرداد به بازار می‌آیند
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر در 15 شهرستان استان، انگور یاقوتی کشت و شهرستان‌های زهک هامون خاش هیرمند و زاهدان بیشترین باغات انگور را به خود اختصاص داده‌اند، خاطرنشان کرد: طی چندسال اخیر نیز در شهرستان‌های سراوان، ایرانشهر و نیکشهر نیز این محصول کشت می‌شود.
وی ادامه داد: علاوه بر انگور یاقوتی قرمز ارقام دیگر انگور شامل، یاقوتی سفید فخری سنگک امیری لعل حاجی عباسی چشم گاوی قندهاری مایه میش غلامی و شست عروس در سیستان و بلوچستان کشت و تولید می‌شود.
جهانتیغ افزود: سالانه بیش از 400 هزار اصله نهال انگور یاقوتی در نهالستان‌های مجوزدار استان تولید می‌شود که جهت تامین این نهال‌ها، یارانه به تولیدکنندگان پرداخت می‌شود.
انگور یاقوتی خاستگاه انگور های جهان
به گزارش خبرنگار مهرصفت بی دانگی در انگورهای یاقوتی بسیار اهمیت داشته و نقش زیادی در بازارپسندی آنها دارد.
انگورهای بی دانه در واقع حاصل وقوع موتاسیون بوده و خاستگاه این دسته مهم از انگورهای جهان را ایران و افغانستان می دانند و با توجه به موقعیت جغرافیایی سیستان بدون تردید این منطقه از مراکز پیدایش انگورهای بی دانه بوده است.
شواهد باستان شناسی حاکی از قدمت چند هزار ساله کشت و کار و تنوع ارقام انگور در این منطقه، گواه درست و دقیقی بر این ادعاست.
مهمترین ویژگی انگور یاقوتی قرمز سیستان که به آن نقشی ممتاز و بی بدیل می دهد، زودرسی و نوبرانه بودن آن است.
رقم یاقوتی قرمز در شرایط اقلیمی این دشت، هفته اول خرداد ماه قابل عرضه به بازارمصرف است و به دلیل اینکه این زمان از سال مصادف با بروز خلأ میوه در بازار است این میوه به عنوان میوه های نوبر از بازار مناسبی برخوردار است.
در صورت فراهم شدن زیر ساختهای لازم در چرخه تولید، توزیع و بازاررسانی، این محصول می تواند نقش موثری در بهبود وضعیت معیشتی کشاورزان، اوضاع اقتصادی و اجتماعی منطقه و حتی تأمین بخشی از نیاز کشور ایفا نماید.
