این روزها، روزهایی است که دموکرات‌ها کم کم باور کرده‌اند می‌شود ترامپ را از ادامه ی حضور در کاخ سفید محروم کرد، در روزهایی که کرونا همچنان مهم‌ترین بحث تمامی کشورهای جهان است، روزهایی کهعمران خان می‌گوید میانجی گری‌های او بین ایران و عربستان در حال نتیجه بخشیدن است، در روزهایی که عربستان در حال تغییر دیدگاه به مسئله ی یمن است، در روزهایی که توافق احتمالی ایران و چین برای 25 سال حساسیت‌های بی‌شماری را برانگیخته است، در روزهایی که کره ی شمالی با رونمایی مجدد از «رئیس» عزم، جزم کرده است که آزمایش‌های هسته‌ای خود را دنبال کند ناگهان دیدار ویدئو کنفرانسی محمد جواد ظریف و همتای اماراتی اش؛ عبدالله بن زاید روی خروجی خبرگزاری‌ها جا خوش می‌کند.
اخبار سیاسی- الجزیره از این دیدار مهم با عبارت«مقتدرانه و صریح» نام می‌برد و نگاه‌های بسیاری به محتوای این دیدار جلب می‌شود و اما خبری دیگر، دیدار ویدئوکنفرانسیِ فوق را بیشتر تحت الشعاع قرار می‌دهد:« گفت‌وگوی وزیر خارجه امارات با یک مقام آمریکایی درمورد ایران».
امارات بازیگری خُرد!
در متن خبر می‌خوانیم:« عبدالله بن زاید با یکی از مقامات کاخ سفید درمورد ایران رایزنی کرد. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری رسمی امارات(وام)، عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات با میگوئل کوریا، مسئول امور خلیج فارس و خاورمیانه در کاخ سفید دیدار و گفت‌وگو کرد کرد. در این دیدار که در ابوظبی انجام شد دو طرف در رابطه با مسائل منطقه و جهان از جمله ایران، عراق، لیبی و یمن بحث و رایزنی کردند». عبارت « از جمله ایران » یعنی طرف اماراتی «گزارش گونه ای»از آن چه بین خودش و همتای ایرانی ـ محمدجوادظریف ـ
گذشته است را به طرف آمریکایی، منتقل می‌کند. همین مسئله مبنای گفتگویی می‌شود با یک کارشناس مسائل خاورمیانه. از وی می‌پرسیم:«پازل‌هایی که کنار هم قرار داده می‌شود مویدِ این مسئله است که بین ایران و امارات، احتمالاً تغییر و تحولاتی در حال رخ دادن است و شاید بتوان گفت امارات دارد می‌کوشد تا یکی از بازیگران مباحث منطقه‌ای باشد آیا برداشت شما نیز این گونه است؟»
عباس پرورده با اشاره به «بازیگری خُرد» بودنِ امارات متحده ی عربی می‌گوید:«در صورتی ایران می‌تواند فضای جدیدی را برای ارتباط با اعراب خلیج فارس به وجود آورد که در این منظومهسه تایی ـ ژئوپلیتیک، تاریخی و فرهنگی ـ تغییراتی اساسی ایجاد کند نخست این که از لحاظ ژئوپلیتیکی در خلیج فارس ـ ایران و عربستان چگونه درباره آینده منطقه تصمیمات جدید بگیرند. دوم به لحاظ تاریخی و فرهنگی هنوز ایران و امارات نگاه منفی نسبت به هم دارند که این اختلاف برای حل شدن نیازمند گذر زمان است و در این مورد باید نقش سیاست مداران کم رنگ و درهای کشورها به روی نخبگان فرهنگی و غیر دولتی‌ها باز شود که مردم دو منطقه بتوانند با هم رفت و آمد کرده و با زبان و فرهنگ هم آشنا شوند.»
این کارشناس مسائل خاورمیانه گریزی به دیگر کشورها زده می‌گوید:«کما اینکه در اروپا نیز اختلافات تاریخی فی ما بین فرانسه با آلمان، آلمان با انگلیس و روس‌ها با بقیه اروپا باباز شدن دروازه کشورها به روی هم حل شد. آن هم بسیاری از این تخاصمات که بسیار شدیدتر از اختلاف ایران و امارات بود از بین رفت.»
پرورده که معتقد است مسائل مهم‌تری برای حل شدن وجود دارد که مسئله ی ایران و امارات و یا ایران و عربستان ذیل سایه آن قرار می‌گیرند، اظهار می‌دارد:« باید بپذیریم، اختلافاتی که بین ایران و این ائتلاف وجود دارد عمیق است و دو طرف باید نگاه صفر و صدی را تغییر دهند و تا این نگاه بر تفکرات سیاسی این کشورها حاکم است طرفین نمی‌توانند پای میز مذاکره قرار بگیرند.»
عربستان یک بازیگر میانجی است امارات بازیگری خُرد!
این کارشناس جهان عرب ادامه می‌دهد:« باور خیلی‌ها بر این است که ایران با عربستان می‌تواند توافق کند اما در واقع اینگونه نیست چون عربستان یک بازیگر میانجی است که از حمایت قدرت‌های فرامنطقه‌ای برخوردار است. در نهایت تنها تنش‌ها کم می‌شود اما حل نمی‌شود! چون اختلافات ایدئولوژیک بین ایران و عربستان است و پای بازیگران فرامنطقه‌ای در منطقه باز است که اجازه ی حل مسائل فی مابین را نخواهند داد.»
پرورده می‌افزاید:« در اینجا نقش دیپلماسی نمودار می‌شود. دیپلماسی کسب منافع مطلوب و حداکثری بر اساس وضعیت موجود است نه کسب ایده‌آل ها. دیپلماسی جامه عمل پوشیدن به شعارها نیست. حالا آیا امارات در این وضعیت می‌تواند به عنوان یک بازیگر عمل بکند؟ آیا می‌تواند اختلافات را کاهش دهد؟ پاسخ روشن است؛خیر! می‌پرسید چرا؟ خواهم گفت چون امارات اشتراک منافع که با ایران ندارد بلکه در جبهه تخاصم با ایران است و ادعای ارضی با ایران دارد که ادعای ارضی در جهان مسئله ی کوچکی نیست و این مسئله در جهان بارها و بارها منجر به جنگ شده مثل جنگ روسیه با اوکراین و یا جنگ روسیه با گرجستان. پس بر اساس موارد گفته شده امارات قصد میانجی‌گری ندارد.»
عباس پرورده ادامه می‌دهد:« اما امارات نمی‌تواند در بازی‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نقشی ایفا کند چون یک بازیگر خرد و پیرو است. امارات خود تحت تاثیر عربستان است که عربستان نیز تحت تاثیر آمریکا به عنوان یک بازیگر فرامنطقه‌ای است.»
این کارشناس مسائل سیاسی در پایان می‌گوید:« حالا می‌رسیم به اصل موضوع یعنی اختلاف اساسی بین ایران و آمریکا که تمامی اختلافات منطقه‌ای ناشی از همان اختلاف کهنه و دیرینه است یعنی ایران و آمریکا» پرورده با تاکید بر این که هرگز «موافق» مذاکره در شرایط «تحریم» و «فشار» نیستم و مذاکره در چنین وضعیتی را لازم و سازنده نمی‌دانم! می‌افزاید:« در نهایت اگر قرار باشد این دو کشور با هم مذاکره کنند باید مستقیم بهگفتگو بنشینند نه با میانجی‌گری، که اگر این اتفاق ممکن شود خود به خود مشکلات عربستان و ایران نیز حل خواهد شد و نیز مشکلات دیگر از جمله مشکلات ایران و امارات اما بازهم تاکید می‌کنم که قطعا زیر فشار و تحریم و اجبار مذاکره ممکن نخواهد شد.»
این تحلیلگر سیاسی معتقد است نه به عنوان یک تحلیل سیاسی مبتنی بر «فکت»های موجود که بر اساس یک گمانه زنی برای آینده‌ای شاید دور باید گفت:« اگر زمانی شرایط مذاکره فراهم شد باید بدون میانجی صحبت کنند.»
امارات در یک سال اخیر راه خود را از عربستان جدا کرده است
سفیر اسبق ایران در اردن و لبنان با بیان اینکه امارات در یک سال اخیر راه خود را از عربستان جدا کرده است، گفت: امارات می‌داند ترامپ برای همیشه رئیس‌جمهور آمریکا نخواهد بود و آمریکا همسایه امارات نیست اما ایران به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه‌ای همسایه همیشگی آنها است.به گزارش ایرنا«احمد دستمالچیان» با اشاره به گفت‌وگوی ویدئوکنفرانسی روز یکشنبه محمدجواد ظریف با شیخ عبدالله بن زاید همتای اماراتی خود گفت: به نظر می‌رسد مدت‌هاست که امارات از همراهی با عربستان فاصله گرفته و خط مشی مستقل‌تری نسبت به ریاض دنبال می‌کند.
وی با بیان اینکه عربستان به دلیل رویکردها و مواضع افراطی نسبت به مسائل منطقه‌ای، هزینه‌های هنگفتی را برای خود و متحدانش تراشیده است، اظهار داشت: امارات پس از چند سال همراهی با عربستان در بحران یمن، با این کشور در مورد نحوه مدیریت بحران دچار اختلافات جدی شده به طوری که در ماه‌های اخیر شاهد درگیری و برخورد نیروهای وابسته به امارات با نیروهای طرفدار عربستان بودیم.
امارات از مهلکه یمن خارج شده است
این کارشناس مسائل خلیج فارس ادامه داد: امارات در یک سال گذشته کوشیده اندک اندک راهش را از عربستان جدا کرده و از پرداخت هزینه‌های گزاف و هنگفت دوری کند. در این راستا اماراتی‌ها از نقش خود در یمن کاسته‌اند.
وی خاطرنشان کرد: عربستان به دلیل حیثیتی کردن موضوع یمن در باتلاقی قرار گرفته که خروج از آن برایش بسیار پر هزینه خواهد بود و هر روز هم به هزینه آن افزوده می‌شود اما امارات به دلیل چرخش‌هایی که در سیاست خارجی خود داشته، توانسته از این مهلکه خارج شود.به گفته این دیپلمات پیشین، سیاست‌های امارات واقع‌گرایانه‌تر نسبت به عربستان است و به همین خاطر، ابوظبی راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر از ریاض می‌تواند رفتارهای خود را اصلاح کند هرچند که آنها در سایر عرصه‌ها مانند رابطه با آمریکا و عادی‌سازی مناسبات با اسرائیل کار خود را می‌کنند.دستمالچیان با تاکید بر اینکه امارات می‌کوشد براساس خط مشی واقع‌گرایانه خود با واقعیت‌ها کنار بیاید، ابراز داشت: یکی از این واقعیت‌ها، ایران به عنوان یک نیروی موثر، قدرتمند و با نفوذ منطقه‌ای است. آنها بر خلاف سعودی‌ها متوجه محوریت ایران و قدرت نیروهای مقاومت شده‌اند و آن را در محاسبات خود مورد توجه قرار می‌دهند.وی افزود: در چند ماه اخیر شاهد تماس‌های ابوظبی به تهران و دمشق و گفت‌وگو با محمدجواد ظریف و بشار اسد بوده‌ایم. البته اماراتی‌ها با ترک‌ها هم دچار اختلافاتی شده‌اند و به نظر می‌رسد تلاش ابوظبی برای عادی‌سازی روابط با تهران و دمشق در چارچوب ایجاد توازن منطقه‌ای است.
امارات می‌خواهد سوریه سد نفوذناپذیر علیه ترکیه باشد
این کارشناس مسائل غرب آسیا با تشریح بیشتر تنش‌زدایی مناسبات ابوظبی و دمشق بیان کرد: سوریه یکی از چرخش‌های مهم امارات در عرصه سیاست خارجی است. دلیل اصلی آن هم این است که امارات می‌خواهد سوریه را به سد مستحکم و نفوذناپذیر در برابر سیاست‌های توسعه‌طلبانه اردوغان تبدیل کند. سکوت دیگر کشورهای عربی هم نسبت به این عادی‌سازی روابط حاکی از رضایت آنها نسبت به این مسئله است.دستمالچیان درباره مناسبات امارات و آمریکا هم گفت: امارات یکی از متحدان اصلی آمریکا در منطقه غرب آسیا است. اما اماراتی‌ها می‌دانند اگر ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شکست بخورد، معادلات منطقه و محاسبات آنها هم بهم می‌خورد و اوضاع نسبت به اکنون فرق خواهد کرد. در عین حال امارات کشور کوچک و آسیب‌پذیری است و مقامات این کشور می‌خواهند با تنش‌زدایی با ایران، از صدمات آینده جلوگیری کنند.
اماراتی‌ها می‌دانند ترامپ رفتنی است و نه ایران
به گفته سفیر اسبق ایران در اردن و لبنان، امارات می‌داند ترامپ برای همیشه رئیس‌جمهور آمریکا نیست. آنها می‌دانند آمریکا همسایه امارات نیست اما ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای همسایه همیشگی آنها است. به همین خاطر، آنها نمی‌توانند ایران را نادیده گرفته و نسبت به ایران بی‌تفاوت باشند.وی درباره آینده احتمالی مناسبات تهران و ابوظبی هم عنوان کرد: اولویت جمهوری اسلامی ایران از ابتدا تا به امروز، روابط حسنه و برادرانه با همسایگانش است و به همین خاطر، ایران همیشه آماده برقراری بهترین مناسبات و روابط با آنها است. اکنون هم روابط خوبی با همسایگان خود داریم به غیر از یکی، دو کشور که خود برای مناسبات حسنه با ایران کارشکنی کرده و در توهم به سر می‌برند. دستمالچیان با بیان اینکه آغوش ایران نسبت به همسایگان گشوده است، گفت: امنیت خریدنی نیست و نمی‌شود آن را وارد کرد. کشورهای منطقه هم می‌دانند که آمریکا هم به فکر ایجاد امنیت منطقه نیست بلکه امنیت منطقه‌ای با همکاری دسته‌جمعی کشورهای منطقه ایجاد می‌شود.وی با تاکید بر اینکه ایران براساس عزت و اقتدار خواهان روابط دوستانه با تمامی کشورها است، گفت: برخی اختلافات سیاسی و سلیقه‌ای نباید مانعی برای روابط حسنه با همسایگان باشد چراکه واقعیت جغرافیایی، الزام می‌کند ایران و امارات همدیگر را دو همسایه خود بپذیرند چراکه این همسایگی قابل جابجایی نیست.
